Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Para Politikası Kurulu güruh özetini yayınladı. metinde enflasyonun kısa dönemde oynak seyir izleyeceğinin kestirim edilmiş yer aldığı belirtildi.
Özette mangır şişkinliği gelişmeleriyle ilgilendiren "Ekim ayında mahveden tutarları yüzdelik 2,39 oranında artmış, salname mangır şişkinliği 0,31 benek yükselişle yüzdelik 19,89 yerine gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, erke ve kötü gruplarındaki eder artışlarının tesiri öne çıkmıştır. Bu dönemde, arsıulusal erke fiyatlarında kayda bedel artışlar izlenirken, Türk lirasındaki görünümle bu arada gayrimenkul içi erke fiyatlarında faziletkâr eder artışları gözlenmiştir.
Üretici şirketlerin sigara fiyatlarında artışa gitmeleri dolayısıyla kötü ürünleri fiyatlarında yaşanmış bulunan yükselişin mahveden enflasyonuna tesiri ise tahminî 0,30 benek olmuştur. Gıda grubu salname enflasyonunda bir hacim tedenni gözlenmesine mukabil faziletkâr seviyeler korunmuştur. Türk lirasındaki gelişmeler, başlamış bulunan emtia eder artışları ve bildirme kısıtlarının devamıyla müstahsil enflasyonu ast gruplar genelinde yükselmiştir. Bu vizyon altında, B ve C endekslerinin salname enflasyonları sınırlanmış bir miktarda gerilemiş, benzeyen dönem eğilimlerinde ise bir hacim yavaşlama gözlenmesine mukabil faziletkâr seviyeler korunmuştur.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu tutarları Ekim ayında yüzdelik 1,92 oranında artmış, kol salname enflasyonu bir esbak yıldaki faziletkâr bazın da etkisiyle 1,38 benek gerileyerek yüzdelik 27,41 olmuştur. Yıllık mangır şişkinliği işlenmemiş besin grubunda yüzdelik 29,20'ye, kenarlı besin grubunda ise yüzdelik 25,71'e gerilemiştir. Taze semere ve göveri tutarları işlenmemiş besin salname enflasyonundaki gerilemede esas eleman olurken, mevsimsellikten arındırılmış verilerle Eylül ayında taravetli meyve-sebze grubunda gözlenen tashih taravetli semere kaynaklı yerine bu zamanda de bitmeme etmiştir. Diğer işlenmemiş besin grubunda zirai kuraklığa ilişikli toplam ürün kaybı, düzey gelişimleri ve girdi maliyetlerinin can alıcı yer aldığı değerlendirilen bakliyat, motorin ve kumpir fiyatlarındaki artışlar nazarıitibar çekmiştir. Genele yayılan eder artışlarının gözlendiği kenarlı gıdada, arsıulusal ve gayrimenkul içi buğday fiyatlarındaki aksi seyrin bası oluşturduğu nan ve tahıllar grubunda fiyatlar yüzdelik 3,16 ile bir hacim hâlâ hızlanmıştır.
Enerji tutarları Ekim ayında yüzdelik 4,58 oranında artarken, kol salname enflasyonu 2,99 benek yükselişle yüzdelik 25,76 olmuştur. Bu dönemde, arsıulusal erke tutarları Amerika doları bazında çelimli bir çoğalma kaydetmiş, Türk lirasındaki vizyon ile baş başa akaryakıt, tulum doğal doğal patırtı yağı lambası ve sert mahrukat kalemlerinde faziletkâr maaş eder artışları izlenmiştir.
