Sanayi üretimi verileri sene böylelikle yüzdelik 9'un üstünde büyümeye ayraç ediyor

İstanbul

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ağustos ayına bağlı sanayi üretimi verilerini açıkladı. Buna göre, ağustosta takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi salname bazda yüzdelik 13,8, maaş bazda ise yüzdelik 5,4 yükseldi. Arındırılmamış sanayi üretim endeksindeki artım ise salname bazda yüzdelik 19,9 oldu.

AA Finans Sanayi Üretimi Beklenti Anketi'ne eklenmiş bulunan ekonomistler, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin ağustosta güzeşte senenin ayrımsız zamanına mucibince yüzdelik 9,31 artmasını bekliyordu. Ağustos devrinde arındırılmamış sanayi üretim endeksinin de salname bazda yüzdelik 13,07 artacağı öngörülmüştü.

Analistler, sanayi üretimindeki artım eğiliminin bitmeme ettiğini kaydederek, bahis konusu eğilimin gelişme üstünde müspet olacağını, üst taraflı revizyonları da birlikte getirebileceğini vurguladı.

AA Finans analisti ve iktisatçı Haluk Bürümcekçi, mevzuya bağlı meydana getirdiği değerlendirmede, takvim etkisinden arındırılmış endeksin üç maaş eğlentili averajının salname değişiminin yüzdelik 15,6'ya yavaşladığını belirterek, üçüncü çeyrek ortasında hâlâ alışılagelen artım seviyelerine yavaşlamış halde bulunduğunu söyledi.

Sanayi üretiminin ana hevesi açısından izlenilen bahis konusu endeksin temmuzda güreşçi köprüsü haset tesiri ile kaba düştüğünü anımsatan Bürümcekçi, ağustos ayında ise 138,6 ile acemi zamanı zirvesine çıktığına dikkati çekti.

Bürümcekçi, sanayi üretimi verilerine çeyrekler bazında bakıldığında, bu sene eskiden çeyrekte yüzdelik 2,6, ikinci çeyrekte yüzdelik 1,6 artışlar sonrası üçüncü çeyreğin eskiden dü ayında da geçmiş çeyrek averajının yüzdelik 1,2 üstünde bitmeme ettiğini kaydetti.

Arındırılmamış sanayi üretim endeksinin ikinci çeyrekte yüzdelik 40,3 arttığını ve ekleme bedel artışının da yüzdelik 40,5 yerine açıklandığını tabir fail Bürümcekçi, şunları kaydetti:

"Önceki üç çeyrekte de, yüzdelik 8,5, yüzdelik 10,2 ve yüzdelik 11,3 değişime yanıt ekleme bedel değişim işlemi yüzdelik 7,3, yüzdelik 10,3 ve yüzdelik 11,7 ile benzeyen olmuştu. Üçüncü çeyrek eskiden ayında ise güzeşte senenin ayrımsız sürecinin yüzdelik 9 üstünde bitmeme edilmektedir ve üçüncü çeyreğin tamamında yüzdelik 8-9 aralığında üretim artışının yakalanabileceğini düşündürüyor."

"Tarihi efdal seviyeler büyümenin enerjisini koruyacağını gösteriyor"

Haluk Bürümcekçi, üçüncü çeyrek görünümü mürşit göstergelere bakıldığında, Türkiye PMI endeksinin temmuz-eylül averajı ile geçmiş çeyreğe mucibince bariz arttığını belirtti.

Başta gezim edinmek kabilinden görev sektörlerinde bariz toparlanma izlendiğinin ve aut talepte de toparlanmanın bitmeme ettiğini kaydeden Bürümcekçi, şu değerlendirmesinde bulundu:

"Genel yerine üçüncü çeyrekte ulusal dirimsel artışının çeyrekten çeyreğe gine zait olabileceğine ayraç etti. Gerek sanayi üretimi endeksinde gerekse ulusal dirimsel serisinde gelinen zamanı efdal seviyeler 2020 yılının ayrımsız dönemlerine mucibince büyümenin gine enerjisini koruyacağını gösteriyor. Üçüncü çeyrekte sanayi üretiminin eskiden dü ay neticeleri çeyrekten çeyreğe artışın bitmeme edeceğini düşündürüyor. Son devirde mal politikasının relaks sürecine girmesi, mali koşulların bağıl hareketsiz seyrini koruması ve aut ilginin deli dolu toptan kazançlı etkinlik sebebi ile çelimli seyretmeye bitmeme etmesi gelişme eğilimine dayanak noktası veriyor. Buna karşılık, bankacılık güven kütlesi trend artışının hudutlu kalması ve bedel artışlarının yüksekliği iç arzu üstünde dun yönde etkide bulunmaya başladı. Bu doğrultuda yüzdelik 9,3 bulunan 2021 yılı gelişme tahminimiz üstündeki üst taraflı risklerin azaldığını düşünmekteyiz."

"Büyüme projeksiyonları açısından zait kalmaya bitmeme ediyoruz"

Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da sanayi üretiminde ağustos ayında gerçekleşen maaş artışla beraber, orak ayı ayında trend dışı bulunan dönemsel düşüşün ağız ağıza düzelerek, baştan trendin karşı çıkıldığını söyledi.

Sanayi üretimi verisini gelişme açısından beklentilere değgin zait yerine gitmek icap ettiğini dile getiren Erkan, "Özellikle kapital mülkü yanındaki artım ve eğilim, GSYH'nin de en ehemmiyetli belirleyicilerinden çakılı kapital oluşumu açısından olumlu. Yılın arka kalanında ise, başta akıbet devirde erke fiyatlarında yaşanmış bulunan itila ile beraber, umumi kazançlı gelişme tarafında da şimdiki etkisinde bırakır dengelenebilir." ifadelerini kullandı.

Erkan, toptan hazırlık zinciri ile alakadar sıkıntıların, sanayi üretimindeki artışın sürdürülebilirliği ait çekinme konusu bulunduğunu belirtti.

Otomotiv sektöründe kamga kaynaklı sıkıntıların üretim bandını etkilediğin ve bunun yansımasının görülebileceğini aktaran Erkan, "Küresel üreticilerin bazılarının beş altı günce üretim durdurması bitirdikleri görülüyor." dedi.

Erkan, gelişme projeksiyonları açısından zait kalmaya bitmeme edildiğinin altını çizdi.

Yıllık yüzdelik 9 civarındaki umumi uzlaşma gelişme tahminlerine değgin riziko dengesini üst taraflı gördüklerini tabir fail Erkan, "Son çeyrekler, hem senenin ikinci çeyreği büyümesinin normalize olması, tıpkı zamanda icap erke tutarları ve hazırlık zinciri kaynaklı üretim yavaşlaması, gerekse de ihtimal turizmde yaşanabilecek mümkün ortak yavaşlama tesiri ile hâlâ alışılagelen gelişme paylarını gösterebilir. Yılın geneli açısından ise, OVP'de öngörülen ve bu sahanın umumi beklentisinin de yoğunlaştığı yüzdelik 9 seviyelerinin üstünde gelişme gerçekleşebilir." değerlendirmesinde bulundu.