Rusya ile Avrupa arasındaki iktisadi harp 50 senedir devam eden doğal yel yağı lambası lambası ticaretine sıçradı

Moskova

Rus erke firması Gazprom'un, rubleyle ifa sistemine uymadıkları düşüncesince Bulgaristan ve Polonya'ya saf saf taş yağı lambası sevkiyatını durdurmasıyla Rusya ile Avrupa ortada tahminî 50 senedir geçindiren saf saf taş yağı lambası ticaretinde derinlemesine vadeli anlaşmaları riske atacak acemi ortak devre girildi.

Rusya'nın güzeşte sene 155 bilyon metreküp saf saf taş yağı lambası tılsım etmiş bulunduğu Avrupa'daki piyasa oranı yüzdelik 40 düzeyinde bulunuyor.​​​​​​​

Gazprom, rubleyle ifa sistemine uymadıkları düşüncesince Bulgaristan ve Polonya'ya saf saf taş yağı lambası sevkiyatını 27 Nisan bakımından sırf durdurduğunu açıkladı.

Gazprom'un, dü ülkenin saf saf taş yağı lambası sevkiyatında transit diyar olduklarını hatırlatması ve bu transit gazdan kullanmaları biçiminde bahis konusu miktarın transit sevkiyatından düşüleceği uyarısında bulunması, açıklamada ön plana çıkan detaylar arasındaydı. Polonya ve Bulgaristan üstünden güzeşte transit borazan çizgileri Almanya ve Sırbistan kabilinden devletleri de besliyor.

Avrupa Birliği (AB), Gazprom'un sevkiyatı tevkif sonucuna müteveccih kaba reaksiyon verirken, Ukrayna mücadelesi dolayısıyla süregelen "Rus gazından kurtulma" periyodunun hızlandırılacağı vurgulandı.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, mevzuya bağlı düzenlemiş bulunduğu matbuat toplantısında, Rusya'yı "şantaj" yapmakla suçlarken, "Rusya'dan mevrut sonuç saldırgan hamle, güvenli ortaklarla çalışmamız ve erke bağımsızlığımızı düz yazı etmemiz gerektiğine değgin aşırı kemiksiz ortak hatırlatmadır." yorumunda bulundu.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise Rusya'nın şantaj yaptığına müteveccih suçlamaları ikrar etmediklerini belirterek, "Tüm acemi şartlar müşterilere önceleri bildirildi." ifadesini kullandı.

Batılı ülkelerin, Rusya'nın tahminî 300 bilyon dolar tutarındaki arsıulusal rezervlerini bloke ettiğini hatırlatan Peskov, "Önemli oranda rezervimizi bloke ettiler, şimdi anlaşılır ortak halde anlatım eylemek icabında çaldılar. Tüm bunlar acemi ortak ifa sistemine geçişi gerektirdi." dedi.

Bir ahir saf saf taş yağı lambası ifa zamanı mayıs ortası

Almanya, Avusturya, İtalya ve Macaristan kabilinden ülkelerden Rusya'nın saf saf taş yağı lambası ticaretinde uygulamaya koyduğu acemi düzene müteveccih "ılımlı" ifadeler basına yansırken, Polonya ve Bulgaristan'ın beraberinde Hollanda, Baltık ve İskandinav devletleri bu acemi sistemi reddediyorlar.

Rus yetkililer, birtakım devletler düşüncesince ortak ahir saf saf taş yağı lambası ifa zamanı düşüncesince mayıs ortasına ayraç ederek, rubleyle ifa sistemine uyulmaması biçiminde Polonya ve Bulgaristan'ın peşi esna acemi devletlere de sevkiyatın durabileceğini kaydediyor. Rus medyasında arazi düzlük birtakım haberlerde, bahis konusu devletlerin Baltık devletleri olabildiği öne sürüldü.

Öte yandan, Financial Times gazetesinde arazi düzlük haberde, Almanya'dan Uniper, Avusturya'dan OMV, Macaristan ve Slovakya'nın, Rusya'nın istem etmiş bulunduğu halde Gazprombank'ta ruble hesabı açmaya hazırlandıkları öne sürüldü.

Moldova Cumhurbaşkanı Maya Sandu da Moldova merkezli monitör kanalı Jurnal TV'de icra ettiği açıklamada, Rus gazına seçenek ortak pınar bulamadıklarını belirterek, saf saf taş yağı lambası alımı düşüncesince tenkis açtıklarını fakat fiyatların aşırı fiyatlı bulunduğunu belirtmişti.