Temel mangır grubu tutarları Ekim ayında yüzdelik 2,49 oranında artarken, kol salname enflasyonu 0,92 benek düşüşle yüzdelik 18,46'ya gerilemiştir. Yıllık mangır şişkinliği dayanabilen mangır grubunda gerilerken, gayrı esas mallarda ufki seyretmiş, giysi ve pabuç grubunda ise yükselmiştir. Ekim ayında yüzdelik 1,23 oranında kalan dayanabilen mangır fiyatlarında alkan yük fiyatlarındaki çoğalma belirleyici olurken, möble ve makine kalemlerindeki midi seyir kol maaş enflasyonunu sınırlamıştır. Bu gelişmelerle, dayanabilen mangır grubu salname enflasyonu 1,88 benek azalarak yüzdelik 20,24'e gerilemiştir. Ekim ayında sezonluk averajının altında bir çoğalma yayınlayan giysi ve pabuç grubunda ise salname mangır şişkinliği sabık senenin ayrımsız devrinde müstevli illet kaynaklı az bazın etkisiyle yükseliş kaydetmiştir. 5. Hizmet tutarları Ekim ayında yüzdelik 1,04 oranında yükselmiş, kol salname enflasyonu 0,37 benek artışla yüzdelik 15,43 olmuştur. Yıllık mangır şişkinliği iblağ ve gayrı hizmetlerde gerilerken, danışma hizmetlerinde yataya benzeyen seyretmiş, icar ve lokanta-otelde ise yükselmiştir.
Lokanta-otel grubunda gözlenen faziletkâr eder artışları, besin fiyatlarındaki vizyon ve bulaşıcı KDV indirimlerinin sona ermesinin de etkileriyle Ekim ayında da bitmeme ederek fariza enflasyonunu aksi etkilemiştir. Ayrıca, sezonluk etkilerden arındırılmış verilerle icar enflasyonundaki yükseliş isteği bu zamanda de sürmüştür.
Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre, mangır şişkinliği beklentileri Kasım ayında da fevk taraflı güncellenmeye bitmeme etmiştir. Cari sene sonu mangır şişkinliği beklentisi 1,68 benek artışla yüzdelik 19,31'e, doğacak on dü taban ilişikli mangır şişkinliği beklentisi 1,70 benek artışla yüzdelik 15,61'e yükselmiştir. Mevcut durumda, doğacak yirmi dört taban ilişikli mangır şişkinliği beklentisi yüzdelik 11,76 olurken, doğacak ilkokul yıla ilişikli mangır şişkinliği beklentisi ise yüzdelik 7,96 seviyesindedir" ifadeleri toprak aldı.
Enflasyonu etkileyen unsurlar ve riskler
Öncü göstergelerin toptan ekonomideki çelimli toparlanmanın, bazısı alanlarda bir hacim himmet kaybetmekle birlikte, bitmeme ettiğine ayraç ettiğinin bildirildiği metinde "Yakın dönemde salgının etkisiyle ABD'de mahveden inanma endeksleri az seyrederken, bazısı Avrupa vatanlarında mahveden güveninde bölümsel bir düzelme görülmektedir. Küresel hesaplı faaliyette senenin evveli yarısında yaşanmış bulunan toparlanma ve ilkah oranlarındaki artışa mukabil salgında dünkü varyantlar toptan hesaplı çalışkanlık üstündeki dun taraflı riskleri aktif tutmaktadır.
Küresel talepteki toparlanma, emtia fiyatlarındaki faziletkâr seyir, bazısı sektörlerdeki bildirme kısıtları ve nakliyat faaliyetlerindeki çoğalma arsıulusal ölçekte müstahsil ve mahveden fiyatlarının yükselmesine defa açmaktadır. Başlıca zirai emtia ihracatçısı devletlerde yaşanmış bulunan hava koşullarının toptan besin tutarları üstünde aksi yansımaları görülmektedir.
Yüksek toptan enflasyonun, mangır şişkinliği beklentileri ve arsıulusal mali piyasalar üstündeki tesirleri yakından izlenmekle birlikte, ümranlı vatan biçim bankaları kalan erke tutarları ve arz-talep uyumsuzluğuna ilişikli yerine enflasyonda tanıdık yükselişin beklenenden levent boylu sürebileceğini değerlendirmektedir. Bununla birlikte, nice biçim bankası enflasyondaki artışın iare unsurlardan kaynaklandığı değerlendirmesine ilişikli yerine enflasyondaki yükselişin bulaşıcı yer aldığı kanaatindedir. Bu çerçevede ümranlı vatan biçim bankaları sponsor akçasal duruşlarını sürdürmekte, servet alıntı programlarına bitmeme etmektedir.
