BRÜKSEL/MOSKOVA
Rusya'nın Ukrayna sınırındaki askeri faaliyetlerini çoğaltması ve özellikle Amerika iktisap geçirmek kıl payı garplı devletlerin Ukrayna'ya müteveccih tabanca sevkiyatlarını artırmasıyla alanda gerilim artıyor.
Avrupa, tükettiği tabii gazın kısaca yüzdelik 40'ını, nezdinde apayrı deyişle 175 bilyon metreküpünü Rusya'dan ithal ediyor. Rusya ise gazını kıtaya ağırlıklı namına Belarus ve Polonya üstünden sabık Yamal-Avrupa, Baltık Denizi'ni kullanan Kuzey Akım borazan çizgileri ve Ukrayna üstünden gönderiyor.
Gazprom verilerine göre, firmanın Ukrayna üstünden Avrupa'ya gönderilmiş bulunduğu kısaca tabii taş yağı lambası yağı miktarı sabık sene kısaca 42 bilyon metreküp düzeyindeydi.
Rusya'nın Ukrayna'ya müteveccih mümkündür engelleme adımı, Avrupa'nın Rus gazına müteveccih nezdinde müeyyide hamlesi ve Rusya'nın Avrupa'ya müteveccih taş yağı lambası yağı akışını tevkif ihtimali kâffesi alanda erke krizinin bitmeme etmiş bulunduğu nezdinde çağda endişeleri körüklüyor.
Olası engelleme dolayısıyla ek gün güzergahların önemi artıyor
Avrupa Birliği (AB), Ukrayna'yı engelleme ika tehdidi küsurat Rusya'nın taş yağı lambası yağı arzını şimdi da azaltması yahut ağız ağıza durdurmasına dirlik acele gidiş planlaması hazırlamaya çalışıyor.
Rusya'dan akışın kesintiye uğraması biçiminde taş yağı lambası yağı tedarikinin devamı düşüncesince ABD, Norveç, Mısır, Cezayir, Azerbaycan ve Katar ile mümkündür swap anlaşmaları düşüncesince Asya ülkelerine gözünü çeviren AB, yaşanabilecek kesintinin yerini tutak nezdinde ek gün bulmada zorlanıyor.
Rus tabii gazının kesilmesi biçiminde Avrupa'nın elinde baş döndürücü nezdinde tomar ek gün bulunmaması Avrupa'daki endişeleri şimdi da artırıyor.
Brüksel merkezli endişe kuruluşu Bruegel verilere göre, AB'nin 2021 senesinde taş yağı lambası yağı ihtiyacının yüzdelik 38,2'si Rusya'dan, yüzdelik 21,9'u Norveç'ten, yüzdelik 18,4'ü sıvılaştırılmış tabii gazdan (LNG), yüzdelik 9,4'ü Cezayir'den, yüzdelik 9,1'i AB devletleri üretiminden, yüzdelik 2,2'si Azerbaycan'dan ve yüzdelik 0,8'i Libya'dan sağlandı.
AB Komisyonu yetkilileri ise örgen devletlerin bahis konusu çağda taş yağı lambası yağı ithalatının yüzdelik 40'ını Rusya'nın, yüzdelik 38-39'unu Norveç'in karşıladığını belirtiyor.
LNG'nin mecmu taş yağı lambası yağı ithalatının yüzdelik 20'sini oluşturduğunu aktaran yetkililer, 2021'de mecmu 80 bilyon metreküplük LNG tedarikinde ABD'nin yüzdelik 20, Katar'ın yüzdelik 20, Rusya'nın yüzdelik 18, Nijerya'nın yüzdelik 17, Cezayir'in yüzdelik 14, Norveç'in yüzdelik 2 hisse aldığını, geriye küsurat yüzdelik 9'luk kısmın ise öbür tedarikçilerden sağlandığını tabir ediyor.
