Taliban'ın arsıulusal musahabe trafiği

Ankara

ABD ile Taliban ortada Şubat 2020'de varılan sulh anlaşması çerçevesinde bu sene arsıulusal güçlerin Afganistan'dan arka çekilmesiyle süregelen sürecin peşi esna başşehir Kabil'i muhasır Taliban, 15 Ağustos'ta Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin ülkeyi bırakma etmesi sonrası kenti çatışmasız halde kontrolüne almıştı.

ABD, 31 Ağustos'ta Afganistan'dan incizap dönemini tamamlamıştı.

Bu süreçten evvela de sulh süreci görüşmeleri vesilesiyle nice ülkeyle temasta bulunan Taliban, dünkü devirde ülkenin dünyayla bağının devamı düşüncesince konuşma trafiğini hızlandırdı.

Birleşmiş Milletler (BM) ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yetkililerinin yanı esna ABD, Avrupa devletleri ve Afganistan'a yandaki devletler ilkin iktisap eylemek neredeyse nice yukarı dozaj çıkışlı Taliban yönetimiyle değini halinde.

Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, Kabil'e 12 Eylül'de meydana getirdiği ziyarette Taliban arızi hükümetinin Başbakanı Molla Muhammed Hasan Ahund ve dünkü kabin üyeleriyle yanında araya geldi.

Yeni zamanın evvela günlerinde gerçekleşen görüşmede, dü yurt arasındaki ilişkiler, Afganistan'daki akıbet gelişmeler ve şümullü yanında hükümetin kurulması konularının ele alındığı bildirildi.

Taliban yönetimi devraldıktan sonradan Kabil'i görüşme ederek arızi hükümetle evvela mülaki ülkelerden birisi de Özbekistan oldu.

Özbekistan Başbakan Yardımcısı, Yatırımlar ve Dış Ticaret Bakanı Sardor Umurzakov, Taliban'ın Afganistan'da kurduğu arızi hükümetin "Başbakan Yardımcısı Vekili" Abdulselam Hanefi ile dü ülkenin sınırında mevcut Tirmiz şehrinde 16 Ekim'de yanında araya geldi.

Toplantıda dü yurt arasındaki ticari-ekonomik iş birliği, arsıulusal ağırlık taşımacılığı ve transit mevzuları ile hudut güvenliği meselelerinin ele alındığı, enfrastrüktür projelerinin yaşama geçirilmesi, hassaten Surhan-Puli Humri erke aktarım hattı ile Termez-Mezar-i Şerif-Kabul-Peşaver sert yolu inşaatı konularının ayrıntılı namına masaya yatırılmış olduğu bildirildi.

Yeni devirde Pakistan'dan Afganistan'a meydana getirilen ehemmiyetli yanında görüşme de Pakistan Servisler Arası İstihbarat (ISI) Başkanı Korgeneral Faiz Hamid'in ilkgüz başlangıcında Kabil'e gidişi oldu.

Taliban'ın Kabil'de yanında hile yapısı tevlit çabaları sürerken meydana getirilen ziyarette, Hamid'in Taliban liderleriyle akıbet gelişimleri ele almış olduğu ve dü yurt arasındaki ilişkilerin geleceğini görüştüğü bildirildi.

Ayrıca, Kabil'deki ecnebi devletlerin diplomatik temsilcileri de Taliban'la görüşmelerini sürdürüyor. Afganistan'da Taliban arızi hükümetinin "Dışişleri Bakan Vekili" Emirhan Muttaki, başşehir Kabil'deki ecnebi devletlerin diplomatik temsilcileriyle ilkgüz ayının böylelikle planlı resepsiyonda yanında araya geldi.

Taliban temsilcileri ABD'li yetkililerle Katar'da beniz yüze görüştü

Afganistan'da kurulan arızi Taliban hükümetinde "Birinci Başbakan Yardımcılığı" vazifesini üstüne sektör Abdulgani Birader, eski devirde Amerika ile Taliban ortada Şubat 2020'de varılan sulh anlaşması çerçevesinde o çevrim Amerika Dışişleri Bakanı bulunan Mike Pompeo'yla yanında araya gelmişti. Öte yandan, Birader'in eski Amerika Başkanı Donald Trump'la meydana getirdiği levent boylu telefon görüşmesi de o çevrim basına yansımıştı.

ABD heyeti, ülkenin Afganistan'dan ağız ağıza çekilmesinden sonradan ise Taliban ile evvela defa beniz yüze 9-10 Ekim'de Katar'da görüştü.

Taliban ve Amerika heyetleri ortada Doha'da meydana getirilen görüşmeye bağlı izah karşıcı Amerika Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Amerika heyetinin Katar'ın başkenti Doha'daki Taliban temsilcileriyle meydana getirdiği görüşmelerinin samimi, hevesli ve müspet geçtiğini söyledi.

