Bağdat
Eski Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin'in idam edilişinin üstünden 15 sene geçse de istikrarın sağlanamadığı Irak'ta güvenlik, siyasal ve iktisadi alanlarındaki mesail sürüyor.
Irak'ı 1979 yılından 2003'e denli müdür Saddam Hüseyin, 15 sene önceki 30 Aralık 2006'da idam edildi. Saddam'ın idamıyla Irak'ta Baas Partisi devri de kaçınık oldu.
ABD'nin Mart 2003'teki Irak işgaliyle Saddam Hüseyin ortadan kayboldu fakat kısaca 8 ay sonradan Amerika askerleri kabilinden yakalandığı duyuruldu.
Saddam'ın idam edilişine müteallik gösterilen sahneler o senelerde ince ahenk getirdi. İdam sırasında, Iraklı askerler bulunduğu söylenen kişiler, Saddam'ın idam ettirdiği Şii dini mercilerden Muhammed Bakır es-Sadr ve onun ailesinden mevrut Sadr Hareketi önderi Mukteda es-Sadr'ı sitayişkâr çarpıcı sözler attı.
İdamdan seneler sonradan izah karşılayıcı emektar Milli Güvenlik Müsteşarı Mofak Rubayi, "İdama götürülürken yüzünde tek bulut yahut nedamet belirtisi görmedim." laflarıyla ağız dalaşı yaratmıştı. Rubayi, idam esnasında anık bulunmuştu ve Saddam'ın asıldığı idam ipliğini Bağdat'taki evinde saklıyor. Söz konusu ipliği satın kabul etmek düşüncesince aşırı hamile paraların öneri edildiğini de tez fail Rubayi, bunları art çevirdiğini söyledi.
Irak'ın emektar Cumhurbaşkanı Saddam'ın Kurban Bayramı sabahı idam edilmesi de tartışmalara sebep olmuştu. Saddam'ın idam edilişine sevinenlerin yanında başta hakeza ortak günde idam edilmesinin akla yatkın olmadığını savunanlar da vardı.
Saddam Hüseyin, tutuklanarak çıkarıldığı mahkemece, 1982 senesinde Salahaddin vilayetine ilişkin Duceyl'deki Şiilere, 1988 senesinde ise Kürtlere gönül rahatlığı Halepçe katliamlarını gerçekleştirmekle suçlanıyordu.
Iraklı liderin idamı sonrası onlarca vatandaş, onun doğduğu Tikrit kentinde toplanarak idama gönül rahatlığı çıkmak ve Saddam lehine çarpıcı sözler atmıştı. Dönemin Irak hükümeti, Saddam'ın ailesinden naaşın elden toprağa verilmesini isterken, akrabaları da aldıkları cenazeyi Tikrit'e ilişkin Oca köyünde özlük yaptırdığı evlerden birinde toprağa vermişti.
Yıllardır devam eden anlayış mücadelesi ve ülkenin ayrılma eşiğine gelmesi
Saddam sonrası el erki ve hürriyet getirileceği anlamında vaatler sunan ABD'nin işgaliyle ülkede yarık sağlayan asayiş kargaşası bitmeme ediyor. Irak'ta Amerika işgali sonrası erk koltuğuna oturanlar, vatandaşlara asliye amme hizmeti sunmamakla birlikte, siyasal eşiyle olan evliliği de sağlayamadı.
Askeri bölgede Amerika işgalinden iri seviyede etkilenen Irak'ta 2003 sonrası cıvıl cıvıl lağvedildi. Ülkenin acemi anayasası 2005 senesinde Amerika mandası altında yazıldı, şimdi ahir süreçte el ortada etraflıca seneler anlayış mücadelesi yarık verdi.
Terör örgütü DEAŞ, 2014 yılındaki saldırısında ülkenin üçte birisini ele geçirdi. Irak yönetimi, 100 bilyon dolarlık maddesel kayıpla DEAŞ'i bitirdiğini duyursa da teşkilat asayiş güçleri ve sivillere müteveccih saldırılar düzenlemeye bitmeme ediyor.
