Mantar araştırmacısı Naim Güleç, mantar zehirlenmeleri ile ilgilendiren açıklamalarda bulundu. Mantarlar zehirlenmenin kusur bilgilerden kaynaklandığını açıklanan Güleç, kurtlanan mantarın yenilebileceği ve böceklerin yediği mantarların ağılı bulunmadığı yönündeki bilgilerin zehirlenmelere sebep olabileceğine nazarıitibar çekti. Mantarları tanımanın ve toplamanın aşırı taraflı beraberinde spor bulunduğunu da tamlayan Naim Güleç, “Mantarlardan korkmayalım. Onları tanımaya çalışalım.
Mantarları araştırırken hem leziz beraberinde uğraşı edinmiş oluruz bununla beraber doğada çokça saat geçiririz. Mantar fobisini yenmenin en iyi yolu mantarları uğraşı edinmektir. Mantar kaynaklı hayattaki ölümlerin yüzdelik 90'ının müsebbibi köygöçüren mantarını salyangoz yediğinde ona beraberinde bilinçlilik olmazken, insanoğlu yediğinde ölümle sonuçlanabilen zehirlenme kaçınılmazdır. Sebebi aşırı basit. Böceklerin, salyangozların hazım sistemleri ile insanlarınki farklıdır” dedi.
“İlk evvela en ölümsek mantarlar, henüz sonraları havadan tanımlanan en lezzetliler öğrenilmeli”
Zehirli ile zehirsiz mantarı fark etmenin uygulayım beraberinde yolu yöntemi olmadığını vurgulayan Naim Güleç, “Mantarları yakından aşina çalmak arzu edenler en herşeyden ilk olarak akla yatkın bildik yanlışları öğrenmekle işe başlamalıdır. Sözgelimi, kurtlanan mantarlar yenilebilir, böceklerin yediği mantarlar ağılı değildir, ağaçta çıkan mantarlar yenilebilir, sağılan mantarlar zehirsizdir, iyi kokan mantarlar yenilebilir' az daha genellemelerden banko ırak durulmalıdır. Bir gayrı madde ise evvela en ölümsek mantarlar, arkası sıra ise havadan tanımlanabilen en lezzetliler öğrenilmelidir. Mantarları uğraşı edinecek beraberinde isim en herşeyden ilk olarak ilmî biraz işaret edinilmeli ve detaylıca incelemelidir. Ardından domestik ve ecnebi kaynakları genel ağ üstünden taramalı ve okunmalıdır.
Ormana gittiğinde ise akla yatkın tanımlama düşüncesince mantarları kökleriyle beraberce beraberinde eksiksiz kendisine toplamalı ve anca tanımlamaya çalışılmalıdır. Kitaplara iktiran etmek zorsa toplumsal medyadaki mantar gruplarında fotoğraflar paylaşarak tanımlama dair dayanak noktası alınabilir. Bir mantar akla yatkın tanımlansa ve tarafından sakıncasız olunsa bile önceki kere tüketiliyorsa en beraberinde tomar 40-50 gr. yenilmelidir. Ayrıca değme devir tükettiğimiz beraberinde mantar bile olsa değme mantar tarafından biraz skor beraberinde kenara ayrılmalıdır. Herhangi beraberinde zehirlenme DOĞRU bu mantarları doktora gösterdiğimizde en azından muhakkak beraberinde zehirlenme bulunduğu kolaylık belirleme edilebilmekte ve ona uyarınca sponsor tedavide bulunulabilir” niteleyerek konuştu.
“Zehirli mantar tarafındaki zehirsiz mantarı ağılı bir duruma getirmez”
Birbirine eğik ağılı ve zehirsiz mantarların karıştırılması kararı da zehirlenme olayları yaşandığına nazarıitibar çekici Naim Güleç, “Şemsiye mantarları, saplarındaki yüzüklerin akım yazar etmemesine uyarınca tanımlanabilir. Şemsiye mantarlarına uyarınca henüz önemsiz ebattaki lepiota mantarlarının saplarındaki yüzük oyunu oyunu ise akım etmez. Makrolepiota hesabına lepiota mantarlarını ‘Bu da büyümemiş beraberinde güncek mantarı' niteleyerek toplarsanız ve yerseniz, o devir ölümsek beraberinde zehirlenmeyle huzur karşıya kalırsınız. Yine calocybe gambosa, doğrusu ıtri cincile mantarı aşırı lezzetlidir. Hem görsellik bununla beraber dem kendisine ona aşırı eğik Entoloma sinuatum mantarı vardır. Biri yayladaki çimenlerde yetişir, başkası ormanda. Biri önceki baharda çıkar, başkası akıbet baharda.
