TBMM
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Latin ABD ve Karayipler Parlamentosu (Parlatino) Başkanı Jorge Pizarro Soto ve beraberindeki heyetle görüştü.
Soto'yu TBMM'de konuk etmekten duyduğu memnuniyeti dile getiren Şentop, Türkiye'nin, Latin ABD ve Karayipler ile ilişkilerinin geliştirilmesinde, ilkin Parlatino peyda etmek az daha diyalekt firmaların ehemmiyetli gösteriş oynadığını düşündüklerini tabir etti.
Jorge Pizarro Soto'nun, Türkiye'ye gerçekleştirdiği ziyaretin, ilişkilere yardım sağlayacağına inandığını vurgulayan Şentop, şunları kaydetti:
"Yarım asrı aşan yanında geçmişe eş bulunan Parlatino, demokratik değerlerin savunulmasına ve milletvekili kültürün güçlendirilmesine yardım sağlamaktadır. Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne Latin ABD parlamentosunda rasatçı üyelik statüsü kazandıracak bulunan İşbirliği Anlaşması'nın elden kağıt üstünde kalmayacağını ve semt ülkeleriyle konkre kendisine teşrikimesai geliştirmesine fırsat olacağını düşünüyorum. Bölgenin yanında öbür milletvekili teşkilatı bulunan AND Parlamentosu ile de rasatçı üyeliğimizi kasılma fail Mutabakat Muhtırası'nı 2019 senesinde imzalamıştık. Kovid-19 salgını boyunca fiziken beniz yüze görüşmelerin ertelenmesi yahut iptali haysiyetiyle benzeyen dek imkanımız olmadı derinlemesine süre. Bundan sonraları inşallah beniz yüze temasları başlatarak, ilişkilerimizi güçlendirecek adımlar atacağız."
Türkiye'nin, Latin ABD ile ilişkilerini 19. yüzyıla derece götürebilmenin olasıdır bulunduğunu dile getiren Şentop, devir içinde nice gelişimin yaşandığını söyledi.
"1998 senesinde 'Latin ABD ve Karayipler Eylem Planı' başlıklı yanında düzentileme uygulamaya geçirilmişti, o tarihten itibaren de bu ilişkilere şimdi yanında tomar ehemmiyet sağlayan yanında yaklaşım mevcut olmuştur." diyen Şentop, bu planın 2006 senesinde güncellendiğini ve ayrımsız sene Türkiye'de "Latin ABD ve Karayipler Yılı" duyuru edildiğini anımsattı.
Mustafa Şentop, "Bunun neticesinde, semt ülkeleriyle izlemsel hasep kazandırdığımız ilişkilerimizde çapraz fayda, saygı, ülfet ve teşrikimesai temelinde çabuk gelişmeler kaydedilmiştir. Bu ilişkilerin milletvekili boyutunu şimdi da güçlendirerek bugüne derece yapılanları şimdi ileriye taşımalıyız. Sadece siyasi, hesaplı ve ticari ilişkilerimizin değil Latin ABD ile kültürel ilişkilerimizin de geliştirilmesi düşüncesince adımlar atıyoruz. Bütün bu gayretlerimiz, halklarımızın birbirini şimdi dobra anlaması, yakınlaşması ve sonunda birtakımı beklenen ön yargıların yahut ayrımlı mecralardan gelebilecek menfi tesirlerin giderilmiş edilebilmesi düşüncesince önemlidir." değerlendirmesinde bulundu.
"Tarihi ağız dalaşı mevzularını en evvela parlamentoların, siyasetin piyasası kendisine görmüyoruz"
Ermeni diasporasının 1915 vakalarına bağlı iddiaları temelinde birtakımı organ devletlerin Türkiye'nin rasatçı üyeliğinin önüne engeller koyduğunu özetleyen Şentop, "Birçok ülkenin bunun karşısında davranış almasından ve Parlatino yönetiminin de bu süreçte Türkiye ile diyaloğa bariz yanında davranış sergilemesinden sevinme duyduk. Biz bu çeşit konuları, zamanı ağız dalaşı mevzularını en evvela parlamentoların, siyasetin piyasası kendisine görmüyoruz. Zaman devir Fransa ile aramızda birtakımı siyasal mesail yaşandığında birtakımı milletvekillerimiz Fransa'nın Cezayir'de ve Ruanda'da yaptığı genosit ve katliamlarla ilişik değişmeyen alalım sanarak önergelerde bulunuyorlar fakat kılıç bunları akilane bulmuyor, gündeme almıyoruz." sanarak konuştu.
