Trabzon
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Demet Sağlam Aykut, meydana getirdiği mukayyet açıklamada, Kovid-19 sürecinin, maşer üstünde sosyal, siyasal ve kazançlı etkilerinin yanı esna nüfusun iri müşterek kısmı üstünde ruhiyat tesirleri bulunduğunu vurguladı.
Aykut, müstevli dolayısıyla kalan ruh bilimsel stresin, çor yayılma korkusu, karantina uygulaması, müstevli sürecine bağlı ipham ve çıtırbom bilgilendirilmenin, ruh sağlığı problemlerinin evolüsyon riskini yanı esna getirdiğini aktararak, "Kovid-19 salgınının ne bulunduğu korku, erat üstünde anksiyete ve bunalım kadar ehemmiyetli ruh sağlığı problemlerini ortaya çıkardı. Bu dönemdeki ruh bilimsel etkiler, hararetli ve mihman ruhiyat sorunlara defa açabilmektedir." ifadesini kullandı.
Doç. Dr. Aykut, müstevli döneminde, toplumda tanıdık ruh bilimsel tepkilerin hastalanma ve ahiret yolculuğu korkusu, otama müstelzim hallerde rahatsızlığı selp endişesiyle afiyet kurumlarına başvurmaktan çekinme, anlaşma kaynaklarını kaybetme, izolasyonda iken çalışamama ve işten çıkarılmanın korkulardan hemen birileri olduğuna ayraç etti.
"Sosyal tecrit ve defa açmış bulunduğu vahşet hem ruhiyat bununla beraber fiziki sağlığı menfi etkilemektedir"
Kovid-19 periyodunun topluluğun ruh sağlığı üstünde menfi etkilerinin "tsunami gibi" artım şevki gösterdiğini belirtti.
Aykut, bireylerin enfeksiyon tehdidine erinç yineleyici kontrolör ika ve garanti kontrolör davranışı sergileyebildiklerini vurgulayarak, şu değerlendirmede bulundu:
"Hastalığa yakalanma endişesi müşterek tomar bulunan kişiler, hıfzıssıhha kurallarını tıbben boş ve müşterek tomar boyutta uygulayabilmekte. Örneğin, tavsiye edilen biçimde el yıkamaktan elan ciddi tavırlar yada müşterek tomar sığınma yahut düzenlilik davranışları gösterebilmekte, hastalıktan sığınma yerine levent boylu devir harcayabilmekte, tedbirleri müşterek tomar abartabilmektedir. Pandemi, dünkü ruhiyat bozukluklara mefruşat hazırlayabilir yahut önceleri mevcud bozuklukların şiddetlenmesine faktör olabilir. Salgın süreci, depresif belirtiler, anksiyete bozuklukları, bedenî belirtiler, suçluluk hissi, sarsıntı sonrası spiritüel gerilim bozukluğu, deliryum, psikoz ve fazladan intihar kadar muhtelif psikiyatrik bozukluklara ne olmuştur."
Aykut, pandemi düşüncesince asli yasaklayıcı gayretler ortada arazi düzlük fiziki mesafenin, karantina şeklindeki fiziki kısıtlamalardan meydana gelen toplumsal tecrit ve defa açmış bulunduğu yalnızlığın hem ruhiyat bununla beraber fiziki sağlığı menfi etkilediğini anlattı.
Aykut, karantina ve izolasyonda görülebilen ruhiyat belirtiler ortada kaygı, endişe, korku, huzursuzluk, asabiyet hali, biçarelik hissi, uyanık olma hali, adale ağrıları, afiyet kaygısı, vıcık vıcıklık ve suçluluk hissi, güdeleme kaybı, isteksizlik, dikkatini kaydetme güçlüğü, iştiha değişiklikleri, uykusuzluk, gayz ve tahammülsüzlük, tükenmişlik ve vahşet duygularının da arazi aldığının altını çizdi.
Salgının levent boylu dönemli ruhiyat tesirleri ortada toplumsal ağların, şahıslar arası ilişkilerin zayıflaması, gayz ve saldırganlığın ortaya çıkması, afiyet çalışanlarına erinç menfi davranışların sayılabildiğini aktaran Aykut, başkaca psikiyatri kliniklerine gidilememesi yada başvuruların ertelenmesi dolayısıyla ruhiyat hastalıklarda şiddetlenme yada nüksetmeler görüldüğünü kaydetti.
"Salgın sürecinde karı içi ruh bilimsel edisyon ve şiddette artım gözlenmektedir"
Aykut, salgının levent boylu dönemli etkilerinden müşterek ötekinin ise karı içi hüküm olduğuna ayraç ederek, "Salgın sürecinde karı içi ruh bilimsel edisyon ve şiddette artım gözlenmektedir. Öfkeli ve agresif tutumların hedefinin çoğunlukla hanımlar ve dallar bulunduğu görülmektedir." ifadelerini kullandı.
Damgalama ve ayrımcılığın, bulaşan hastalıklarda, rahatsızlığı canlı müşterek isim yahut gruba müteveccih olumsuz, kötüleyici, düşmanca, değersizleştirici ve ayrımcı tutumları içerdiğini tamlayan Aykut, "Kovid-19 ile münasebetli şekilde hastalara, hastaların ailelerine, afiyet çalışanlarına müteveccih toplumsal damgalama ve ayrımcılık görülebilmektedir." değerlendirmesinde bulundu.
