Ankara
AA muhabirinin, Gümrük Birliğinin sene dönümü dolayısyla icra ettiği derlemeye göre, Türkiye ile AB ortada meydana getirilen danışmalar böylece 6 Mart 1995'te meydana gelen Ortaklık Konseyi Toplantısı'nda tahsil edilen değişmeyen layıkıyla Gümrük Birliği 1 Ocak 1996'da yürürlüğe girdi.
Gümrük Birliği ile Türkiye'nin 1995'te 21,6 bilyon dolar bulunan toplanmış ihracatı yüzdelik 942 artım göstererek 2021 bakımından 225,2 bilyon dolara yükseldi. Aynı dönemde, AB'ye bulunan dış satım 10,6 bilyon dolardan 93 bilyon dolara terfian yüzdelik 777 artım kaydetti.
Türkiye ve AB ortada iri ortak ivme ele geçiren tecim hacmi, 2021'de 178,6 bilyon dolar olurken AB, Türkiye'nin en ehemmiyetli tecim ortağı olmayı sürdürdü. Türkiye, AB'nin toplanmış ihracatından almış bulunduğu yüzdelik 3,6'lık hisse ile 6. kâmil yerini aldı.
AB, 2021'de 93 bilyon dolar ile ihracattan yüzdelik 41,3 hisse alırken, toplanmış ihracatta geçmiş kâmil toprak alıyor. Türkiye, AB'nin toplanmış ithalatında ise AB ülkelerinin öz aralarında icra ettiği tecim aut tutulduğunda yüzdelik 3,7'lik payla 6. kâmil bulunuyor.
Ayrıca AB, ülkenin ihracatında bulunduğu kabil ithalatında da geçmiş kâmil toprak alıyor. 2021 rakamlarına göre, Türkiye 271 bilyon dolarlık toplanmış para ithalatının 85 bilyon dolarlık tarafını yüzdelik 31,5'lik payla AB'den gerçekleştirdi. Geçen yıl, ülkenin AB ile bulunan ticaretinde ihracatın ithalatı gelecek payı yüzdelik 108,7 seviyesinde gerçekleşti.
Sistemik mesail bulunuyor
Gümrük Birliğinin yürürlüğe konmasının arkası sıra güzeşte çeyrek yüzyıllık süreçte, arsıulusal ticaretteki gelişmeler paralelinde, AB üçüncü devletler ile akdettiği toy soy sop başıboş tecim anlaşmaları (STA) kapsamında tarım, hizmetler, yatırımlar ve amme alımları kabil bölgelerde Türkiye ile bulunan katılım ilişkisinden henüz koyu tercihli tensikat gerçekleştirmeye başladı.
Son dönemde, Türkiye de üçüncü ülkelerle benzeşim biçimde Gümrük Birliği'nden henüz degaje şümullü STA'lar etüt ediyor. Bu gelişmeler doğrultusunda, Türkiye'nin en ehemmiyetli tecim ve envestisman ortağı bulunan AB ile kazançlı ve ticari ilişkileri bu toy akımlar çerçevesinde geliştirmede nice anlamda ehemmiyetli faydalar bulunuyor.
Gümrük Birliği, Türkiye'nin AB'ye kusursuz üyeliği öncesinde intikal devri düzenlemesi namına yürürlüğe konulmuş olması zımnında iklim açısından sistemik mesail da taşıyor. Gümrük Birliği ile ilgilendiren bölgelerde AB'nin değişmeyen kabul etme süreçlerinde Türkiye'nin toprak almaması, Türkiye bakımından AB'nin akdettiği STA'ların üstlenilmesinde yaşanmış bulunan güçlük ve Gümrük Birliği'nden kusursuz anlamıyla yararlanılmasına engel bulunan kişmiri yolu kotaları mevzuları sistemik mesail durumuna geldi.
Gümrük Birliğinin güncellenmesi ehemmiyet taşıyor
Bu kapsamda ortak taraftan Türkiye ve AB çeşidinden Gümrük Birliği'nden elde edilmiş kazanımların en yukarı düzeye çıkarılması, öteki taraftan sistemik sorunlara hal bulunması ile dijitalleşme ve e-ticaret kabil arsıulusal ticaretin 21. yüzyıldaki gerçekleri durumuna mevrut toy alanları da kapsayacak biçimde Gümrük Birliği'nin güncellemesi ehemmiyet taşıyor.
25-26 Mart 2021'de gerçekleşen AB Liderler Zirvesi'nin akıbet bildirisinde, Gümrük Birliği'nin işleyişinin iyileştirilmesi ve geliştirilmesi düşüncesince Avrupa Komisyonu'na Türkiye ile çalışmalarını yoğunlaştırması, Avrupa Konseyi'ne de müzakerelerin başlatılabilmesi düşüncesince bitirme belgesinin hazırlanması düşüncesince lazım emekleri yapması dair çağrıda bulunuldu.
Bu doğrultuda, resmi müzakerelerin başlatılmasına müteveccih lazım AB Komisyonu'ndaki gerekse AB ülkelerindeki muhataplarla siyasal ve uygulayım ölçüde hararetli biçimde görüşmeler gerçekleştiriliyor.
Türkiye-AB arasındaki bulunan Gümrük Birliği ile ekincilik ürünlerine bağlı tercihli rejimin aklık ve çalışan işleyişi sağlanacak ve Gümrük Birliğinin güncellenmesi emekleri sürdürülecek.