Hem hususiyet hem gün bununla yanında hususiyet zamanı çalışmış yanında öğretim üyesi kendisine bu mevzunun türel ve zamanı boyutu bulunduğunu hatırlatan Şentop, "Böyle mevzularda genosit kabil baş döndürücü ağırbaşlı yanında tez ile ilişik kendisine en evvela arsıulusal sözleşmeye mucibince değişmeyen verecek merciler fakat mahkemelerdir. Bu bahis dü el AİHM'e ayrımlı şekillerde gitmiştir. AİHM verdiği kararlarda genosit nitelendirmesinin baş döndürücü çelimli dayanaklarının olması gerektiğini, oysa mevzunun tarihçiler ortada iddialar içeren yanında bahis bulunduğunu ve buna genosit denemeyeceğini tabir etmiştir. Tarihi kendisine da bizim tarihimiz itibarıyla tek endişemiz, duyurmamak istediğimiz, ortaya çıktığında utanacağımız yanında fenomen bulunduğunu düşünmediğimizden ötürü bu mevzuda bariz davrandık." görüşünü paylaştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, 2005 senesinde Başbakan iken dört başı mamur dünyaya yanında çağrıda bulunduğunu anımsatan Şentop, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Biz öz arşivlerimizi, Osmanlı arşivlerini tamamı araştırmacılara açtık derinlemesine zamandır. 'Dünyanın neresinde olursa olsun ilkin Ermeni asıllı araştırmacılar peyda etmek az daha dört başı mamur araştırmacılar gelsinler, baş başa çalışalım, bizim arşivlerimizde görüşlerini destekleyecek yanında nesne mevcut ise araştırma yapmaya, mülakat hazırlamaya hazırız' demişti. Ayrıca arttırma olarak, 'Ermenistan da öz elindeki arşivleri açsın bizim araştırmacılarımız da orada çalışsın' demişti. Bu çağrının üstünden 16 sene geçti ve kılıç değme sene bu çağrıyı tekrarlıyoruz, bununla ilişik bugüne derece müspet yanında karşılık alamadık. Kısaca, Birinci Dünya Savaşı şartlarında yaşanan, 1915'te yaşanmış bulunan bahis şudur: Türkiye'nin bugünkü gün doğusu branşında Rusya'yla bitmeme fail harp esnasında burada mevcut Ermeni asıllı Osmanlı vatandaşları, Rus askerleriyle bu arada akıntı etmişler, Osmanlı köylerini vurmuşlar, katliamlar yapmışlardır. Bunun dair askeri takip kendisine orada mevcut beledi Ermeniler bambaşka yanında alana nakledilmiştir. İşin enteresan tarafı da genosit tez edilen tarihlerde Osmanlı hükümetinde Ermeni asıllı bakanlar var. En iri Ermeni nüfusunun yaşamış bulunduğu site İstanbul'dur. İstanbul'da tek Ermeni'nin huzuruyla ilişik şikayeti olmamıştır."
Parlatino Başkanı Jorge Pizarro Soto ise konuşmasına, "Bizi, TBMM'nin görkemli binasında ağırladığınız düşüncesince hakkıyla baş döndürücü teşekkürname ederim." niteleyerek başladı.
Soto, bu toplantıyı salgından evvel gerçekleştirmeyi öngördüklerini belirterek, "Parlatino'yu gerçekleştiren 23 ülkenin başkanlarının mümessili kendisine burada şu anda sizinle bulunmaktan haysiyet duyuyorum." dedi.
Türkiye, Parlatino'ya rasatçı organ oldu
Konuşmaların peşi sıra TBMM Başkanı Mustafa Şentop ve Parlatino Başkanı Jorge Pizarro Soto, Türkiye'nin Parlatino'ya rasatçı organ olması ile ilişik protokolü imzaladı.
Daha sonraları Soto ve beraberindeki heyet, FETÖ'nün 15 Temmuz vuruş girişimi sırasında, Meclis'in bombalanan bölgeleri ile TBMM Genel Kurulu'nu gezdi.