Taliban hükümeti, görüşmelerde ABD'ye kazançlı ve diplomatik münasebat ortamında iktisap eylemek istediklerini ilettiklerini ve Washington yönetiminin Afganistan'ın kalkınmasında çalışan gösteriş oynamasını istediklerini de dile getiriyor.

Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid de Twitter'dan paylaşmış olduğu mesajda, görüşmelerin içten yanında ortamda geçtiğini, problemlerin çözümüne müteveccih dobra yanında punt bulunduğunu ve gerekseme duyulması biçiminde sürdürülmesi dair tarafların uygun kaldığını belirtti.

Görüşmeye bağlı paylaşılan "Taliban hükümetinin Dışişleri Bakanlığının açıklamasında", Amerika temsilcilerinin, Washington yönetiminin Afgan halkına insanca iane ulaştıracağını ve öbür insanca iane kurumlarının işlerini kolaylaştıracağını dediği bildirildi.

Taliban başkaca Doha'da İngiltere, Fransa, İtalya, Norveç, Almanya, Hindistan, BM, AB, NATO Temsilcileri ve Amerika Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktör Yardımcısı David Cohen'le de temaslarda bulundu.

Rusya, Çin ve Pakistan'ın Afganistan hususi temsilcileri Taliban yönetimiyle görüştü

Rusya Dışişleri Bakanlığının 22 Eylül'de meydana getirdiği açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Afganistan hususi Temsilcisi Zamir Kabulov, Pakistan'ın Afganistan hususi Temsilcisi Muhammed Sadık ve Çin'in Afganistan hususi Temsilcisi Yue Şiaoyong'un başşehir Kabil'de dü günce resmi temaslarda bulunmuş olduğu belirtildi.

Özel temsilciler, Afganistan'da arızi Taliban hükümetinin "Başbakan Vekili" Molla Muhammed Hasan, "Dışişleri Bakan Vekili" Muttaki ve "Maliye Bakan Vekili" Molla Hidayetullah Bedri ile Afganistan'daki akıbet vaziyeti masaya yatırdı.

Öte taraftan Rusya, 20 Ekim'de Afganistan meselesiyle ait Moskova Formatı'nda yapılacak 3. toplantıya hazırlanıyor.

Rusya Dışişleri Bakanlığı yetkilileri Taliban yönetimiyle ayrışık temaslarda bulunurken, Rusya düzenlenecek toplantıya Taliban'dan kurul gelmesini beklediklerini de açıkladı.

Afganistan sorunuyla ait Moskova Formatındaki etüt mekanizması 2017'de Rusya, Afganistan, Çin, Pakistan, İran ve Hindistan'ın katılımıyla oluşturulmuş, 2018'de de güruh yapılmıştı. Bu devletlerin yetkililerinin, 20 Ekim'de düzenlenecek görüşmede da Taliban bütünüyle yanında araya gelmesi öngörülüyor.

İngiliz heyet, Afganistan'da Taliban'la görüştü

İngiltere de Taliban yönetimiyle temasını sürdürüyor. İngiltere Başbakanı Boris Johnson'ın Afgan Geçişinden Sorumlu Yüksek Temsilcisi Simon Gass ve İngiltere'nin Doha'daki Afganistan misyonu maslahatgüzarı Martin Longden, Taliban'la danışma yapmak neredeyse 5 Ekim'de Afganistan'a gitti.

Gass ve Longden, Afganistan'da Taliban arızi hükümetinin "Dışişleri Bakan Vekili" Muttaki, Taliban hükümetinin "Başbakan Yardımcı Vekili" Birader ve Taliban'ın önde mevrut isimlerinden Mevlevi Abdul Salam Hanefi kabil Taliban'ın mümessil üyeleriyle yanında araya geldi.

Görüşmede, İngiltere'nin Afganistan'a insanca krizin üstesinden gelmesinde nite iane edebileceği, ülkenin yıldırıcılık düşüncesince yanında gurk merkezi biçimine gelmesini önlemenin önemi ve ülkeyi bırakma eylemek arzu edenler düşüncesince daim tehlikesiz intikal ihtiyacının ele alındığı duyuruldu.

Bölge ülkeleriyle konuşma trafiği

Üst dozaj Taliban heyetleri, Çin, Katar, İran, Özbekistan ve Türkmenistan'dan da dışişleri bakanları karışma yukarı dozaj yetkililerle yanında araya geldi.

Çin ile Taliban arasındaki yaklaşan münasebat bu temaslara da yansıdı. Kabil'deki Çin Büyükelçiliği, Taliban'ın Kabil'i ele geçirdikten sonradan da çalışkanlık yayınlayan biraz büyükelçilikten biri. Ancak Çin, dünkü Taliban hükümetini elan resmi namına tanımadı.

Kırgızistan Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Taalatbek Masadıkov'un başkanlığındaki heyet, 23 Eylül'de Afganistan'a insanca yardımda bulundu.