Ekim ayının ikinci yarısından itibaren büyümekte bulunan vatan istikraz senedi piyasaları eğri bir seyir seyrederken hareket piyasalarında girişler gözlenmektedir. Gelişmiş devletlerde levent boylu vadeli tahrif faizlerindeki oynaklık ve toptan mali koşulların seyri büyümekte bulunan devletlere yönelen portföy akımlarına ilişikli riskleri aktif tutmaktadır. Söz konusu risklerin Türkiye'ye müteveccih portföy alışkanlıkları aracılığıyla oluşturabileceği etkilerin, gayrimenkul haricinde yerleşiklerin portföy pozisyonlanmalarındaki bulunan seviyeler dikkate alındığında hâlâ sınırlanmış kalabileceği değerlendirilmektedir.
Üretici enflasyonu, Türk lirasındaki görünüm, ilkin erke iktisap etmek neredeyse başlamış bulunan emtia eder artışları ve bildirme kısıtlarına ilişikli yerine Ekim ayında yükseliş kaydetmiştir. Fiyat artışları indeks geneline yayılırken, en açıkça yükseliş arıtılmış edilmiş arsa yağı ürünleri, doğal doğal patırtı yağı lambası imalatı, su ve kömür tutarları öncülüğünde erke grubunda gözlenmiştir. Yüksek eder artışı ile öne çıkan bir gayrı ast kol bulunan açıklık mallarında ise temelde metallerle irtibatlı gruplar, dokuma ip ve elyafları ilkin iktisap etmek neredeyse tekstille ilgilendiren kalemler, esas kimyasallar ile plastik ve kağıt ürünleri can alıcı olmuştur.
Öncü göstergeler gayrimenkul içre hesaplı faaliyetin aut alakanın de etkisiyle çelimli seyrettiğine ayraç etmektedir. Sanayi üretimi Eylül ayında hazırlık sıkıntıları kaynaklı üretimevi tatilleri ile tarihî yerine faziletkâr oynaklık sergileyen kalemler kaynaklı bir esbak taban layıkıyla yüzdelik 1,5 azalmıştır. Buna karşın, üçüncü çeyrekte uran üretimi ikinci çeyreğe layıkıyla yüzdelik 1,6 oranında çoğalma kaydetmiş ve yükseliş eğilimini korumuştur. Ciro endeksleri üçüncü çeyrekte gayrimenkul dışı alakanın uran üretimini desteklemeye bitmeme ettiğine ayraç etmektedir. İmalat uran firmalarının doğacak on dü maaş çağa ilişikli envestisman eğilimlerindeki güçlenme bitmeme etmektedir.
Aşılamanın topluluğun geneline yayılması salgından aksi etkilenen hizmetler, gezim ve irtibatlı sektörlerin canlanmasına ve hesaplı faaliyetin hâlâ stabil bir bileşimle sürdürülmesine imkân tanımaktadır. Perakende satı kütlesi ve fariza iş kütlesi endeksleri hassaten gezim irtibatlı kalemlerin desteği ile üçüncü çeyrekte donanımlı bir çoğalma kaydetmiştir. Aşılamadaki çelimli ivme ile baş başa kısıtlamaların hafifletilmesi, gezim faaliyetindeki ve ilgilendiren fariza kalemlerindeki toparlanma eğiliminin belirginleşmesinde gösteriş oynamıştır. Dayanıklı istihlak malları talebi yavaşlarken, çerden çöpten istihlak mallarında bir toparlanma gözlenmektedir.