Veriler, AB'nin anne tabii taş yağı lambası yağı tedarikçisinin Rusya bulunduğunu ortaya koyarken bu ülkeden taş yağı lambası yağı şişman seviyede Avrupa'ya Yamal-Avrupa, Kuzey Akım, Soyuz ve TürkAkım kıl payı borazan çizgileri ile gönderiliyor.
Rusya Avrupa'da "dominant" konumda
AB'nin erke altyapısı Norveç ve Kuzey Afrika'dan şimdi nezdinde tomar taş yağı lambası yağı almaya ve LNG dış gelgel miktarını yükseltmeye kifayetli olmakla birlikte, çabucak bahis konusu miktarlarda taş yağı lambası yağı tedarikini artırmanın muhtemel bulunmadığı belirtiliyor.
AB'ye Rusya'dan sonradan en nezdinde tomar taş yağı lambası yağı akışı sağlayıcı yurt konumundaki Norveç, gayrimeskûn el altında taş yağı lambası yağı istihsal kapasitesinin azami seviyede olduğunu, Rusya'nın kesintisi yerinde bunu doldurmalarının muhtemel olmadığını açıklayarak seçeneklerin şimdi da azalmasına illet oldu.
Cezayir'in Avrupa'ya taş yağı lambası yağı akışını LNG ve İspanya ile İtalya'ya bulunan taş yağı lambası yağı çizgileri ile açık açık çoğaltma olanağı bunuyor. Ancak Cezayir'in bulunan enfrastrüktür yetersizliğinden çevre bahis konusu taş yağı lambası yağı miktarını fakat yılda beş altı bilyon metreküp yükseltmesi öngörülüyor.
Azerbaycan'ın Şah Deniz 2 bölgesinden çıkarılan tabii gazı Avrupa'ya aksettirmek kıl payı düz yazı edilen Trans Adriyatik Boru Hattı'ndan (TAP) ise Avrupa'ya sabık sene 8,1 bilyon metreküp taş yağı lambası yağı gönderildi. Bu rakamın çabucak yükseltilmesi muhtemel görünmüyor.
Öte yandan, konuşu toparlanma kararında küsurat arzu dolayısıyla toptan LNG piyasaları doğrusu yoğun vaziyette bulunuyor.
LNG'sini Asya ülkelerine derinlemesine devre sözleşmelerle sağlayıcı Katar, gayrimeskûn el altında mükemmel yetenek istihsal yaptığını, Rus gazının kesilmesi biçiminde Avrupa'ya ulama sağlamayacağını açıkladı.
AB ise toptan piyasalarda derinlemesine devre sözleşmelerle alıntı anlaşması yapmış Asya ülkelerinin gazlarını kabul geçirmek düşüncesince inandırma çabaları gösteriyor. Ancak Asya ülkelerinin de taş yağı lambası yağı tedarikinde nezdinde tomar seçeneği bulunmadığından AB swap talebine yunak yaklaşmadığı belirtiliyor.
AB'nin salname LNG ithal ika kapasitesi 157 bilyon metreküp seviyesinde bulunuyor. Rusya'dan akışın sürdüğü vaziyette bile, AB mecmu LNG kapasitesinin yüzdelik 66'ını kullanıyor. Bu sebeple şişman yetenekli nezdinde kesintide kâffesi ihtiyacın LNG ile sağlanması muhtemel görünmüyor.
Bununla beraberce ilginin en faziletli bulunduğu şita mevsiminde Avrupa taş yağı lambası yağı ambarlama seviyeleri baş döndürücü düşüt vaziyette bulunuyor.
AB taş yağı lambası yağı depoları gayrimeskûn el altında yüzdelik 40 yöresinde dolulukta ve bu gazın Rusya'dan aralık biçiminde baş döndürücü endamsız müddette tükenmesi bekleniyor.
Bu durumda, AB'nin yalıtım ithal etme, çevreye dokuncalı ve hava hedeflerine düzensiz kömür santrallerini gene çalıştırma, kapatılması planlan çekirdeksel reaktörlerin sürelerinin uzatılması, boğunuk santrallerin aktif duruma getirilmesi haricinde nezdinde tomar seçeneği kalmıyor.
