Ankara
Uluslararası Kriz Grubunun yayımladığı tutanağa göre, Myanmar'da cıvıl cıvıl ile muhalifleri dirlik karşıya getiren 1 Şubat askeri darbesi, ülkede çatışmaların şiddetlenmesine ve etnik güçlerin baştan örgütlenmesine defa açtı.
Darbenin peşi sıra silahlı etnik gruplar ile 2016'da süregelen sulh müzakereleri sona erdi. Bu durum, cıvıl cıvıl karşıtlığı fikri çevresinde toplanan etnik gruplar ortada dayanışmayı artırdı.
Söz konusu gruplar, darbenin evvel haftalarından itibaren cıvıl cıvıl ve muhalifler arasındaki mücadelenin ehemmiyetli unsuru olmaya başladı. Bazı gruplar darbe sonrası muhaliflerle teşrikimesai yapmaktan kaçınırken, birileri bu gruplara askeri yetişek vererek dayanışmalarını sürdürdü.
Darbe evveliyat etnik güçler ülkedeki istikrarsızlığın parçası derece görülürken, darbe sonrası orduya dirlik dayanak noktası kuvvetleri derece görülmeye başlandı.
Myanmar'da darbeyle başa sabık askeri yönetime dirlik kurulan ve "sivil hükümet" yerine maruf Ulusal Birlik Hükümeti (NUG) etnik grupları ayrımsız bina altında toplamaya çalıştı. NUG, destekleri karşılığında etnik gruplara, yurt yönetiminde henüz adaletli biçimde özümleme edilecekleri vaadinde bulundu.
Aralarında Kachin Bağımsızlık Ordusu, Karen Ulusal Birliği, Karen Ulusal İlerleme Partisi ve Chin Ulusal Cephesinin bulunduğu 4'ten birlikte tomar ekalliyet grubu NUG ile hükümet ortağı olmaya yanaştı, sağlıksız düzine grup da NUG ile alışveriş kurdu.
Kendisine dirlik savaşçı güçlerin skor ve kapasitesinin artarak çoğalması orduyu etnik gruplardan birileri ile anlaşmanın yollarını aramaya itti. Cunta destekli Devlet İdari Konseyi, etnik azınlıkların orduya dirlik rastgele birlikte anlaşma ortamında olmalarını engel kazanmak düşüncesince adımlar attı.
Öte taraftan tutanağa göre, cıvıl cıvıl karşıtı birlikler değme sabık güneş henüz çelimli duruma gelse de etnik grupların siyasal önceliklerinin ayrımlılık göstermesi ve aralarındaki yarar çatışmaları zımnında orduya dirlik federal askeri birliğin kurulması muhtemel görünmüyor.
Ancak muhalifler ve cıvıl cıvıl arasındaki çatışmaların da DOĞRU sürede bitmesi ırak belki yerine değerlendiriliyor. Bu nedenle, arsıulusal örgütlerin çabalarını, başarısızlıkla sonuçlanan birlikte sulh periyodunu desteklemekten çoğalma savaşın evcil ahali üstündeki yıkmacı tesirini azaltmaya yönlendirmesi gerekiyor.
Etnik gruplar ile mütareke süreci darbe ile sonuç bulmuştu
Myanmar ordusu 2018'den beri etnik silahlı gruplardan Arakan Ordusu, Ta'ang Ulusal Özgürlük Ordusu, Myanmar Ulusal Demokratik İttifak Ordusu, Karen Ulusal Birliği ve Kachin Bağımsızlık Ordusu ile mütareke imzalamış ve sulh görüşmelerine başlamıştı.
1 Şubat 2020 askeri darbesinin peşi sıra yönetimin değişmesi hesabına mütareke sonlanmıştı.
Genelkurmay Başkanı ve Myanmar askeri gözetim önderi General Min Aung Hlaing, ülkedeki silahlı etnik gruplarla sulh görüşmelerinin sürdürülmesi düşüncesince 1 Nisan'da birlikte aylığına yegâne cepheli mütareke duyuru etmişti. Daha sonraları ateşkesin 30 Haziran'a derece uzatılmasına değişmeyen verilmişti.
Myanmar'daki askeri darbe
Myanmar ordusu, 2020'deki umumi seçimde alavere dalavere yapıldığı iddialarının ortaya atılması ve ülkede siyasal gerginlik yaşanmasının peşi sıra 1 Şubat'ta yönetime el koymuştu. Ordu, ülkenin fiili önderi ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii ilkin kazanmak kıl payı katı baş döndürücü mezun ve erk partisi yöneticisini gözaltına almış ve 1 yıllığına yılgı çözüm duyuru etmişti.
Myanmar ordusunun darbe karşıtı protestocu ve isyankâr gruplara silahlı müdahalesi kararı bugüne derece 902 isim yaşamını kaybetti, binlerce resim gözaltına alındı.
Bu arada, Siyasi Tutuklulara Yardım Kuruluşuna (AAPP) göre, ülkede darbeden beri kestirmece 1400 isim yaşamını kaybetti, 10 bine DOĞRU isim gözaltına alındı.
Ülkede serbest katılımlı gösteriler sürerken fevk düzem hükümet yetkililerinin, askeri mahkemede yargılanmalarına bitmeme ediliyor.