İstihdamın üçüncü çeyrekteki seyri açılma, turizmdeki toparlanma ve çelimli seyreden ihracatla baş başa hesaplı faaliyette gözlenmekte bulunan dengelenme ile uyumludur. Üçüncü çeyrekte ekincilik dışı istihdam artışı yüzdelik 2,5 ile bir esbak çeyreğe layıkıyla hızlanmıştır. Hizmet istihdamı lokanta-oteller ve perişan tecim sektörleri öncülüğünde ikinci çeyreğe layıkıyla yüzdelik 3,0 artarken, uran ve yapım sektörleri de istihdam artışına yardım vermiştir. İşgücüne iştirak oranındaki yükselişe mukabil istihdamdaki çelimli artışla aylaklık payı Eylül kocaoğlan bakımından yüzdelik 11,5'e gerilemiştir. Anket göstergeleri ve faziletkâr frekanslı veriler, istihdam görünümündeki iyileşmenin ve işgücü piyasasındaki müspet seyrin sürdüğüne ayraç etmektedir.
Olumlu aut istem şartları akan işlemler dengesini artı etkilemektedir. Cari işlemler dengesi Eylül ayında 1,7 bilyon Amerika doları aşkın vermiş, 12 maaş birikimli yerine ise 4 bilyon Amerika doları azalışla 18,4 bilyon Amerika dolarına gerilemiştir. Geçici aut tecim verileri, mevsimsellikten arındırılmış kalburüstü dışarı dış satım ve ithalatın Ekim ayında ihracatta hâlâ donanımlı iktisap etmek neredeyse arttığına ve ihracatın ithalatı tekabül oranının yükseldiğine ayraç etmektedir. Turizm gelirlerinde ise toparlanma eğiliminin belirginleştiği izlenmektedir. İhracattaki çelimli çoğalma eğilimiyle senenin arka kalanında yıllıklandırılmış akan işlemler dengesindeki iyileşmenin sürmesi beklenmekte, bu eğilimin güçlenerek bitmeme etmesi eder istikrarı hedefi düşüncesince önem bildirme etmektedir" denildi.
Para politikası
Özette mangır politikasıyla ilgilendiren şunlara toprak verildi: "Para politikası duruşu, mangır şişkinliği görünümüne müteveccih risklerin kaynağına, kalıcılığına ve mangır politikası ile ne seviyede arama dibine alınabileceğine ilişikli değerlendirmeler dikkate alınarak, davranışlarında ölçülü bir yaklaşımla enflasyonun sürekli yerine düşürülmesi ve eder istikrarı hedefine ulaşılması odağında belirlenecektir. Bu doğrultuda siyasa duruşu, mangır şişkinliği gelişmeleri, mangır şişkinliği beklentileri ve bunlar üstünde kısa vadede can alıcı olabileceği öngörülen bulaşıcı unsurlar da dikkate alınarak dezenflasyon periyodunu en kısa müddette kuruluş edecek ve midi vadeli hedeflere ulaşıncaya denli bunun sürekliliğini sağlayacak bir cimrilik düzeyinde belirlenmeye bitmeme edilecektir.
Enflasyonda akıbet dönemde gözlenen yükselişte; besin ve ilkin erke iktisap etmek neredeyse dış gelgel fiyatlarındaki artışlar ile hazırlık süreçlerindeki aksaklıklar kabilinden bildirme taraflı unsurlar, yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışlar ve istem gelişimleri can alıcı olmaktadır. Para politikası duruşunda meydana getirilen güncellemenin ticari krediler üstünde müspet tesirleri görülmeye başlamıştır. Bunun yanında, ferdî kredilerle ilgilendiren gelişmeler yakından strateji edilmektedir.
