Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'ne bağlı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda milletvekillerine sokum yaptı. Oktay, adaleti elden meydana getirilen yatırımlarla değil cihanşümul değerler ve mevzuat altyapısı ile de desteklemeye bitmeme ettiklerini belirterek, “Yargı hizmetlerinin hâlâ güzel sunulması düşüncesince insanoğlu kaynakları, bilişim, kurumsal bina ve fiziksel altyapıda da ehemmiyetli ortak kez aldık. Adalet temellerimizin en ehemmiyetli kurumlarından Yargıtay Başkanlığı düşüncesince mensur edilen toy Yargıtay binası Başkent'imizin en anıtsal ve kural dışı binalarından bir tanesi olmuştur. Diğer yandan yargı reformlarıyla hukukun üstünlüğünü güçlendiriyor ve demokrasinin işlerliğini artırıyoruz. Ne vasilik odaklarının ne içtimai medyadan ahbaplık darbesi hazırlamaya niyetlenen diplomatların, ne de türel süreçleri siyasallaştırmaya canlı çevrelerin yargı işleyişimizde tek hükmü yoktur. Avrupa Komisyonu'nun yandaş Türkiye Raporu da engelleme iktisap geçirmek neredeyse hak sistemimiz, aut bulaşık ve yorumlardan münezzeh, bağımsız, etkisiz ve adaletli biçimde işlemeye bitmeme edecektir” dedi.
Oktay, “Devlet içi istikraz senedi faizi 2002 senesinde yüzdelik 62,7 seviyesindeyken, 2021 yılı ilkin dokuz ayında yüzdelik 14,2 seviyesine gerilemiştir. 2001 senesinde yüzdelik 75,5 bulunan AB tanımlı namus borcu stokunun Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya payı 2021 yılı ikinci çeyreği bakımından yüzdelik 38,4 seviyesine gerilemiştir. Kamu borcunun Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya payı da 2021 yılı ilkin çeyreğinde Türkiye düşüncesince yüzdelik 40,3 iken, büyümekte bulunan devletler averajı yüzdelik 65,2 düzeyindedir. Önümüzdeki çağda merkezi idare borcu zarfında TL dışı borcun payını azaltarak, amme borcunda seviye riskini minimal kurda tutmaya bitmeme edeceğiz” ifadelerini kullandı.
"Salgın kapsamında ekonomiyi doğrulamak amacıyla tahsil edilen tedbirler ağustos kocaoğlan bakımından 705,5 bilyon TL'ye ulaşmıştır"
İşletmelere müteveccih finansman koşullarının kolaylaştırılması ile emek vermek ve içtimai yaşama bağlı tedbirleri içeren nice bölgede sağlanan destekleri salgının seyrine gereğince uzun uzadıya arttırmaya bitmeme ettiklerini kaydeden Oktay, “Bu süreçte dirimsel politikası araçlarını da canlı kullanarak 70,2 bilyon TL bağış ve içtimai düzenlilik prim ödemelerini erteleyerek işletmeleri destekledik. Başta nice mülk ve hizmetin KDV oranları ve iş noktayı icar stopajları iktisap geçirmek neredeyse salgının ekonomideki menfi etkilerini giderilmiş geçirmek düşüncesince indirimler yaptık. Ayrıca salgından etkilenen işletmelerimize iş hacmi kaybı, icar ve nakdi dayanak sağladık. Bu desteklerle 2,5 milyona yaklaşan esnafımıza toplanmış 9 bilyon TL bağış desteğinde bulunduk. İşletmelerin finansmana erişimini kolaylaştırmak amacıyla Kredi Garanti Fonu limitini arttırdık. Bu kapsamda vatandaşlara, esnaf ve firmalara Hazine destekli güven paketleri oluşturduk. Toplamda 143 bilyon TL ücretinde kurumsal ve ferdî kredinin ertelemesini yaptık” halinde konuştu.
