İstanbul
Yeni insan koronavirüs (Kovid-19) salgınının küresel ekonomilere negatif tesirleri değişik şekillerde ortaya çıkmaya bitmeme ediyor.
Artan mangır şişkinliği baskılarıyla azda olsa şahinleşen Amerika Merkez Bankası'nın (Fed) mangır politikası söylemleri sonrası ABD'nin derinlemesine dönemli tahrif faizlerinde ehemmiyetli yükseliş kaydedildi.
Benzer şekilde, küresel ekonomilerdeki belirsizlikler sonrası kalan dolar isteğiyle dolar endeksi en sonuç Eylül 2020'de görmüş olduğu 94,4 seviyelerine çıktı.
Avrupa ve Asya'da da erke arzı gündemin anne maddelerinden bir tanesini oluştururken, Çin'de amme şirketlerine ne pahasına olursa olsun erke güvenliğinin sağlanması ve bu mevzuda tedarik sorunu yaşanmaması buyruğu verildi.
Salgınla beraberce ehemmiyetli kırılmaların yaşandığı tedarik zincirindeki aksamalar evren genelinde enflasyonist baskıları artırmaya bitmeme ederken, sonuç namına tabii kavara arzının çıtırbom kalabileceği endişesi tabii kavara fiyatlarında üstün dereceli üzerinde üstün dereceli kırılmasına hastalık oldu.
Analistler, Avrupa'da şita mevsiminin kendini hissettirmeye başlamasıyla kalan istinas ihtiyacının mahveden masraflarında ağır tesirleri olmasının beklendiğini tabir ederek, bahis konusu durumun enflasyonist etkilerinin çelimli olabileceğine dikkati çekti.
Doğal kavara vadelileri eylülde yüzdelik 90,2 artışla 51,4 avrodan 97,8 avroya çıktı.
Bu gelişmelerle küresel hisse piyasaları adanmış ağırlıklı ortak ilerleyiş izlerken, ABD'nin 10 salname tahrif faizi yüzdelik 1,56 ile 14 Haziran haftasından bu yana en faziletkâr seviyeye çıkmasının peşi sıra gerilese de haftayı kısaca 2 temel puanlık artışla yüzdelik 1,4730'dan kapattı.
Altının ons fiyatı küresel piyasalarda kalan belirsizlikler sonrası üç haftalık azalma eğilimini sonlandırarak haftalık yüzdelik 0,54 bedel hasılatıyla 1.760 dolara yükseldi.
Azalan yer yağı stokları ve yer yağı üreticisi devletlerin yer yağı arzını uygulayım sebeplerden çevre artıramayacak olması hasebiyle Brent petrolün varil fiyatı, yükseliş eğilimini fevk fazladan altıncı haftaya taşıyarak haftalık bazda yüzdelik 2,33 şayet hasılatıyla 79 dolar oldu.
ABD'de gözler iş gücü piyasası verilerine çevrildi
ABD'de hafta süresince gündemin odağında mevcut eğreti bütçe tasarısı Senato ve Temsilciler Meclisi'nde onaylanırken, doğacak hafta gözler Fed'in servet alımlarının azaltılmasında dikkate alacağını belirttiği iş gücü piyasalarına müteveccih verilere çevrildi.
Hafta ortamında açıklamalarda mevcut Fed Başkanı Powell, servet alımlarının azaltılmasında dikkate aldıkları azami istihdam ve mangır şişkinliği hedeflerine değinerek, azami istihdam amacından aşırı uzakta olduklarını kaydetti.
Enflasyondaki yükselişin eğreti bulunduğunu düşündüklerine müteallik görüşlerini yineleyen Powell, enflasyonun kontrolden çıktığını düşünmeleri şeklinde ise Fed'in hali arama dibine kabul etmek düşüncesince lazım araçlara eş bulunduğunu bildirdi.
Analistler, iş gücü verilerinin ise servet fiyatlarında oynaklığı artırabileceğini söyledi.
ABD'de açıklayan makroekonomik verilere göre, Amerika ekonomisi ikinci çeyrekte beklentilere koşut yüzdelik 6,7 büyüdü.
Söz konusu gelişmelerle S&P 500 endeksi haftalık bazda yüzdelik 2,21, Nasdaq endeksi yüzdelik 3,20 ve Dow Jones endeksi yüzdelik 1,36 bedel kaybetti.
4 Ekim ile başlamış bulunan haftanın data takviminde, pazartesi haset üretimevi siparişleri ve dayanabilen mangır siparişleri, salı aut tecim dengesi ve görev sahası Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), çarşamba ADP istihdam raporu, perşembe haftalık başıboşluk başvuruları ve cuma namazı ekincilik dışı istihdam, başıboşluk payı ve global stoklardaki değiş izleme edilecek.
Avrupa'da tabii kavara tutarları üstün dereceli kırdı
Avrupa'da tabii kavara arzına müteallik teessürat gündemin odağındaki yerini koruyor.