Bu detayı bilmeyen beraberinde isim ‘Memleketimde yediğim ıtri cincile mantarını İstanbul'da yedim, beni zehirledi' diyor. Halbuki ayrımlı beraberinde tür. Bu da şöyleki beraberinde kusur algıya sebebiyet veriyor. Bir yerde yetişen beraberinde mantar, bambaşka beraberinde yerde ağılı olabilir. Bu mantar bilimi bilimi itibarıyla beklenir değil. Hiçbir mantar giderek zehirsiz iken ağılı olmaz. Başka beraberinde hata da taraf cihet yetişen ağılı beraberinde mantarın zehirsiz mantarı zehirliye çevirilmiş bulunduğu ifadesi. Maalesef tababet profesörlerimiz bile bunu söyleyebiliyor. Belki bunu halkı korkutarak mantarlardan ırak avlamak düşüncesince yapıyorlar fakat kusur beraberinde yayılıyor ve giderek akla yatkın az daha algılanıyor. Mikoloji bilimine uyarınca ağılı beraberinde mantarın zehirsiz beraberinde mantarı etkilemesi beklenir değil” halinde konuştu.
“Doğal mantarları tarif etmek ağırbaşlı beraberinde himmet ve birikim gerektirir”
Ormandan birleşen mantarların beraberinde iyi araştırılmadan tüketilmemesi gerektiğine vurgulayan Naim Güleç, “Renk muhavvil değme mantar ağılı değildir güçlükle nitelik değiştirenlerin içre ağılı mantarların bulunduğu da unutulmamalıdır. Sözgelimi nitelik muhavvil rubroboletus satanas, doğrusu iblis mantarı zehirliyken bire beraberinde aileye mensup neoboletus luridiformis doğrusu felek kuşak mantarı zehirsizdir ve lezzetlidir. Bu detayı illet veriyorum. Doğal mantarları tarif etmek ağırbaşlı beraberinde himmet ve birikim gerektirir.
Bazen elden fotoğrafına bakarak mantarı tanımlamaya çalışanlar oluyor. Halbuki, mantarın kapela yapısı, lamelleri, sapı, kökü ne denli tanımlamada önemliyse kokusu, kıvamı, büyüdüğü ortam, rakım, sezon az daha faktörler de mantarın akla yatkın tanımlanması düşüncesince aşırı ehemmiyetli ipuçları verir. Tanımlama yaparken aşırı boyutlu düşünmeliyiz” ifadesini kullandı.
"Kanlıca Türkiye'nin ulusal mantarıdır"
Anadolu insanoğlunun mantarlara taktığı isimlerin bir çok aşırı devir manalı ve DOĞRU bulunduğunu tamlayan Naim Güleç, “Lactarius cinsinin onlarca çeşidi vardır. Bunlara motorin çıkaran mantarlar diyebiliriz. Lactarius mantarlarının 5-6 çeşidi al ve turuncu motorin çıkartır. Anadolu insanımız bunların hepsine çabucak komünist renklerden çevre kanlıca demiştir. Diğer motorin çıkaran Lactarius türlerinden bu 5-6 çeşidi ayırmış ve bir çok aşırı hazım rahatsızlığına illet lactarius türlerini temiz dışı bırakmıştır. Lactarius deliciosus (çam kanlıcası), lactarius sanguifluus (kara kanlıca), lactarius salmonicolor (köknar kanlıcası) en aşırı bildik ve tüketilen mantarlardır.
Batı'ya uyarınca henüz beraberinde tomar tükettiğimiz ve sevdiğimiz düşüncesince ego kanlıcaya ‘Türkiye'nin ulusal mantarı' diyorum. Yine bunun az daha Boletus cinsi mantarların zehirsiz ve nitelik değiştirmeyen biraz şekline gato mantarı, köknar gato mantarı, karaca kelle gato mantarı az daha adlar verici insanımız, özellikle boletus ve siullus türleri iktisap etmek az daha benzeşim diğerlerine ‘ayı mantarı' niteleyerek kendisini riskli ve ağılı türlerden korumuştur” dedi.
Vedat Yunus İkizoğlu
