Washington DC
ABD'nin 46. başkanı Başkan Joe Biden, 20 Ocak 2021'de devraldığı riyaset görevindeki önce yılını erte dolduruyor.
Seçim kampanyasında üstenme etmiş bulunduğu kabilinden göreve adım atar başlamaz toy sima koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücadeleye evleviyet sağlayan Biden, salgından dokunca gören Amerikan ekonomisinin toparlanmasına dayanak olmaya müteveccih politikaları yapmaya çalıştı.
Başkanlığının önce senesinde salgının yaralarını sarmaya etkin Biden'ın en sıkıca imtihanını verdiği meydan ekonomi oldu.
Ekonomik toparlanmayı getirmek düşüncesince savaşım sağlayan Biden, önce yılının ehemmiyetli ortak bölümünde enfrastrüktür ile toplumsal gider paketlerini yaşama etmek ve az daha 40 senenin zirvesine vasıl enflasyonu arama dibine kabul etmek düşüncesince uğraştı.
İlk adına 1,9 trilyon dolarlık dayanak paketini yaşama geçirdi
Söz verdiği kabilinden önce adına salgının konuşu etkilerini hafifletmeye müteveccih 1,9 trilyon dolarlık konuşu dayanak paketini gündeme getiren Biden, etraflıca görüşmelerin arkası esna Cumhuriyetçilerin itirazlarına karşın Kongre'den güzeşte dayanak paketini güzeşte senenin mart ayında onayladı.
Biden yönetiminin Kovid-19'un konuşu etkilerine dirlik üstünde çalışmış bulunduğu en iri paket adına vasıflandırılan Amerikan Kurtarma Planı Yasası'nda, direkt akça yardımının birlikte aylaklık yardımları, eyalet ve yerli yönetimlerin desteklenmesi ile aşılama dağıtımına müteveccih tensikat toprak aldı.
Pakette, yılda 75 bin dolardan az elde eden erler düşüncesince 1.400 dolarlık direkt akça yardımı, aylaklık yardımı, icar katkısı ve okullar düşüncesince finansman desteği de toprak aldı.
Biden'ın intihap vaatlerinden birisi bulunan ve Cumhuriyetçilerin birlikte birtakım Demokratların da "işsizliği artıracağı" nedeni öne sürülerek dirlik çıkmış bulunduğu minimum saatlik ücretin 15 dolara çıkarılması ile ilişik düzenleme, bütçe kurallarına akıllıca olmamasının kararlaştırılması üstüne konuşu dayanak paketinde toprak bulamadı.
Bunun üstüne Biden, federal kurumlarda etkin işçiler düşüncesince minimum saatlik ücretin artırılmasına müteveccih ayrı ortak kararnameye imza attı. Böylece federal kurumlarda etkin işçiler düşüncesince halihazırda 10,95 dolar bulunan minimum saatlik ecir 15 dolara çıkarıldı.
Altyapı paketi yasalaştı
Kovid-19 salgınının etkileriyle mücadeleye müteveccih 1,9 trilyon dolarlık konuşu dayanak paketinin arkası esna Biden yönetiminin gündeme getirmiş bulunduğu ikinci iri paket enfrastrüktür paketi oldu.
Biden'ın ekonomi planının önce evresini meydana getiren enfrastrüktür paketi, salgının ekonomide hastalık bulunduğu yaraların sarılması ve yurt ekonomisinin baştan canlandırılması hedefiyle ortaya kondu. İlk adına 2,3 trilyon dolar adına açıklayan paketin maliyeti, karşılaşılan tepkiler üstüne kestirmece 1 trilyon dolara derece düştü.
Biden, aylar geçindiren müzakerat kararında Senato ve Temsilciler Meclisi'nden güzeşte enfrastrüktür paketini, güzeşte senenin teşrinisani ayında Beyaz Saray'da planlı törende imzaladı.
ABD'de enflasyonun yükselişe geçmiş bulunduğu ve Biden'a bulunan politik desteğin azaldığı ortak çağda mevrut enfrastrüktür paketinin yasalaşması, basında Biden ve Demokratlar düşüncesince ortak "zafer" adına yorumlandı.
Altyapı paketi kapsamında, 8 sene içre kestirmece 1 trilyon dolarlık gider yapılması planlanırken, toy enfrastrüktür yatırımları düşüncesince 550 bilyon dolarlık eşme ayrıldı.
Ulaşım kalemindeki en iri bütçenin 110 bilyon dolar ile kez ve güreşçi köprüsü projeleri bulunduğu pakette, cazibe şebekeleri düşüncesince 73 bilyon dolar, çıpa yöntemleri düşüncesince 66 bilyon dolar, degaje izole bant genel ağ erişiminin genişletilmesi düşüncesince 65 bilyon dolar, su altyapısı düşüncesince 55 bilyon dolar, çevresel planlar düşüncesince 50 bilyon dolar, şişman nakil düşüncesince 39 bilyon dolar ve hava meydanı projeleri düşüncesince 25 bilyon dolarlık eşme ayrılması öngörüldü.
Sosyal gider paketinde çıkmaza girildi
Biden'ın ekonomi planının ikinci ayağını eğitim, bebek bakımı ve ailelere müteveccih masrafları içeren 1,75 trilyon dolarlık toplumsal gider paketi oluşturdu.
Söz konusu paketle milyonlarca insana istihdam sağlanması, iş gücüne katılımın artırılması, etraflıca vadeli büyümenin isteklendirme edilmesi, bedel baskılarının azaltılması ve ABD'nin parlak erke hedeflerini gerçekleştirmesinin sağlanması amaçlandı.