Rusya'nın tabii kavara rezervlerinin ortalamanın altında olması ve tedarik zincirindeki kırılmaların erke arzında oluşturduğu belirsizliklerle tabii kavara tutarları üstün dereceli üzerinde üstün dereceli kırarken, Avrupa'da mangır şişkinliği baskıları da artırıyor.
Söz konusu artışların peşi sıra İtalya'da cazibe üretiminde maliyet artışları hasebiyle bölük halkının kullandığı elektriğe yüzdelik 29,8, tabii gaza yüzdelik 14,4 bindirim yapıldı.
Almanya'daki seçimlerde Maliye Bakanı Olaf Scholz liderliğindeki Sosyal Demokrat Parti en aşırı oyu alırken, ortak yönetim kurulmasının haftalar alabileceği tabir ediliyor.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın hafta ortamında icra ettiği açıklamalarda ise bankanın sponsor duruşunu sürdüreceğini ortak defa elan yinelendi.
Lagarde, çoğalma görünümünün belirsizliğini korumaya ve Kovid-19 salgınındaki gelişmelere müteallik kalmaya bitmeme ettiğini belirtti.
Avro, dolar karşısında bedel kaybetmeye bitmeme ederek azalma eğilimini fevk fazladan dördüncü haftaya taşırken, 1,1562 ile Temmuz 2020'den bu yana en ceninisakıt seviyesini gördü. Parite, haftalık yüzdelik 1,08 bedel kaybıyla 1,5995'e geriledi.
Bu hafta, Almanya'da DAX endeksi yüzdelik 2,42, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzdelik 0,35, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzdelik 3,27 ve İtalya'da MIB 30 endeksi ise yüzdelik 1,36 bedel kaybetti.
Gelecek hafta, salı semt genelinde görev sahası PMI ve Avro Bölgesi'nde Üretici Fiyat Endeksi (PMI), çarşamba Almanya'da üretimevi siparişleri ve Avro Bölgesi'nde dağınık satışlar, perşembe Almanya'da endüstri üretimi ve cuma namazı Almanya'da aut tecim dengesi verileri izleme edilecek.
Çin erke arzı dair önlemleri sıkılaştırıyor
Asya'da, tedarik zincirindeki tekâsüf ve Çin'deki ortak haftalık dinlence önceleri kalan cazibe talebi erke arzına müteallik sıkıntıları ortaya çıkarırken, bahis konusu gelişmeler küresel mangır şişkinliği baskılarını artırdı.
Çin birtakımı bölgelerdeki fabrikalardan üretimlerinde kısıtlamaya gitmelerini isterken, Çin hükümeti amme kuruluşlarından ne pahasına olursa olsun erke arzını garanti dibine almalarını istedi.
Öte yandan, Çinli taşınmazlar devi Evergrande'nin tahrif ödemelerine müteallik kapalılık sürüyor. Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings firmanın itimat notunu CC'den C'ye indirdi.
Japonya'da, iktidardaki Liberal Demokrat Parti'nin (LDP) önderlik seçimini Fumio Kishida kazanırken, Kishida'nın en çelimsiz müddette ortak kazançlı dayanak noktası paketini devreye alması bekleniyor.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kuroda Haruhiko, hafta başlangıcında başbakanlığı üstlenmesi muhtemel Kişida Fumio hükümetinde, BoJ'un "agresif mangır politikalarını" koruyacağını söyledi.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Çin'de Şanghay birleşmiş endeksi yüzdelik 1,24, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzdelik 4,89 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzdelik 3,39 bedel kaybederken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzdelik 1,59 bedel kazandı.
4 Ekim ile başlamış bulunan haftanın data takviminde, salı Japonya'da Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve cuma namazı Japonya'da aut tecim dengesi ile Çin'de Caixin görev sahası ve birleşmiş PMI verileri izleme edilecek. Çin borsası, cuma namazı gününe denli resmi dinlence zımnında gizli olacak.
Yurt ortamında mangır şişkinliği izleme edilecek
Yurt ortamında bu hafta Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi küresel hisse piyasalarından fazlalık ayrışarak yükseliş eğiliminde akıntı ederken, doğacak hafta gözler pazartesi açıklanacak TÜFE rakamlarına çevrildi.
AA Finans'ın ümit anketine eklenmiş bulunan ekonomistler, TÜFE'nin eylülde yüzdelik 1,34 artmasını bekliyor.
Ekonomistlerin ilkgüz kocaoğlan mangır şişkinliği beklentilerinin averajına (yüzde 1,34) uyarınca ortak esbak ay yüzdelik 19,25 bulunan salname enflasyonun yüzdelik 19,69'a yükseleceği hesaplanıyor.
BIST 100 endeksi, fevk fazladan üç haftalık azalma eğilimini sonlandırarak haftayı yüzdelik 1,21 artışla 1.401,46 puandan tamamladı. Dolar/TL ise haftayı yüzdelik 0,26 bedel kaybıyla 8,8620'den kapattı.
Gelecek hafta habitat içinde, pazartesi başkaca Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), salı TÜFE bazlı gerçek likit mangır döviz mobilyasız ve perşembe haset hazne akça dengesi verileri izleme edilecek.
