İstanbul
Ekonomilerde sükûnet ve efdal enflasyonun ortak arada gerçekleşmesi şekilde aşina stagflasyon, 1970'li senelerde OPEC üyesi devletlerin yer yağı fiyatlarını kısaca 3 katına çıkarması kararı ümranlı ekonomilerde görüldü.
Dönemin en pop tutum teorisi bulunan ve efdal şişkinlik içinde durgunluğun gerçekleşemeyeceğini korumak için çaba sarfeden Keynesyen politikalarını çürüten bu kavram, tutum literatürüne de ekonomiler düşüncesince iri ortak yıldırma unsuru şekilde girdi.
Bugüne gelindiğinde, acemi insan koronavirüs (Kovid-19) salgını sonrası halihazırda efdal enflasyonla savaşım fail ümranlı ekonomilerde toparlanmanın maksut boyutta olmamasına tedbir zincirindeki aksaklıklar kararı kalan yer yağı ve tabii kavara tutarları da eklenince, stagflasyona akıllıca gestalt ihtimali kritik edilmeye başlandı.
Henüz en uç senaryolardan birisi şekilde görülse de 50 sene öncesini anımsatan sorunların varlığı, durgun şişkinlik üstüne ikaz önleyen iktisatçı sayısının da gelişigüzel sabık çağ artmasını birlikte getiriyor.
Stagflasyon ihtimalini menfez arkası etmeyen ekonomistler, şişkinlik beklentilerindeki yükseliş ve elan levent boylu devamlı ortak enflasyonist ortamın varlığına ayraç fail gelişmelere dikkati çekerken, tedbir zincirindeki aksama, efdal yer yağı tutarları ve iş gücü piyasasındaki sorunların mevcudiyetini koruması kabil risklerin ciddiye katılması ve hükümetlerin bildirme cepheli tedbirleri devreye sokması icap ettiğini belirtiyor.
Merkez bankalarının enflasyonu dizginlemek düşüncesince muktezi araçlara erbap olduğunu, aşılamanın artması ve tedbir kanallarındaki sorunların çözülmesi ile nema endişelerinin giderilebileceğini tamlayan ekonomistler ise çoğunluğu oluştururken, şimdilik elden "korku saçan" stagflasyonun ortak yıldırma bulunmadığı görüşünde birleşiyor.
"Hafif denilebilecek stagflasyonun sürdüğü söylenebilir"
Dünyaca adlı sanlı iktisatçı Nouriel Roubini, Project Syndicate'de kaleme almış bulunduğu yazısında, Amerika ekonomisinde enflasyonist baskılar ve nema zorluklarının bildirme dertlerinden kaynaklandığı ve muvakkat bulunduğu anlamında ortak düşünüm donanması bulunduğunu fakat iyimserlerin hayalet kırıklığına uğrayacağını buyurmak düşüncesince nice bozukluk sayılabileceğini anlatım etti.
Gevşek para, emniyet ve maliye politikalarının bileşiminin mecmu talebi baş döndürücü derecede canlandıracağı ve enflasyonda baş döndürücü ısınmaya kez açacağı üstüne levent boylu zamandır uyarılarda bulunduğunu vurgulayan Roubini, "Orta vadeli bildirme şokları da sıkıntısı elan karmakarışık bir vaziyete getirerek, gizil büyümeyi azaltacak ve istihsal maliyetlerini artıracak. Söz konusu arzu ve bildirme dinamikleri, 1970'ler seçimi stagflasyona ve böylecene çın ortak namus borcu krizine kez açabilir. Orta vadeli risklere odaklandığımızda 'hafif' denilebilecek stagflasyonun halihazırda sürdüğü söylenebilir." değerlendirmelerinde bulundu.
Roubini, ABD, Çin, Avrupa ve öbür iri ekonomilerde büyümede gözlenen yavaşlamanın, iş ve dünyalık piyasalarındaki bildirme darboğazlarının kararı olduğuna ayraç ederek, yöntem yapıcıların ve iktisatçıların ise bu bol stagflasyonun muvakkat olabileceği ve arı bildirme sıkıntıları sürdüğü sürece gündemde kalacağı anlamında ortak iyimserliğe erbap bulunduğunu kaydetti.
Enflasyonun elden hedefin üstünde değil, değişik elan mihman bir vaziyete geldiğine dikkati çekici Roubini, aksi bildirme şoklarının ara ve levent boylu vadede bitmeme etmesinin beklenen bulunduğunu dile getirdi.
