Konya
Konya'nın Selçuklu ilçesi Kerkük Caddesi'nde bulunan Zümrüt Apartmanı'nın, imal yanlışı dolayısıyla 2 Şubat 2004'te, Kurban Bayramı akşamı büyük bangır bangır çökmesi kararı 92 insan yaşamını kaybetti, 30 insan de yaralandı.
Bayram sevincini yarıda bırakan olayda, itfaiye aracı aracı ve arama-kurtarma ekipleri ile vatandaşlar, günlerce devam eden çalışmalarla çöküntü altındakileri çıkarmaya çalıştı.
Yaşanan faciada nice insan çocuğunu, eşini, ana ve babasını kaybederken, enkazdan 138 zaman sonraları çıkarılan Muhammet Kalem ile 157 zaman sonraları kurtarılan Yasemin Yaprakçı, "Zümrüt'ün mucizeleri" namına hafızalara kazındı.
Faciada yaşamını kaybedenler anısına abide yahut yeşil düzlük yapılması tavsiye edilen yapının bulunmuş yer aldığı araziye, 2015 senesinde 10 eğik dünkü müşterek bina düz yazı edildi.
Hisseleri mevcut kıygın ailelerden bazısı ateş günleri gine unutmak düşüncesince dairesini kiraya verdi, bazısı de sattı. Yeni hayatların kurulduğu dairelerden hiçbirinde o faciayı canlı aileler kalmıyor.
Adli süreç
Türkiye'yi kanun boğan faciada tahminî 9 devir devam eden çöküntü tahammül işlemlerinin peşi sıra kanuni proses başlatılmış, özellikle yüklenici peyda etmek az daha sorumlular bilgili karşısında aritmetik vermişti.
Konya 3. Ağır Ceza Mahkemesinde 2007'de tanıdık davada, tutuklanmadan yargılanan sanıklar yüklenici Ali Vedat Kaya 5 yıl, taşeron İsmail Hakkı Canlıer 4 yıl, plan sorumlusu Halil İbrahim Elliiki 2 yıl, 3 şehremaneti görevlisi ise 2'şer sene hapishane cezasına çarptırılmıştı.
"Bir ihmaller zinciri"
İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Konya Şube Başkanı Süleyman Kamil Akın, AA muhabirine, Zümrüt Apartmanı faciasının, imal hatasından meydana gelen problemin açığa çıkması namına değerlendirildiğini söyledi.
Faciayı getirenin de insanın davranışıyla ait bulunduğunu vurgulayan Akın, şu şekilde konuştu:
"Zümrüt Apartmanı müşterek ihmaller zinciri. Türkiye'de o çeşit çatı çok. Bekçi kanalıyla yapılmış, çatı denetimi yok. Proje müellifi, fenni mesulü yahut işleyen yüklenici ne derece ilgileniyorsa o derece ilgileniyor. Onlar ilgilenmezse de gözcü ne derece biliyorsa o derece yapıyor. Yalnızca Zümrüt Apartmanı değil, ondan sonraları da nice bina çöktü. Hatta yakında Malatya'da dü eğik bina aşağıda tebeddülat yapılırken yıkıldı. Bunların önüne devrolmak esasta baş döndürücü aşkın kolay. Her evresinde akredite mühendis, mimarlardan iane alınmalı ve onların nezarete ile yapıların yapılması müşterek ön yiyecek namına karşımıza çıkmalı."
"Her yapıyı 5 senede müşterek arama edelim"
Akın, projelerde çalışkan denetimin önemine dikkati çekerek şunları kaydetti:
"Her yapıyı 5 senede müşterek arama edelim. Binalarda yararlanma değişikliği var. Daha ilkin ev namına beğenilen yerler, depo, derslik yahut otele dönmüş. Üzerindeki yükler artmış. Bu, kesitlerin zorlanmasına etken olacak. Atamaları Bakanlık kabilinden meydana getirilen ve akredite inşaat, elektrik, araba mühendisi ve mimar kabilinden durumunda arama edilmesini öneriyoruz. Böylece yapıda yararlanma değişimleri ve müdahaleler belirleme edilebilecek. Her felaketten sonra, 'kolon mu kesildi, ne oldu' sanarak konuşup duruyoruz. Bunların önüne esbak olacağız. Binalara rastgele 5 yılda müşterek arabalarda yer aldığı kabil ara sınav uygulaması getirelim ve bunu yaptırmayan binaların alıntı satımını engelleyelim."
Binalardaki çatı değişikliğine bağlı şikayetleri belediyenin değerlendirdiğini özetleyen Akın, "Vatandaşlar kolonu doğranan binaları belediyeye yakınma etsin. Kolon kesildiği suç duyurusu üstünde şehremaneti en evvela binayı boşaltma eder. Performans analizi yaptıktan sonraları yapının riskli yer aldığı değerlendirilir ve ihya yapılması beklenir değilse yıkımını gerçekleştirir. Belediye, bunları yapmadan yapının kullanımına banko izin etmez." değerlendirmesinde bulundu.