Yardımları arızi Taliban hükümetinin "Birinci Başbakan Yardımcısı" Birader'e teyit fail heyetin, Afganistan'daki siyasal vaziyeti ve bölgedeki asayiş meseleleri karşı düşünce alışverişinde bulunmuş olduğu kaydedildi.

Afganistan'da yönetimi devralan Taliban hükümeti ile İran ortada da hudut kapıları üstünden gerçekleşen ticareti imar yapmak amacıyla 5 Ekim'de barışma imzalandı.

Tarafları temsilen yanında araya mevrut heyetlerin, hudut kapıları üstündeki ticari akışın kolaylaştırılması düşüncesince nice mevzuda anlaşmaya vardığı bildirildi.

BM, Afganistan'daki insanca gestalt düşüncesince Taliban'la görüşüyor

Birleşmiş Milletler (BM), Afganistan'daki insanca vaziyeti cezaevi uğrunda bulundurarak, Taliban'la arsıulusal angajmana mahsus ihtiyaca dikkati çekiyor.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in 13 Eylül'de İsviçre'nin Cenevre kentinde planlı "Afganistan'daki İnsani Durum" mevzulu arsıulusal konferansta meydana getirdiği iane çağrısına 1 bilyon doların üstünde üstenme yapıldı.

BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths, insanca iane personellerinin gereksinimlerine ve düzentileme şekillerine nite karşılık vermeleri gerektiği dair Taliban yönetimiyle danışma yapmak düşüncesince Kabil'e gitti.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Genel Müdür Yardımcısı Omar Abdi, Kabil'i güzeşte hafta görüşme etti. Taliban'ın Eğitim Bakanlığıyla görüşmeler yürüteç Abdi, bu görüşmelerinin ardından, Taliban yönetiminin, çelimsiz müddette ülkenin rastgele durumunda kız evlatlarının itidalli kademeli okullara gitmesine müsaade ödeme dair izah yapacağını belirtti.

BM, Afganistan'daki insanca bir hale dikkati çekmeyi sürdürüyor. Son olarak, BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (BMMYK), 12 Ekim'de meydana getirdiği açıklamayla, Afganistan'da şita mevsiminin yaklaştığına ayraç ederek gerekseme sahiplerinin acele insanca desteğe eksikli olduğuna dikkati çekti.

BM Genel Sekreteri Guterres de Taliban'a arsıulusal insanoğlu hakları kapsamında yükümlülüklerini hesabına getirme çağrısında bulunurken, Taliban'la temasların sürdüğünü 11 Ekim'de meydana getirdiği açıklamayla vurguladı.

Guterres, Taliban'ın avrat ve kız çocuklarına verdiği lafları hesabına getirmesi dair BM'nin yanında planı olup bulunmadığı yönündeki soruya, "Taliban ile rastgele güneş temastayız. Yavaş meyve alıyoruz. Her alanda değişik rastgele güneş Taliban ile görüşüyoruz. Kadınların hakları düşüncesince rastgele güneş savaşım veriyoruz." şeklinde karşılık verdi.

Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) Afganistan Temsilcisi Mary Ellen McGroarty, 6 Ekim'de Kabil'den videoteyp konferansla düzenlemiş olduğu matbuat toplantısında ülkede ekonominin batmak neredeyse olduğuna, insanca krizin tırmanışta olduğuna dikkati çekti.

DSÖ Genel Direktörü Afganistan'ı görüşme etti

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, güzeşte ay Afganistan'ı görüşme ederek "başbakan vekili" karışma Taliban yönetiminden isimlerle görüştü.

Ghebreyesus, çecik dayanaklık eylemek verebilmek düşüncesince Taliban liderliğiyle alışveriş kurmanın ehemmiyetli bulunduğunu belirtti.

Bakanlar Afganistan'a gitmeye hazırlanıyor

Taliban'ın kurduğu Afganistan arızi hükümetinde "Dışişleri Bakan Vekili" namına fariza düzlük Muttaki ve beraberindeki heyetle, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu 14 Ekim'de Ankara'da görüştü.

Heyetin, Katar'ın başkenti Doha'da Amerika ilkin iktisap eylemek neredeyse ayrımlı yurt temsilcileriyle görüştükten sonradan Türkiye'ye vürut isteğini iletmesi ile alakalı meydana getirilen görüşmede, Afganistan'daki akıbet durumun yanı esna insanca yardımlar, oradaki yatırımların bitmeme etmesi kabil mevzular da ele alındı.

Afganistan'da meslek çökerse oluşacak boşluktan yıldırı örgütlerinin faydalanacağına dikkati çekerek Afganistan'la angajmana girilmesi icap ettiğini tamlayan Çavuşoğlu, 13 Ekim'de Nikaragualı mevkidaşı Denis Moncada Colindres'le meydana getirdiği eş matbuat toplantısında, dört yahut iptidai dışişleri bakanı namına Afganistan'ı beraberce görüşme etmeyi kararlaştırdıklarını, ziyarete bağlı planlamaların sürdüğünü belirtmişti.