Yıl böylelikle ikiz haneli büyüme kapısı aralandı

İstanbul

Ekonomistler, endüstri ve misyon sektörlerinin katkısıyla Türkiye ekonomisinin üçüncü çeyrekte salname yüzdelik 7,4 büyümesinin sene sonuna bağlı büyüme görünümünü desteklediğini belirtirken, beklentiler 2021 böylecene yüzdelik 10'un üstünde ikiz haneli büyüme rakamına erişilebileceğini ortaya koyuyor.

Türkiye İstatistik Kurumunca (TÜİK) açıklayan Gayri Safi Yurt içi Hasıla (GSYH) verilerine göre, Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte sabık senenin bire ortak zamanına göre yüzdelik 7,4 büyüme kaydetti. GSYH artım payı geçmiş çeyrek düşüncesince yüzdelik 7,2'den yüzdelik 7,4'e, ikinci çeyrek düşüncesince yüzdelik 21,7'den yüzdelik 22'ye rötuşlu edildi.

AA Finans Beklenti Anketi'ne dahil bulunan ekonomistler, büyümenin üçüncü çeyrekte yüzdelik 8,1 düzeyinde gerçekleşeceğini öngörüyordu. Türkiye ekonomisinde büyüme, sabık senenin üçüncü çeyreğinde yüzdelik 6,3 düzeyinde gerçekleşmişti.

Beklentilerin altında açıklayan büyümeye hizmetler ve endüstri endüstrisi ehemmiyetli yardım sağlamaya bitmeme ederken, bahis konusu sektörlerdeki büyüme hızı üçüncü çeyrekte salname bazda sırası ile yüzdelik 20,7 ve 10,0 düzeyinde gerçekleşti. Toplam ilişik kıymeti ekincilik yüzdelik 5,9, yapım yüzdelik 6,7 ve mal yüzdelik 19,9 azaltırken, emlak faaliyetleri yüzdelik 4,7 artım anlamında etkiledi.

Büyümeyi stoklar 5,4 benek aşağılık çekti, kesin aut istem ise 6,8 puanlık mafevk taraflı etkiledi.

Gayrisafi çakılı kapital oluşumu ayrıntılarına bakıldığında, üçüncü çeyrekte yatırımların makine-teçhizat ayağında yükselmeye bitmeme etmiş bulunduğu görüldü. Bu çağda yapım yatırımları yüzdelik 9,6 daralırken, hususi yatırımların işareti bulunan makine-teçhizat yatırımları yüzdelik 17,5 ile açıkça artarak fevk caba yükselişini 8'inci çeyreğe taşıdı.

"Milli dirimsel büyümesi senenin akıbet çeyreğinde enerjisini koruyor"

Verilere bağlı değerlendirmelerde mevcut AA Finans Analisti ve iktisatçı Haluk Bürümcekçi, 3. çeyrek gerçekleşmesi ile ulusal gelirde ocak-eylül devrinde sabık senenin bire ortak sürecine mucibince yüzdelik 11,7'lik artım kaydedildiğini söyledi.

Milli gelirin akan fiyatlarla 3. çeyrekte sabık senenin bire ortak zamanına mucibince yüzdelik 35,5 arttığını, dolar bazında yükselişin ise yüzdelik 14,7 düzeyinde gerçekleştiğini aktaran Bürümcekçi, akıbet dört çeyrekte ulusal dirimsel toplamının 795 bilyon dolar bulunduğunu anlatım etti.

Bürümcekçi, büyüme trendinin gücüne bağlı göstergelerin 3. çeyrekte geçmiş çeyreğe mucibince çelimli artışa ayraç ettiğini vurgulayarak, "Harcamalar yöntemiyle hesaplanan GSYH verilerine göre, üçüncü çeyrekte hususi istihlak harcamaları, amme tüketimi ve kesin aut istem büyümeyi mafevk çekerken, yatırımlar ve yığılım azalışı aksi etkiledi. Önümüzdeki fasıl görünümünü ele aldığımızda; geçmiş sinyaller ulusal dirimsel büyümesinin senenin akıbet çeyreğinde enerjisini koruduğuna ayraç etmekte." dedi.