Paketin finansmanı düşüncesince ortak saf bağış düzenlemesinin de yaşama geçirilmesi planlanırken, pakette toprak meydan bağış düzenlemeleriyle 10 yılda bütün 2 trilyon dolara yaklaşan bağış geliri sağlanması hedeflendi.
Maliyetiyle tartışmaların odağına yerleşen toplumsal gider paketi, güzeşte senenin teşrinisani ayında Temsilciler Meclisi'nde onaylanarak ABD Senatosu'na gönderilirken, Demokrat Senatör Joe Manchin'in güzeşte ay toplumsal gider paketine dayanak vermeyeceğini duyurması, paketin geleceğini belirsizliğe sürükledi.
Ülke temerrüdün eşiğine geldi
Biden'ın önce senesinde ABD'de federal hükümet, zamanı ortak temerrüde kez açabilecek 28,9 trilyon dolarlık namus borcu limitine idrak tehdidiyle de dirlik karşıya geldi.
Hükümetin borçlarını yapmak düşüncesince iare alabileceği mal miktarının yukarı sınırı anlamına mevrut namus borcu limiti düşüncesince fen adına belirlenen müddet 1 Ağustos 2021'de dolarken, ABD Hazine Bakanlığı, hükümetin ödemelerine bitmeme edebilmesi düşüncesince "olağanüstü önlemler" almaya başladı.
ABD Başkanı Biden, güzeşte senenin teşrinievvel ayında hükümetin temerrüde düşmesini mâni olmak nerede ise hazırlanmakta bulunan namus borcu limitinin çelimsiz devamlı artırılmasına müteveccih tasarıya izin verdi. Biden'ın onayıyla yasalaşan tasarı, namus borcu limitinin 480 bilyon dolar ilerletilmesini sağladı. Böylece namus borcu limiti, 28,4 trilyon dolardan 28,9 trilyon dolara çıktı.
Kongre'nin gündemini aylarca çalışır fail ortak başka özellik bulunan federal hükümetin namus borcu limitini 2,5 trilyon dolar artırmaya müteveccih kanun ise güzeşte ay Biden kabilinden onaylandı.
Enflasyon az daha 40 senenin zirvesine çıktı
Makroekonomik göstergelere bakılınca ise Kovid-19 salgınının hastalık bulunduğu şokun arkası esna toparlanma sürecine giren ülkede aylaklık sayıları az daha müstevli önceleri seviyelere dönerken, kestirmece 40 senenin zirvesine yükselen şişkinlik Biden'a bulunan ahali desteğinin azalmasına hastalık oldu.
Tedarik zincirinde Kovid-19 salgınından meydana gelen sıkıntılar, konuşu normalleşmeyle küsurat mahveden talebiyle karşılaşınca ülkede bedel artışlarını körükledi.
ABD Çalışma Bakanlığının sonuç verilerine göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), güzeşte ay salname bazda yüzdelik 7 ile 1982'den buyana kaydedilen en efdal artışı göstermeye bitmeme etti.
Tedarik zincirinde yaşanmış bulunan teessürat ülkede market raflarına ve fiyatlara yansırken, Biden, hususi sektörle teşrikimesai yaparak UPS, FedEx ve Walmart kabilinden sevkiyat devlerinin 7/24 çalışmasını sağladı. Ancak bitmeme fail müstevli ve nice şirketin tır şoförü derdi yaşaması zımnında hazırlık zinciri aksamalarında mergup iyilik sağlanamadı.
Özellikle erke ve besin fiyatlarındaki artışlar ABD'de enflasyonun sevimsiz güçleri adına öne çıkarken, Biden, yükselen arazi yağı fiyatlarına dirlik izlemsel arazi yağı rezervinden 50 milyon varil idmansız petrolü kullanıma açtı ve nahak rekabetin soruşturulması düşüncesince ilişik kurumlara yönerge verdi.
İşsizlik payı az daha müstevli önceleri seviyesine döndü
ABD'de salgının etkisiyle Nisan 2020'de yüzdelik 4,4'ten yüzdelik 14,8'e çıkarak tamamı zamanların en efdal seviyesine vasıl aylaklık payı ise Biden'ın önce senesinde normalleşme gösterdi. Biden'ın görevdeki önce senesinde ülkede istihdam artışı 6,4 milyonu buldu.
ABD Çalışma Bakanlığının sonuç verilerine göre, ABD'de aylaklık payı güzeşte ay yüzdelik 3,9'a indi. Böylece ülkede aylaklık oranı, Kovid-19 salgını öncesinde bulunduğu kabilinden az daha 50 senenin en bağan seviyesine döndü.
Ülkede iş gücü derdi bitmeme ederken, ücretlerdeki artışın da etkisiyle işinden kişi talebiyle ayrılanların sayısı Kasım 2021'de 4,5 milyon ile tamamı zamanların en efdal seviyesine ulaştı.
ABD ekonomisinin nema performansı ise güzeşte senenin önce çeyreğinde yüzdelik 6,3, ikinci çeyreğinde yüzdelik 6,7 ve üçüncü çeyreğinde yüzdelik 2,3 oldu.
Öte yandan, Biden'ın görevdeki önce senesinde New York borsası da dobra ortak başarım sergiledi. Biden'ın rolü devraldığı 20 Ocak 2021'den bu hafta başına derece bulunan süreçte Dow Jones endeksi yüzdelik 15'in, S&P endeksi yüzdelik 21'in ve Nasdaq endeksi yüzdelik 17'nin üstünde bedel kazandı.