AB'nin iç talebi düşürmesi gerektiği de dikkate alındığında, özellikle faziletli erke tüketen sanayide tabii taş yağı lambası yağı ve yalıtım kısıtlamaları uygulanabileceği öngörülüyor.
Rusya'nın geçmiş alternatifi Çin
Rusya, Soğuk Savaş devrinde bile Avrupa'ya taş yağı lambası yağı akışını kesmezken, mümkündür nezdinde yunak çatışmanın tedbir istikrarını etkilemesi mübrem görünüyor.
2014'te Kırım'ı gayrikanuni biçimde katılmış etmesinin arkası sıra Batı'nın kaba konuşu yaptırımlarına uğrayan Rusya, o dönemden buyana özellikle erke iktisap geçirmek kıl payı ek gün piyasa arayışına girdi.
Rusya'nın doğudaki komşusu ve dünyanın en şişman ekonomilerinden Çin, bu kapsamda ön plana çıkıyor.
Yaptırımlar dolayısıyla yüzünü Asya'ya yöneltme stratejisi izleyen Rusya düşüncesince Kasım 2014'te Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Şi Jinping ortada imzalanan ve kıymeti 400 bilyon dolar bulunduğu öne sürülen tabii taş yağı lambası yağı anlaşması şişman ehemmiyet taşıyor.
Söz konusu sevkiyat düşüncesince Gazprom'un düz yazı etmiş bulunduğu "Sibirya'nın Gücü" borazan hattı, yılda 38 bilyon metreküp nakil kapasitesiyle Rusya'nın doğusundaki en şişman heybetli taş yağı lambası yağı nakil sistemi konumunda bulunuyor.
Gazprom'dan 24 Ocak'ta meydana getirilen açıklamada, 18 Ocak'ta Sibirya'nın Gücü üstünden irsal edilen tabii taş yağı lambası yağı miktarının nezdinde esbak senenin ayrımsız zamanına mucibince yüzdelik 150 artarak üstün dereceli seviyeye eriştiği bildirilmişti.
Ancak borazan hattı üstünden irsal edilen taş yağı lambası yağı miktarı 38 bilyon metreküp düzeyindeki mükemmel hacme ulaşsa dahi, Rusya düşüncesince yılda 180 bilyon metreküp ihraç etmiş bulunduğu Avrupa pazarını ikame etmeye biricik başına kifayetli olmayacak.
Bunun düşüncesince Çin'e müteveccih ihracatını şimdi da bırakmak talip Rusya, Moğolistan üstünden Sibirya'nın Gücü 2 anlı şanlı nezdinde borazan hattı şimdi düz yazı ederek Çin'e yılda arttırma 50 bilyon metreküp tabii taş yağı lambası yağı bina geçirmek istiyor.
Hindistan da maksat pazarlar arasında
Rus yetkililer, Avrupa tabii taş yağı lambası yağı pazarının kaybedilmesi biçiminde ülkenin ehemmiyetli finansal zayiat yaşayacağı görüşünde birleşiyor.
Öte yandan, hakeza nezdinde ihtimalin gerçekleşmesi biçiminde büyümekte bulunan devletlerde acemi pazarlar kazanılabileceği de öne sürülüyor.
Rusya düşüncesince acemi sayılabilecek pazarlar arasında, tabii taş yağı lambası yağı talebinde ehemmiyetli çoğalma muhtemel Hindistan bulunuyor.
Boru hatlarıyla dünyanın en baş döndürücü tabii taş yağı lambası yağı ihraç fail ülkesi Rusya, Asya piyasalarındaki göreli yükselişin etkisiyle toptan LNG piyasalarında da payını artırmayı hedefliyor.
Geçen sene 30 milyon titrem LNG ihraç fail Rusya, toptan LNG piyasasındaki bulunan yüzdelik 4'lük payını, 2035'e denli yüzdelik 15-20 seviyelerine çıkartmayı hedefliyor.