Taşkent
Ülkeyi 27 sene süresince yönetmen evvel Cumhurbaşkanı İslam Kerimov'un Eylül 2016'da ölüm etmesi hesabına bire bir sene boşluk ayında meydana getirilen er seçimin arkası sıra cumhurbaşkanlığı seçimi gerçekleştiriliyor.
35 milyonu bir tomar sözü geçen Özbekistan'da 21 milyon 266 bin seçmen, gayrimenkul genelinde kurulan 10 bin 760 sandıkta toy cumhurbaşkanını ayırmak düşüncesince oy kullanacak.
Yasa gereği hemen politik partilerin cumhur reisi talibi gösterebildiği Özbekistan'da 24 Ekim'de yapılacak seçimlerde Ekoloji Partisinden Narzulla Oblomuradov, Halk Demokrat Partisinden Maksuda Vorisova, Milli Şahlanış Demokrat Partisinden Alişir Kadirov, "Adalet" Sosyal Demokrat Partisinden Bahrom Abduhalimov ile Liberal Demokrat Partisinden baştan yavuklu yayınlanan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev yarışıyor.
Adayların seçim programları
Cumhurbaşkanı adayları, seçim programlarında ülkenin politik ve sosyal-ekonomik bölgelerde öngördükleri düzeltme ve değişimler ile ülkeyi kalkındırma hedeflerine arazi veriyor.
Cumhurbaşkanı talibi Abduhalimov, ülkede adalet, toplumsal himaye ve güvenliğin sağlanmasını esas ölçüt adına öne çıkarırken serbest adli yargının geliştirilmesini, şehremaneti meclislerinin rolünün arttırılmasını, üniversitelerdeki saptanca sisteminin kaldırılmasını ve bilime ayrılan fonun 2030 yılına derece karışık gayrimenkul içi hasılanın (GSYİH) yüzdelik 2'sine derece yükseltilmesini amaçlıyor.
Adaylardan Kadirov da seçim programında şehremaneti meclislerinin yetkililerinin güçlendirilmesini, devletin ekonomideki rolünün azaltılmasını ve tekellerin ortadan kaldırılmasını, amme hizmetleri ve erke kaynakları da müdahale yayılmış özelleştirmenin yapılmasını, 2026'ya derece kapital ve mevhibe affının anons edilmesini, İslami para unsurlarının ülkenin iktisadi sistemine müdahale edilmesini ve Özbekistan'ın Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) katılımının hızlandırılmasını öngörüyor.
Seçim kampanyasında "Gelecekten sorumluyuz" sloganıyla öne çıkan Oblomuradov da ülkede "yeşil" ekonomiye alakadar üretimin arttırılmasını ve yöre dostu teknolojilere geçişte mutluluk desteğinin sağlanmasını, "yeşil" bu sahanın ekonomideki payının yüzdelik 30'a çıkarılmasını ve salname yüzdelik 7'nin üstünde iktisadi büyümeye ulaşılmasını, yöre mevzuatının geliştirilmesini ve 2050'ye derece erke sektöründe karbon kullanımının ağız ağıza kaldırılmasını planlıyor.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yegâne eş talibi Varisova da "Sosyal denklik ve hak düşüncesince varız" sloganıyla seçim kampanyasını yürütürken programında dirimsel düzeyine ilişkin adına farklılaştırılmış vergilendirme sisteminin getirilmesini, ölçülü vadede ülkedeki fukaralık düzeyinin yarıya indirilmesini ve toplumsal yönelimli iktisat oluşturarak devletin regülatör rolünün güçlendirilmesini hedefliyor.
Seçimlerin duluk talibi Mirziyoyev de doğacak 5 yılda adam başı sakıt GSYİH'yi 1,6 büküm artırarak ve yoksulluğu minimum dü büküm azaltarak 2030 yılına derece adam başı sakıt gelirin 4 bin dolara, hususi bu sahanın GSYİH'deki payının yüzdelik 80'a, ihracattaki payının yüzdelik 60'a çıkarılmasını, mevhibe oranlarının düşürülmesini, tekelleşmenin kısıtlanmasını, evcil yönetimlerin yetkililerinin arttırılmasını, ukubet hukukunun liberalleştirilmesini, afiyet hizmetlerine ayrılacak kaynakların dü büküm arttırılmasını ve Özbekistan'ın DTÖ'ye üyeliğinin hızlandırılmasını ve Avrasya Ekonomik Birliği’ne entegrasyonunun derinleştirilmesini amaçlıyor.
Seçimlerin en duluk adı Mirziyoyev
Seçimlerin favorisi adına akıbet çağda ülkede bakış açısı ve reformlar başlatan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev öne çıkıyor.
Özbek uzmanlar, Cumhurbaşkanı Mirziyoyev'in, akıbet çağda gayrimenkul genelinde başlatmış olduğu serbest şümullü değiş ve reformlarıyla cumhur reisi seçiminin en duluk talibi olduğuna dikkati çekerken başka adayların cumhur reisi seçilme şansının bağan bulunduğunu savunuyor.
Mirziyoyev'in akıbet 5 yılda cumhur reisi adına nice bölgede başlatmış olduğu iktisadi ve strüktürel reformlar, değişimler ve kararlarla seçmenleri etkilemeyi başardığına ayraç fail uzmanlar, seçmenlerin de toy çağda bu düzeltme ve değişimlerin güzel adına sonuçlandırılacağına inandığını dile getiriyor.
Mirziyoyev'in aut politikada başlatmış olduğu bakış açısı politikası ve bitişik ülkelerle güzel komşuluk ilişkileri kurmasının da seçmenleri etkileyeceği kestirim ediliyor.
Seçimi 50'den bir tomar gayrimenkul ile Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, İslam İşbirliği Teşkilatı, Türk Konseyi ve Bağımsız Devletler Topluluğunun da aralarında bulunmuş olduğu kuruluşlardan bine yaklaşan arsıulusal rasatçı izleme edecek. Seçimler esnasında başkaca bin 700'den bir tomar ehlî ve ecnebi gazeteci fariza yapacak.
Cumhurbaşkanının 5 yıllığına seçildiği Özbekistan yasalarına gereğince seçimde Özbekçeyi güzel bilen, 35 yaşını dolduran ve akıbet 10 yılda ülkede daima canlı Özbekistan vatandaşları cumhur reisi talibi olabiliyor.
Aralık 2016'da meydana gelen akıbet cumhurbaşkanlığı seçimini 3 rakibi karşısında seçmenlerin yüzdelik 88,61'inin oyunu meydan Şevket Mirziyoyev kazanmıştı.