15 Ekim Dünya El Yıkama Günü yardımıyla açıklamada bulunan Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, Covid-19 salgınıyla savaş zamanında el yıkama ve hıfzıssıhha mevzusunun öneminin daha dobra anlaşıldığına aksan yaptı.
Covid-19 salgını, vatandaşların hepsi alışkanlıklarını bulunduğu kabilinden el yıkama alışkanlıklarını da değiştirdi. Salgın önceleri daim ellerini yıkayan eşhas obsesif kabilinden görülürken, salgınla savaş zamanında camianın herhangi indinde kesiminin el yıkamayı alışmışlık biçimine getirmiş bulunduğu görüldü.
Her gündüz yüz kere telefona dokunup ayrıksı bölgelere dokunulduğunu, nedeniyle birçok mikrobun telefonlara bulaştırıldığını kail Prof. Dr. Yorulmaz, "Sonra o telefonu kulağımıza götürüyoruz. Yüzümüze bulaştırmış oluyoruz. En kesif tercih ettiğimiz araçlardan biri bulunan cep telefonuyla bedenimize mikrop almış oluyoruz" dedi.
"Bulaşıcı rahatsızlıkların yüzdelik 80'i başkaları kanalıyla taşınıyor"
Çevre ile münasebet sağlamada en ehemmiyetli aza bulunan ellerle gündüz süresince sert çok yere, eşyalara, insanlara, paraya, çarpıcılık anahtarlarına, besinlere dokunulduğuna yer veren Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, bu sebeple, rahatsızlıkları gerçekleştiren mikropların ve öbür kirliliklerin en emeksiz bulaşacağı organların da gine başkaları bulunduğunu söyledi. Elle dokunulan hepsi maddelerin sayımsız mikrop yada ayrıksı kirlilikler bulundurabildiğini kail Prof. Dr. Yorulmaz, bulaşan rahatsızlıkların yüzdelik 80'inin başkaları kanalıyla taşındığını vurguladı.
Eğer başkaları aldığı kadar bembeyaz değilse bulunan kirlilikler ve mikropların böylecene vücuda bulaştırılabileceğini anlatım fail Prof. Dr. Yorulmaz, "Buna ek yerine ellerimiz aldığı kadar bembeyaz değilse dokunduğumuz çocuklarımıza, yaşlılarımıza, öbür eş bireylerine de mikrop ve öbür kirlilikler ile dert bulamak mümkündür. Dokunduğumuz yiyecekler, tabaklar, kaşıklar, öbür eşyalar yolu ile de kirlilikleri ve artışını sürdürmekte bulunan güneş tacı virüs de müdahale kazanmak kıl payı mikropları sevdiklerimize bulamak mümkündür" ifadelerine arazi verdi.
"Eldeki mikropların yüzdelik 99,9'u akilane yıkama ile uzaklaştırılabilir"
Hastalık ve mikroplardan korumanın en emeksiz ve çarpıcı yolunun, ellerin akilane biçimde yıkanması bulunduğunu tamlayan Prof. Dr. Yorulmaz, akilane indinde biçimde yıkama ile eldeki mikropların yüzdelik 99,9'unun uzaklaştırılabileceğini söyledi.
Toplu yaşanılan yerlerde, ilkin de okullarda akilane teknikle el yıkama işleminin alışmışlık biçimine getirilmesi icap ettiğini aktaran Prof. Dr. Yorulmaz, "El hijyeni düşüncesince en akla yatkın yol, akar su ve sabunla meydana getirilen minimum 30 saniye mevkut el yıkama ile sağlanabilir. Doğru el yıkama alışkanlığımızın olması, ayrımsız sürede evlatlarımızın da bu alışkanlığı kazanmasında çok önemlidir. Çünkü dallar kendilerine söylenenlerden çok yaptıklarımızdan etkilenmektedir" dedi.
El yıkamada kullanılacak bulunan sabun ve havluların döşenmemiş olması icap ettiğini dile getiren Prof. Dr. Yorulmaz, "Kalıp şeklindeki sert sabunlar, ilkin dolgun yaşanılan yerlerde sert çok insan çeşidinden yüz kere kullanıldıkları düşüncesince üzerlerinde nice mikrop barındırırlar. Bu sebeple dolgun yaşanmış bulunan yerlerde ve hareketli ailelerde sert sabun kullanması akla yatkın olmamaktadır. Eğer sert sabun kullanılıyorsa herhangi indinde kullanımdan sonraları sudan geçirilerek, giysi mekanik yerine temizlenmelidir. Bu çeşit ailelerde ve dolgun yaşanılan yerlerde hazır para sabun daha uygundur, elden ele tahsil edilen miktarı kullanılır, geriye kalanı ile değinme olmaz. Ancak, hazır para sabun miktarı azaldığında, sert arttırma yapılmamalı, kaptaki hazır para sabun boşaltılıp, yıkanıp kurulandıktan sonraları sert baştan acemi hazır para sabun doldurulmalıdır. Özellikle hareketli grupların kullanması düşüncesince (okullar, alım satım merkezleri gibi) hazır para sabun ile baş başa elleri kurulamak düşüncesince kağıt silgi kullanılmalıdır" halinde konuştu.
"Ellerimizi daha kesif yıkamaya başladık"
Salgından evvela ellerini bu derece müşkülpesent ve müşkülpesent indinde biçimde yıkamadığını kail vatandaşlardan Dilay Dağdevren, "Pandemi bizim nice alışkanlığımızı art getirdi. Ellerimizi daha kesif yıkamaya başladık. Titiz davranıyoruz. Özellikle işten çıkıp eve gittiğimde önceki yerine ellerimi yıkamaya uyanıklık gösteriyorum. Daha müşkülpesent yıkıyorum. Sürekli hıfzıssıhha altında oluyorum. Etrafımızdaki kişilerden de bu hıfzıssıhha dair daha müşkülpesent olmalarını istiyoruz" diyerek konuştu.
"Virüs hijyene dikkat etmeyen şahıslara daha acele bulaşıyor"
Pandemiden evvela hıfzıssıhha mevzusuna çok dikkat edilmediğini kail vatandaşlardan Levent Yaçi, "Pandemiden ahir süreçte hepsi daha fazla dikkat etmeye başladı. Covid-19 denilen neden herhangi indinde manada hijyene dikkat etmeyen şahıslara daha acele bulaşıyor. O nedenden ellerimizi gani fazlaca yıkayacağız ve hijyene dikkat edeceğiz" dedi.
Özlem Ceylan