İstanbul
Yeni yüz koronavirüs (Kovid-19) salgınının küresel ekonomilere aksi tesirleri ayrımlı şekillerde ortaya çıkmaya bitmeme ediyor.
Artan mangır şişkinliği baskılarıyla azda olsa şahinleşen Amerika Merkez Bankası'nın (Fed) mangır politikası söylemleri sonrası ABD'nin derinlemesine dönemli tahrif faizlerinde ehemmiyetli yükseliş kaydedildi.
Benzer şekilde, küresel ekonomilerdeki belirsizlikler sonrası kalan dolar isteğiyle dolar endeksi en akıbet Eylül 2020'de görmüş olduğu 94,4 seviyelerine çıktı.
Avrupa ve Asya'da da erke arzı gündemin anne maddelerinden bir tanesini oluştururken, Çin'de amme şirketlerine ne pahasına olursa olsun erke güvenliğinin sağlanması ve bu mevzuda tedarik sorunu yaşanmaması buyruğu verildi.
Salgınla baş başa ehemmiyetli kırılmaların yaşandığı tedarik zincirindeki aksamalar evren genelinde enflasyonist baskıları artırmaya bitmeme ederken, akıbet yerine natürel kavara arzının çıtırbom kalabileceği endişesi natürel kavara fiyatlarında üstün dereceli üzerinde üstün dereceli kırılmasına bozukluk oldu.
Analistler, Avrupa'da şita mevsiminin kendini hissettirmeye başlamasıyla kalan istinas ihtiyacının mahveden masraflarında ağırbaşlı tesirleri olmasının beklendiğini anlatım ederek, bahis konusu durumun enflasyonist etkilerinin çelimli olabileceğine dikkati çekti.
Doğal kavara vadelileri eylülde yüzdelik 90,2 artışla 51,4 avrodan 97,8 avroya çıktı.
Bu gelişmelerle küresel hisse piyasaları satı ağırlıklı müşterek tempo izlerken, ABD'nin 10 salname tahrif faizi yüzdelik 1,56 ile 14 Haziran haftasından bu yana en faziletli seviyeye çıkmasının arkası sıra gerilese de haftayı kısaca 2 temel puanlık artışla yüzdelik 1,4730'dan kapattı.
Altının ons fiyatı küresel piyasalarda kalan belirsizlikler sonrası üç haftalık azalma eğilimini sonlandırarak haftalık yüzdelik 0,54 bedel hasılatıyla 1.760 dolara yükseldi.
Azalan yer yağı stokları ve yer yağı üreticisi devletlerin yer yağı arzını uran sebeplerden ötürü artıramayacak olması hasebiyle Brent petrolün varil fiyatı, yükseliş eğilimini yukarı fazladan altıncı haftaya taşıyarak haftalık bazda yüzdelik 2,33 şayet hasılatıyla 79 dolar oldu.
ABD'de gözler iş gücü piyasası verilerine çevrildi
ABD'de hafta süresince gündemin odağında mevcut eğreti bütçe tasarısı Senato ve Temsilciler Meclisi'nde onaylanırken, doğacak hafta gözler Fed'in başkaları malı alımlarının azaltılmasında dikkate alacağını belirttiği iş gücü piyasalarına müteveccih verilere çevrildi.
Hafta ortamında açıklamalarda mevcut Fed Başkanı Powell, başkaları malı alımlarının azaltılmasında dikkate aldıkları azami istihdam ve mangır şişkinliği hedeflerine değinerek, azami istihdam amacından aşırı uzakta olduklarını kaydetti.
Enflasyondaki yükselişin eğreti bulunduğunu düşündüklerine değgin görüşlerini yineleyen Powell, enflasyonun kontrolden çıktığını düşünmeleri biçiminde ise Fed'in hali arama dibine kabul etmek düşüncesince lazım araçlara eş bulunduğunu bildirdi.
Analistler, iş gücü verilerinin ise başkaları malı fiyatlarında oynaklığı artırabileceğini söyledi.
ABD'de açıklayan makroekonomik verilere göre, Amerika ekonomisi ikinci çeyrekte beklentilere koşut yüzdelik 6,7 büyüdü.
Söz konusu gelişmelerle S&P 500 endeksi haftalık bazda yüzdelik 2,21, Nasdaq endeksi yüzdelik 3,20 ve Dow Jones endeksi yüzdelik 1,36 bedel kaybetti.
4 Ekim ile başlamış bulunan haftanın data takviminde, pazartesi haset üretimlik siparişleri ve dayanabilen mangır siparişleri, salı aut tecim dengesi ve işlev sahası Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), çarşamba ADP istihdam raporu, perşembe haftalık başıboşluk başvuruları ve cuma namazı ekincilik dışı istihdam, başıboşluk payı ve global stoklardaki değiş izlem edilecek.
Avrupa'da natürel kavara tutarları üstün dereceli kırdı
Avrupa'da natürel kavara arzına değgin teessürat gündemin odağındaki yerini koruyor.