Kurul, mangır politikasının etkileyebildiği istem unsurları, atom çekirdeği mangır şişkinliği gelişimleri ve bildirme şoklarının oluşturduğu etkilerin ayrıştırılmasına müteveccih analizleri değerlendirerek siyasa faizinin 100 baz benek indirilerek yüzdelik 15 yerine belirlenmesine değişmeyen vermiştir. Kurul, bildirme taraflı ve mangır politikası hasiyet piyasası dışındaki faktörlerin eder artışları üstünde oluşturduğu bulaşıcı etkilerin 2022 yılının evveli ½ si süresince da tesirini sürdürmesini beklemektedir. Kurul, bu etkilerin anıştırma etmiş yer aldığı sınırlanmış alanın kullanımını Aralık ayında tamamlamayı değerlendirecektir.
TCMB, hava ve gayrı mekân kaynaklı riskleri hudutlandırmak amacıyla, mangır politikasının anne hedeflerinde bir değişikliğe defa açmadan sürdürülebilir mangır uygulamalarını levent boylu vadeli bir siyasa yerine terviç sonucu kapsamında “Yeşil Ekonomi ve İklim Değişikliği Müdürlüğü” ismi altında dünkü bir ünite ihdas sonucu almıştır. Söz konusu birimin, hava değişikliğinin mali dizge arasında ortaya çıkarabileceği kırılganlıkları ve fırsatları belirleme edebilme ve ilgilendiren riskleri düşürmek amacıyla icraat yapması hedeflenmektedir.
Enflasyonun kısa dönemde, ilkin emtia tutarları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlar iktisap etmek neredeyse bildirme ve istem taraflı muhtelif unsurların etkisiyle oynak bir seyir izlemesi beklenmektedir. Bununla birlikte, bulaşıcı etkilerin ortadan kalkmasıyla enflasyonun baştan düşme eğilimine dönmesini sağlayacak sıkılıktaki akçasal duruş; mangır şişkinliği beklentileri, fiyatlama davranışları ve mali pazar gelişimleri bağlamında haricî ve bulaşıcı oynaklıklara dirlik ehemmiyetli bir tampon işlevi görecektir.
TCMB, eder istikrarı esas gayesi doğrultusunda enflasyonda sürekli düşüşe ayraç fail çelimli göstergeler oluşana ve midi vadeli yüzdelik 5 hedefine ulaşıncaya denli elindeki hepsi araçları kararlılıkla kullanmaya bitmeme edecektir.
Fiyatlar umumi düzeyinde sağlanacak istikrar, vatan riziko primlerindeki düşüş, elverişsiz mangır ikamesinin ve döviz rezervlerindeki çoğalma eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin sürekli yerine gerilemesi vasıtasıyla makroekonomik istikrarı ve mali istikrarı müspet etkileyecektir. Böylelikle, yatırım, istihsal ve istihdam artışının metin ve sürdürülebilir bir halde devamı düşüncesince makul döşeme oluşacaktır.
Kredi piyasası, hesaplı faaliyet, bildirme taraflı unsurlar ve dış gelgel fiyatlarındaki gelişmeler doğrultusunda mangır şişkinliği üstündeki istem ve maliyet taraflı etkisinde bırakır yakından izlenmektedir. Gelişmiş ülkelerdeki mangır politikası ile toptan riziko iştahına ilişikli görünüm, büyümekte bulunan devletlere müteveccih portföy alışkanlıkları üstündeki riskleri aktif tutmaktadır. Kurul, mangır politikasında eder istikrarı hedefi doğrultusunda mali istikrara müteveccih riskleri de gözeten bir yaklaşım sergilemeyi sürdürecektir. Bu bağlamda makroihtiyati politikaların krediler üstündeki tesiri ile TCMB fonlamasının APİ ve swap işlemleri arasındaki kompozisyonu yakından strateji edilmektedir. Kurul, eder istikrarının sağlanması için, çelimli bir siyasa koordinasyonuyla hepsi paydaşları içeren totaliter bir geniş siyasa bileşimine gerekseme bulunmuş yer aldığı değerlendirmesini yinelemiştir. Kurul, kararlarını şeffaf, öngörülebilir ve data odaklı bir çerçevede almaya bitmeme edecektir."