"Stagflasyona ilişikli emareler olsa da 1970'lerdeki kabil ortak sertlikte yaşanmayacak"
İstanbul Medipol Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kerem Alkin, stagflasyonun ortak ümranlı yurt rahatsızlığı olduğunu, zira efdal şişkinlik ve büyüyememe problemlerinin büyümekte bulunan ekonomilerde ayrımsız anda aşkın eşsiz görüldüğünü söyledi.
Küresel yer yağı fiyatlarının beklenenin üstünde artmasının, ümranlı devletlerde yönetilemeyen ortak maliyet ve arzu enflasyonu yarattığını özetleyen Alkin, "Firmalar bu vaziyeti yönetebilmek hesabına iş gücü maliyetlerini kısmaya başlıyor. Bu da birlikte çın ortak aylakçılık sıkıntısı yaratıyor. Enflasyonist baskılarla fiyatlar arttığı düşüncesince bölük halkları mangır harcayamıyor, arzu azalıyor derken dört başı mamur ahval birbirini tetikliyor ve ağırbaşlı ortak iktisadi sükûnet yaşanıyor." sanarak konuştu.
Alkin, global ve diyalekt erke fiyatlarının ABD'den başlayarak devletlerin bir fazla düşüncesince yönetilemez bir vaziyete gelmesi yerinde iktisadi durgunluğun tetikleneceğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Yurt haricinde erke faturalarının iş bölgeleri ve yurttaş düşüncesince arttığına ilişikli istihbarat çıkmaya başladı. Hane halkı ansızın bire maaş gelirinin iri ortak bölümünü cazibe ve doğalgaz faturasına ayırır ve bu paralelde tüketimini yavaşlatırsa, fabrikalar da ayrımsız gerekçeyle istihsal yapmaktan vazgeçerse, bu ümranlı ekonomiler düşüncesince sakinlik tehdidi durumuna dirimsel ve bulunan enflasyonist ortamda durgun şişkinlik oluşabilir. Baktığımızda durgun şişkinlik olgusuna müteveccih tartışmaları ferah ferah alevlendirecek ortak safiha var.
Tedarik zincirleri ile erke arzına bağlı mesail da bu süreci destekliyor, fakat ego değer anormallikleri paralellik gösterse de durgun şişkinlik ihtimalinin hâlâ ırak bulunduğunu düşünüyorum. Çünkü hükümetlerin ve biçim bankalarının sponsor politikaları bitmeme ediyor. Enflasyon göstergeleri de 1970'lerdeki seviyelerine nazaran elan düşük. Dolayısıyla, durgun şişkinlik sürecine ilişikli emareler olsa da 1970'lerdeki kabil ortak sertlikte yaşanmayacak, ara kalacaktır."
"Politika yapıcılar durgun şişkinlik riskini engel olmak düşüncesince muktezi araçlara sahip"
BBVA Araştırma Ekonomik Analiz Birimi Başkanı Rafael Domenech ise endamsız vadeli tahminlerinin enflasyonda başlamış bulunan üst cepheli baskıların muvakkat olduğuna ayraç ettiğini söyledi.
Üretim kapasitesi arttıkça enflasyonist baskıların azalacağını tamlayan Domenech, şunları kaydetti:
"Aslı istifham şu ki; acemi Kovid-19 varyantları ve bulaş riski menfez önüne alındığında, arzın talebi karşılaması ne denli sürer? İleriye çevrik bakılınca anahtar nokta; değer ve ecir artışlarındaki döngüden ve şişkinlik beklentilerindeki bozulmadan gocunmak olacak. Bu, mangır politikasının beklenenden elan er akıntı etmesini ve ayrıca baş döndürücü aksülamel vermesini gerektirebilir.
Toparlanmanın 2020'nin derin seviyelerinden bulunduğu kabil aceleci gerçekleşmeye bitmeme etmesi beklenmese de endamsız vadeli öngörüler; Amerika ile Avrupa'da büyümenin 2021 ve 2022 yıllarında potansiyelin üstünde olacağına ayraç etti. Hem şişkinlik bununla birlikte büyümeye bakıldığında, ümranlı ekonomilerdeki yöntem yapıcılar durgun şişkinlik riskini engel olmak ve hatalardan gocunmak düşüncesince muktezi vasıtalar ve vakte sahip."
