Diyarbakır'ın Çınar ilçesinde, Roma İmparatorluğu devrinde 'askeri yerleşim' namına makbul UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ndeki 3 bin salname Zerzevan Kalesinde hafriyat emekleri kararı içtima 1.5 m. altında, 2.5 santim çapa ehil 4 gr. ağırlığı bulunan bakır ve tutya karışımı rozet yahut askeri üniformada makbul çapraz bulunduğu kestirim edilen im ortaya çıktı.
Şimdiye denli Roma devri Mithras arsa altı tapınağı, defans kulesi, kilise, hile binası, konutlar, hububat ve tabanca depoları, sığınaklar, kayaç mezarları, su kanallarının yanı esna nice hayati im ortaya çıkarıldı. Kazı emekleri bitmeme etmiş bulunduğu tam Doğu surlarının antre kapısında mevcut bu im merak uyandırırken araştırmacılar eserin Zerzevan Kalesine nasıl geldiğini araştırmaya başladı. Yaklaşık 250-300 sene arası arsa altında kalmış bulunduğu kestirim edilen bu eserin, Amerika'nın yapılış sembolü bulunduğu düşünülüyor.
Kazıyla ilgilendiren düzentileme dalında İhlas Haber Ajansı muhabirine açıklamalarda mevcut Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Kazı Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, eserin üstündeki makalenin ABD Birleşik Devletleri'nin geçmiş resmi sloganı bulunduğunu belirtti. Coşkun, “Biz girişin bulunduğu gün doğusu surlarında hafriyat yaparken yıkıntıların altında enteresan ortak buluntuya rastladık. Baktığımız devir ortak rozet veya ortak çapraz olmalı. Üzerindeki motifler az buçuk değişik gayrı hafriyat bilimsel eserlere göre, ortak kartal, kartalın salim pençesinde ortak zeytin dalı, sol pençesinde 13 ok, duhul kısmının üstünde 13 adet yıldız, ağzında ise ortak parşömen, parşömende Latince 'E Pluribus Unum' çokluktan birliğe yazıyordu. Biz bu çalışmalarımızda Amerika'nın yapılış sembolü bulunduğunu gördük. E Pluribus Unum'da Amerika'nın geçmiş resmi sloganı. Bu örge bu zamanlarda ABD Birleşik Devletinde kullanılıyor. Üretim teknolojisine baktığımızda 15. Yüzyıl sonrası, toprağın altında kalma süresini de oranlamak düşüncesince nice çözümleme yaptık, bu analizlerde 250-300 sene toprağın altında kaldığını belirleme ettik. 18. Yüzyıldan itibaren toprağın altında kalmış, amma velakin çıkmış bulunduğu derinlik 1.5 metre. Bu yüz rozet ve düğmelerin ABD ve İngiltere'de üretimleri var, ABD 1776'da kurulmuş, geçmiş el bu motifin gibisi 1782'de çizilmiş, askerlerin üniformasında 1850'lerden uygun ayrımsız olmayıp benzeşim çizimleri var. Fakat Zerzevan'daki rozete andıran motifler 1902 senesinde Amerika'da askerler çeşidinden resmî elbise düğmesi namına kullanılmış. Şaşırtıcı bu rozet yahut resmî elbise düğmesi buraya nasıl geldi, bu denli derinliğe nasıl ulaştı. Bizim burayla ilgilendiren çalışmalarımız bitmeme ediyor, im 2,5 santim çapı, 4 gramda ortak ağırlığı var. Bakır ve tutya karışımı ortak rozet, ABD ve İngiltere'de bunlardan mevcut, ancak hafriyat bilimsel ortak kazıda hakeza ortak derinlikte on paralık ortaya çıkartılmamış ve geçmiş el Zerzevan Kalesinde ortaya çıkartıldı” dedi.
Murat Başal