Oktay şöyleki konuştu:
“Salgının istihdam üstündeki etkilerini en organ indirebilmek amacıyla hâlâ aşkın canlı ve işletmemizin endamsız emek vermek ödeneğinden faydalanma koşullarını esnettik. Getirilen dağıtılma kısıtıyla işverenlerin personelleri parasız izne ayırmalarına olanak sağladık, bu kapsamda parasız izne çıkarılanlara ‘nakdi ecir desteği' verdik. İş yerlerinde haftalık alışılagelen emek vermek sürelerine dönülmesini motivasyon geçirmek amacıyla ‘Normalleşme Desteği' uygulaması getirdik. Salgın kapsamında ekonomiyi doğrulamak amacıyla tahsil edilen tedbirler 2021 yılı ağustos kocaoğlan bakımından toplanmış 705,5 bilyon TL'ye ulaşmıştır. Bu kapsamda Covid-19 salgını ile savaş kapsamında makbul tedbirlerin hesaplı büyüklüğü ise Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın yüzdelik 10,6'sına ulaşmıştır.”
"114,4 milyon düze aşılama ile Türkiye dünyada 7. tam toprak almaktadır"
Türkiye'nin nüfusa nispetle minimum ortak düze aşılamada yüzdelik 66 payı ile evren averajının üstünde bulunduğunu kail Oktay, “Aşılamada bu sene ehemmiyetli ortak resmiyet kıvrım ettik. 19 Ekim 2021 zamanı bakımından dünyada makbul toplanmış aşılama sayısı 6,71 bilyon düzeyine yükselirken, minimum ortak düze ile aşılanmış olanların evren nüfusuna payı yüzdelik 49 seviyesine ulaşmıştır. Ülkemiz aşılamada dünyanın en güzel devletleri arasındadır. Uygulanan 114,4 milyon düze aşılama ile Türkiye dünyada 7. tam toprak almaktadır. Ülkemizde 18 gözyaşı üstü nüfusun yüzdelik 76,7'sine dü düze aşılama uygulanmıştır. Toplam nüfusa nispetle minimum ortak düze aşılananların payı yüzdelik 66 olup, bu kemiyet evren averajının üzerindedir. Güçlü keyif altyapımızla kâffesi yurttaşlarımızın aşıya erişimine müteveccih süreçleri bugüne denli başarıyla yönettik. Bununla baş başa yurttaşlarımızın sağlığını ve refahını garanti dibine kabul geçirmek düşüncesince domestik aşılama çalışmalarını destekliyoruz. Yerli aşımız bulunan Turkovac'ın Faz-3 emekleri sonuç çabucak bitmeme etmektedir. Virüs benzeşim elektron (VLP) aşımızın da Faz-2 etabı tamamlanmıştır. Önümüzdeki günlerde Faz-3 evresine geçmesini bekliyoruz. Çalışmalarını yakından strateji ettiğimiz domestik aşılarımızı en endamsız müddette yurttaşlarımızın ve kâffesi insanlığın hizmetine sunmayı hedefliyoruz” sanarak konuştu.
"Bütçe açığının izlence devrinde sırası ile yüzdelik 3,5, yüzdelik 3,2 ve yüzdelik 2,9 seviyelerinde gerçekleşmesini hedefliyoruz"
Oktay şunları kaydetti:
“Salgın sonrası toparlanma sürecinde ümranlı devletlere yakınsama sürecimiz de hızlanacaktır. 2002 senesinde 9 bin 279 dolar bulunan satın kabul etme gücü paritesine gereğince insanoğlu başı gelirimizin 2022 senesinde hedeflediğimiz çoğalma artışı ile 33 bin 605 dolara çıkmasını bekliyoruz. Bütçe büyüklükleriyle ait bilgelik vermeden ilkin izlence zamanına bağlı siyasa ve öngörülerimizi büzüşmek istiyorum. 2021 yılı böylecene Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın yüzdelik 3,5'i denli ortak bütçe açığı oluşacağını öngörmekteyiz. Salgına bağlı tedbirlerin sürdürüldüğü bu sene yıl başlangıcında yüzdelik 4,3 namına hedeflediğimiz bütçe açığının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya oranını 2020 yılıyla bire ortak ölçüde tutmayı öngörüyoruz. Bütçe açığının izlence devrinde sırası ile yüzdelik 3,5, yüzdelik 3,2 ve yüzdelik 2,9 seviyelerinde gerçekleşmesini hedefliyoruz. 2021 senesinde AB tanımlı umumi idare namus borcu stokunun Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya oranının ortak esbak yıla gereğince 3,2 nokta azalarak yüzdelik 36,6 namına gerçekleşmesini ve 2024 senesinde 34,7'ye gerilemesini hedeflemekteyiz.”
Ahmet Umur Öztürk - İbrahim Berat Yılmaz