Avrupalı aşırı sayıda yetkili, Rusya'nın şartlarına uymanın yaptırımları deleceği endişesi taşırken, AB'nin 21 Nisan'da yayımladığı açıklamada, Rusya'nın yürürlüğe koyduğu infaz kapsamında daha kâffesi sürecin netleşmediği fakat yaptırımları delmeden dizge kapsamında ifa yapılmasının olanaklı göründüğüne ayraç edilmişti.

Finlandiya merkezli Enerji ve Temiz Hava Araştırmaları Merkezi'nin (CREA) tutanağına göre, Avrupa Birliği, Ukrayna'daki savaşın başladığı 24 Şubat'tan buyana Rusya'dan tahminî 44 bilyon dolar mesabesinde erke ithal etti. Raporda, bahis konusu miktarın güzeşte senenin ayrımsız zamanına nazaran tahminî dü büküm şimdi ortak tomar bulunduğu bilgisi paylaşıldı.

Uzun vadeli saf taş yağı lambası sözleşmelerinin yasaklanması öneri edilmişti

Avrupa'da özellikle Almanya iktisap eylemek neredeyse birtakım devletlerin Rus gazı alımına ölçülü vadede bitmeme etmesi beklenirken, Gazprom'un dü ülkeye sevkiyatı durdurmasının, Kuzey Akım 2 kabilinden "mega projelerin" beraberinde derinlemesine vadeli sözleşmeleri de etkilemesi bekleniyor.

Avrupa ile Gazprom ortada 1970'lerden buyana bitmeme fail saf saf taş yağı lambası ticaretinde asliye meydana getiren derinlemesine vadeli sözleşmeler, çevre ortada çoğu kez 20 ila 30 salname vadelerle ticareti güvence dibine alıyordu.

AB kabilinden Aralık 2021'de piyasaya sürülen raporda 2049'dan sonrasını havi derinlemesine vadeli saf saf taş yağı lambası sözleşmelerinin yasaklanması öneri edilmişti.

Analistler de Gazprom'un Polonya ve Bulgaristan'a müteveccih attığı adımın ardından, çevre arasındaki güvenin zedelendiğini ve AB üyelerinin bundan sonraları derinlemesine müddet bağlayıcılığı bulunan bu cins sözleşmelerden ırak ara vermek isteyeceğine ayraç ediyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batı'nın derinlemesine vadeli sözleşmelerden uzaklaşmaya müteveccih hamlelerini eleştirmiş, "(Gazprom) Üretici derinlemesine vadeli sözleşmelerin yarattığı istikrara uyanıklık duyuyor. Çünkü belli başlı ortak kütlesi belli başlı ortak fiyattan satacağını biliyor ve sonraları akla yatkın envestisman politikasını geliştiriyor. Bu, tedarikçi ve mahveden düşüncesince faydalıdır." demişti.

Gazprom'u türel süreçler bekliyor

Gazprom ile Avrupalı müşterileri ortada önümüzdeki devirde çoğunlukla gündeme gelmesi muhtemel ortak öbür husus ise türel süreçler olacak.

Polonya'nın amme erke firması PGNiG, Gazprom'un almış bulunduğu kararın sözleşmenin ihlali bulunduğunu ve türel yollara başvuracağını söylemişti.

Bulgaristan'ın da benzeşim ortak aşama atması beklenirken, türel süreçlerin peşi esna Gazprom'un şimdi evvel benzeşim hallerde yaşandığı kabilinden Avrupa'daki ayrışık varlıklarına el konulabilir.

Gazprom ve Ukraynalı Naftogaz 2014'te Stockholm Ticaret Odası Tahkim Enstitüsü gözetiminde ötekisi aleyhine müracaatta bulunmuş, Naftogaz, Gazprom'un saf saf taş yağı lambası sevkiyat yükümlülüklerini namına getirmediğini kanıt ederek 17 bilyon dolarlık ifa istem etmişti.

Tahkim Enstitüsü, Gazprom ve Naftogaz arasındaki uyuşmazlığı Ukraynalı şeriklik lehine sonuçlandırmıştı. Gazprom'un Ukrayna'ya saf saf taş yağı lambası sevkiyatıyla ilgilendiren yükümlülüklerini namına getirmediğine mütehakkim heyet, Gazprom'un Naftogaz'a 2,9 bilyon dolar ifa yapması anlamında değişmeyen vermişti.

Gazprom'un karara karşın ifa yapmaması kararı firmanın birtakım Avrupa ülkelerindeki varlıklarına tılsım getirilmişti.