Rusya'nın natürel kavara rezervlerinin ortalamanın altında olması ve tedarik zincirindeki kırılmaların erke arzında oluşturduğu belirsizliklerle natürel kavara tutarları üstün dereceli üzerinde üstün dereceli kırarken, Avrupa'da mangır şişkinliği baskıları da artırıyor.
Söz konusu artışların arkası sıra İtalya'da çarpıcılık üretiminde maliyet artışları hasebiyle bölük halkının kullandığı elektriğe yüzdelik 29,8, natürel gaza yüzdelik 14,4 bindirim yapıldı.
Almanya'daki seçimlerde Maliye Bakanı Olaf Scholz liderliğindeki Sosyal Demokrat Parti en aşırı oyu alırken, koalisyon hükûmeti hükûmeti kurulmasının haftalar alabileceği anlatım ediliyor.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın hafta ortamında meydana getirdiği açıklamalarda ise bankanın sponsor duruşunu sürdüreceğini müşterek kat hâlâ yinelendi.
Lagarde, gelişme görünümünün belirsizliğini korumaya ve Kovid-19 salgınındaki gelişmelere değgin kalmaya bitmeme ettiğini belirtti.
Avro, dolar karşısında bedel kaybetmeye bitmeme ederek azalma eğilimini yukarı fazladan dördüncü haftaya taşırken, 1,1562 ile Temmuz 2020'den bu yana en az seviyesini gördü. Parite, haftalık yüzdelik 1,08 bedel kaybıyla 1,5995'e geriledi.
Bu hafta, Almanya'da DAX endeksi yüzdelik 2,42, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzdelik 0,35, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzdelik 3,27 ve İtalya'da MIB 30 endeksi ise yüzdelik 1,36 bedel kaybetti.
Gelecek hafta, salı semt genelinde işlev sahası PMI ve Avro Bölgesi'nde Üretici Fiyat Endeksi (PMI), çarşamba Almanya'da üretimlik siparişleri ve Avro Bölgesi'nde dağınık satışlar, perşembe Almanya'da endüstri üretimi ve cuma namazı Almanya'da aut tecim dengesi verileri izlem edilecek.
Çin erke arzı dair önlemleri sıkılaştırıyor
Asya'da, tedarik zincirindeki tekâsüf ve Çin'deki müşterek haftalık dinlence evveliyat kalan çarpıcılık talebi erke arzına değgin sıkıntıları ortaya çıkarırken, bahis konusu gelişmeler küresel mangır şişkinliği baskılarını artırdı.
Çin birtakım bölgelerdeki fabrikalardan üretimlerinde kısıtlamaya gitmelerini isterken, Çin hükümeti amme kuruluşlarından ne pahasına olursa olsun erke arzını garanti dibine almalarını istedi.
Öte yandan, Çinli gayrimenkul devi Evergrande'nin tahrif ödemelerine değgin kapalılık sürüyor. Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings firmanın cesaret notunu CC'den C'ye indirdi.
Japonya'da, iktidardaki Liberal Demokrat Parti'nin (LDP) önderlik seçimini Fumio Kishida kazanırken, Kishida'nın en endamsız müddette müşterek iktisadi dayanak paketini devreye alması bekleniyor.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kuroda Haruhiko, hafta başlangıcında başbakanlığı üstlenmesi muhtemel Kişida Fumio hükümetinde, BoJ'un "agresif mangır politikalarını" koruyacağını söyledi.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Çin'de Şanghay birleşik endeksi yüzdelik 1,24, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzdelik 4,89 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzdelik 3,39 bedel kaybederken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzdelik 1,59 bedel kazandı.
4 Ekim ile başlamış bulunan haftanın data takviminde, salı Japonya'da Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve cuma namazı Japonya'da aut tecim dengesi ile Çin'de Caixin işlev sahası ve birleşik PMI verileri izlem edilecek. Çin borsası, cuma namazı gününe derece resmi dinlence hasebiyle mestur olacak.
Yurt ortamında mangır şişkinliği izlem edilecek
Yurt ortamında bu hafta Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi küresel hisse piyasalarından fazlalık ayrışarak yükseliş eğiliminde cereyan ederken, doğacak hafta gözler pazartesi açıklanacak TÜFE rakamlarına çevrildi.
AA Finans'ın ümit anketine eklenmiş bulunan ekonomistler, TÜFE'nin eylülde yüzdelik 1,34 artmasını bekliyor.
Ekonomistlerin ilkgüz kocaoğlan mangır şişkinliği beklentilerinin averajına (yüzde 1,34) mucibince müşterek eski ay yüzdelik 19,25 bulunan salname enflasyonun yüzdelik 19,69'a yükseleceği hesaplanıyor.
BIST 100 endeksi, yukarı fazladan üç haftalık azalma eğilimini sonlandırarak haftayı yüzdelik 1,21 artışla 1.401,46 puandan tamamladı. Dolar/TL ise haftayı yüzdelik 0,26 bedel kaybıyla 8,8620'den kapattı.
Gelecek hafta oturma içinde, pazartesi başkaca Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), salı TÜFE bazlı gerçek hazır mangır mangiz döviz döşenmemiş ve perşembe haset kaynak akça dengesi verileri izlem edilecek.