Para politikasındaki relaks ve aut ilginin büyümeyi mafevk taraflı etkilediğini, emniyet hacmindeki hudutlu artış, erdemli mangır şişkinliği ve mali koşulların ise baskıladığını özetleyen Bürümcekçi, şunları kaydetti:

"Gerek endüstri üretimi endeksinde gerekse ulusal dirimsel serisinde gelinen zamanı erdemli seviyeler, senenin akıbet çeyreğinde ortak ivme kaybı olsa üstelik mekanik adına karşılaştırmanın yapılacağı 2020 yılı bire ortak dönemlerine mucibince büyümenin gene enerjisini koruyacağını gösteriyordu. Son çeyrekte, çeyrekten çeyreğe değişimin ufki bulunduğu ortak senaryoda üstelik 2021 yılı ulusal dirimsel büyümesi yüzdelik 10,9 adına gerçekleşmekte. Buna ek olarak, akıbet çağda dünyalık politikasının aceleci ortak relaks sürecine girmesi ve aut ilginin deli dolu global konuşu etkinlik dolayısıyla çelimli seyretmeye bitmeme etmesi büyüme eğilimine dayanaklık etmek vermektedir. Buna karşılık, bankacılık emniyet kütlesi trend artışının hudutlu kalması ve eder artışlarının yüksekliği akıbet çeyrekte iç istem üstünde aşağılık yönde etkide bulunabilir. Bu doğrultuda sene sonuna denli küsurat çelimsiz çağda bu senenin büyüme görünümünün açıkça değişmeyeceğini ve yüzdelik 10'un üstünde ortak büyüme oranına ulaşılacağını düşünüyoruz. Ancak doğacak sene düşüncesince belirsizlikler ağırbaşlı seviyede artmaktadır. Son haftalarda emniyet faizlerinde tedenni sonrası emniyet kütlesi trend büyümesinin tarafını mafevk çevirmesi 2022 büyümesi açısından sponsor görünürken, akıbet günlerde mali koşulların gene sıkılaşmaya başlaması aşağılık taraflı ortak riziko adına izleme edilmektedir."

"Sanayiyle irtibatlı hariç satım ve hizmetler büyümenin anne dinamiği"

Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu da 3. çeyrek büyümesinin etraf beklentisinin az buçuk altında kalsa da sene sonuna bağlı tahminlerini muhavvil ortak levha ortaya koymadığını söyledi.

Sektörel adına bakılınca misyon ve endüstri kalemlerinin büyümeye ehemmiyetli yardım sağladığına ayraç fail Aslanoğlu, "Hizmetlerin elan çelimli ortak halde devreye girdiğini, endüstri üretiminin de ehemmiyetli dayanaklık etmek verdiğini görüyoruz. Sanayiyle irtibatlı hariç satım ve hizmetler sektörü, büyümenin anne dinamiği oldu." niteleyerek konuştu.

Aslanoğlu, yatırımların derinliğine ortak müddet sonradan düştüğüne dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Yatırımlarda sabık senenin 3. çeyreğinde yüzdelik 22'lik aşırı çelimli ortak artım vardı. Buna göre ortak azalma mevcut fakat ivme kaybı da ortaya çıkmak gözüküyor. Bu; önümüzdeki çağda hariç satım kapasitesini bırakmak açısından izlenmesi müstelzim ortak veri. O kapasitenin çoğalması gerekiyor. Hane halkının tüketimi, ötelenen ilginin devreye girmesiyle arttı. Öte taraftan istihlak düşüncesince hizmetlere müteveccih ilginin artmasının da ehemmiyetli ortak yardımı oldu. Yeme içmece ve gezim kabilinden sektörler devreye girdi. İmalat sanayisi ürünlerine istem genel anlamda mahsus ortak gücü koruyor. Evlerde yaşamı sürdürmenin ve devir geçirmenin getirmiş bulunduğu ortak istem değişim işlemi var. İçerde de bu ilginin sürdüğünü görüyoruz. Konut sektöründe akıbet ortak yıldaki canlanmayla beraber, kiralık talebinin artması, konutla ilişik masraflar ve okulların açılması bu talebi etkiledi. Sonuç adına baktığımızda büyüme hızında temel etkilerinin ortadan kalmaya başlaması ile çeyreklik bazda ortak yavaşlama görüyoruz. Yıl genelinde ise yüzdelik 9,5'in üzerinde, ikiz haneli ortak büyüme beklenebilir."

İş gücü ödemelerinin payının ortak hacim düştüğüne de yer veren Aslanoğlu, "Büyümenin bulunduğu zamanlarda bunun da artmasını bekleriz. Asgari ecir tartışmalarında, sanıyorum bu da dikkate alınarak ortak tashih gereksinimi doğacaktır." dedi.