Irak'ta Saddam sonrası yaşanmış olan yolsuzluklar da kurumların az şimdi tümüne dağılma ederek, mutluluk müessesesini içten sarstı. Gelen hükümetlerin hiçbiri bu yolsuzluklarla savaşım edemezken, 2003 sonrası en iri yöntemsizlik ve algı alımının hükümette arazi düzlük taraflarca yapıldığı biliniyor.
Saddam sonrası yaşanmış olan kâffesi bu olaylar, Irak halkının refaha ulaşmasına da bariyer oldu.
Ülkenin kuzeyindeki Irak Kürt Bölgesel Yönetimi de (IKBY) 25 Eylül 2017'de bağımsızlığını öngören evlilik dışı herkes oylaması düzenledi. Ülkeyi bölünmenin eşiğine getiren IKBY'nin bu adımına gönül rahatlığı Bağdat yönetimi harekete geçerek, bahis konusu referandumu akamete uğrattı.
2003 sonrası kurulan hükümetler, çarpıcılık ve su kabil en asliye hizmetleri sunamadığı düşüncesince ülkede devir hin gösteriler yarık verdi. Iraklılar, çarpıcılık kesilmelerine gönül rahatlığı ülkeyi petrolüyle besleyici Basra'da yazları sokaklara çıkarak, hükümet karşıtı gösteriler düzenledi.
Buradaki göstericiler, Saddam sonrası ülkedeki nüfuzunu artı İran'ın Başkonsolosluğu ve onun koruduğu kimi Şii siyasal partilerin binalarını ateşe verdi.
Irak, Amerika ve İran çatışmasının merkezi biçimine geldi
Saddam sonrası Irak'ta ABD'nin yanında İran'ın da ülkede hem askeri hem siyasal nüfuzu da derece derece arttı. İki iklim arasındaki kalan rakiplik ve çatışan çıkarlar, Irak'ın Saddam sonrası istikrarsızlığını şimdi da artırdı.
ABD kabilinden 3 Ocak 2020'de Bağdat Havalimanı civarlarında planlı ortak iklim saldırısı sonucu, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis'in öldürülmesi ise ülkeyi ABD-İran çatışmasının az şimdi merkezi biçimine getirdi.
Devrim Muhafızları Ordusu, 8 Ocak'ta sabaha gönül rahatlığı ABD'nin Irak'ın Anbar vilayetinde mevcut Ayn el-Esed Hava Üssü ile Erbil'deki üssünü balistik füzelerle vurduğunu duyurdu. Devrim Muhafızları Ordusu "Şehit Süleymani'nin öç operasyonu" biçiminde duyurulan saldırıya ABD'nin mukamele vermesi halinde, "çok şimdi kaba ve ezici" cevap verileceğini açıkladı.
Süleymani suikastı sonrası Irak'taki Amerika askeri varlığına müteveccih tepkiler artarken, Irak Meclisi de 5 Ocak'ta Amerika güçlerinin Irak'tan çıkarılması anlamında ortak değişmeyen aldı.
ABD öncülüğündeki koalisyon hükûmeti hükûmeti güçleri, Irak'taki kimi üslerinden ayrılıp, buraları Irak ordusuna teyit etmesine rağmen, ABD'nin Bağdat Büyükelçiliği ve koalisyon hükûmeti hükûmeti güçlerine ilişkin hedefler yoğun pıtrak saldırılara sunulan kaldı.
Bu saldırıların gerisinde İran destekli Şii silahlı yapıların bulunduğu ve İran yönetiminin, Irak'ta desteklediği siyasal ve askeri taraflara "ABD askerlerinin ülkeden çıkarılması düşüncesince edisyon yaptığı" da tabir edildi.
Irak Ulusal Güvenlik Müsteşarı Kasım Araci, 9 Aralık'ta Amerika öncülüğündeki koalisyon hükûmeti hükûmeti güçlerine ilişkin savaşçı kuvvetlerin ülkedeki görevinin sona erdiğini ve çekildiğini duyurdu. İran'a DOĞRU Şii milis gruplar ise boşluk kocaoğlan sonundan itibaren ülkedeki Amerika güçlerini erek alacakları tehdidinde bulundu.
