Paris
Le Monde gazetesi, esbak Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un 30 Eylül'de Cezayir Bağımsızlık Savaşı'nı canlı aileye mensup 18 gençle meydana getirmiş bulunduğu görüşmedeki açıklamalarını yazdı.
Buna uyarınca Macron, "Cezayir'in birlikte millet namına inşası, izlenmesi müstelzim birlikte fenomendir. Fransız sömürgesinden önceki Cezayir ulusu mevcut mıydı? Soru bu. (Cezayir'de) Daha önceki sömürgeler vardı. Türkiye'nin Cezayir'de oynadığı görevi ve kurduğu hakimiyeti ağız ağıza unutturabilmesi beni büyüledi ve birlikte tane sömürgecinin tığ olduğumuzu açıklamak, bu harika. Cezayirliler buna inanıyor." ifadesini kullandı.
Fransa'nın Cezayir'deki sömürge faaliyetlerine bağlı "resmi tarihin gerçeklere güçsüz halde baştan yazılmasına" aksülamel yayınlayan Macron, bu gün yazımının "Fransa nefreti üzerinde birlikte söyleme" dayandığını kanıt etti.
Macron, "1962 sonrası Cezayir ulusu birlikte abide geliri üzerinde nesir edildi. Tüm dava Fransa kabilinden gösteriliyor." yorumunu yaptı.
Emmanuel Macron, Mağripte "daha baş döndürücü Türkler kabilinden meydana getirilen dezenformasyon ve propaganda" ile "yeniden yazılan tarihe" huzur Arapça ve Berberice yayınlar çıkmak istediklerini belirtti.
Fransa'nın Cezayir'deki sömürge faaliyetlerini "hata" namına gören ve bunu önemsizleştirmeye etkin Macron'un açıklamaları Cezayir'ı kızdırdı.
Cezayir Cumhurbaşkanlığından meydana getirilen mukayyet açıklamada, "Macron'un yorumları, (1830-1962 yılları arasında) Fransız sömürgeciliğine huzur kahraman direnişle menfaatlerini feda fail 5 milyon 630 bin şehidin anısına benimseme edilemez birlikte hakarettir." ifadesine arazi verildi. Açıklamada, Macron'un ülkeye müteveccih açıklamaları kınandı.
Fransa'nın işlediği sayımsız sömürge suçunun Cezayir halkına huzur mamul "soykırım" bulunduğu tamlanan açıklamada, Macron'a atfedilen açıklamaların resmi namına yalanlanmadığına dikkati çekildi.
Cezayir'in, iç işlerine dahil edilmesinin banko reddedildiğinin vurgulandığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'un, Cezayir'in Paris Büyükelçisi Muhammed Anter Davud'u danışma düşüncesince hemen ülkeye çağırdığı kaydedildi.
İki yurt arasındaki yüklülük Fransa'nın Cezayir, Tunus ve Fas vatandaşlarına müteveccih ara sınav kısıtlaması getirmesiyle başlamıştı.
Fransa İçişleri Bakanı Gerald Darmanin, bu devletlerin Fransa'nın hudut dışı etmiş bulunduğu insanları arka benimseme etmelerini bildirmek düşüncesince bu yola başvurduklarını belirtmişti.
Bunun üzerinde Cezayir, vatandaşlarına ara sınav kısıtlaması getirmiş bulunduğu nedeni öne sürülerek Fransa'nın Cezayir Büyükelçisi François Gouyette'yi, Dışişleri Bakanlığına çağırarak, karara aksülamel göstermişti.
Cezayir Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Şekib Kaid, Fransız Büyükelçi ile meydana getirmiş bulunduğu görüşmede, "Cezayir tarafıyla danışma edilmeden tahsil edilen bu kararın basında arazi benimseme ika şeklinin, kararın hedefi ve elbette uygulanacağına bağlı istifham işaretlerine kere açtığını" söylemişti.
Daha önceki de yüklülük yaşanmıştı
Fransa Başbakanı Jean Castex, nisanda Cezayir'e organize ettiği ziyareti, toy tip koronavirüs (Kovid-19) dolayısıyla "toplantıların velut geçemeyeceğini" esbabımucibe göstererek bozma etmişti.
Paris'in kolonyalist tarihiyle yüzleşme dair gönülsüz davranması Cezayir'i tasalı etmiş ve kaba izahat gelmişti.
Cezayir Genelkurmay Başkanı General Said Şangariha, Fransa'ya 1960'larda ülkesinin çölünde ölçülü çekirdeksel sınama sahalarının haritalarını radyasyondan temizlenmesi düşüncesince doğrulama ika çağrısı yapmıştı.
Aynı halde Cezayir Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı el-Haşimi Cabub, mecliste katılmış bulunduğu celsede Fransa düşüncesince "ebedi ve anadan görme düşmanımız" ifadesini kullanmıştı.
Fransa'nın sömürge faaliyetleri
Fransa'nın, Afrika kıtasındaki kolonyalist tarihinin en gündeş ve en hunriz örneğini oluşum fail Cezayir, 1954'te istiklal mücadelesine başladı.
Cezayir, 8 sene devam eden istiklal mücadelesiyle bu uğurda en ağırbaşlı değer ödeyen ülkelerden bir tanesi benimseme edilirken, yaşanmış bulunan iri teessürat Fransa'nın Afrika'dan çekilirken bıraktığı "kara leke" namına tarihe yazıldı.
Ülkede seneler devam eden adamlık dışı muharebede kestirmece 1,5 milyon Cezayirli yaşamını kaybetti, milyonlarca insanoğlu yerinden oldu.
Fransa'nın, 1830'dan buyana Cezayir'e kültürel açıdan da genosit uyguladığı belirtiliyor. Cezayir'in kişi yerel kimliğinin haricinde 300 salname Osmanlı tarihinin de iri seviyede ortadan kaldırılmasına hastalık bulunan Fransa, ülkede nice kültürel ve dini yapıtı kişi tasarrufunda istediği kabilinden dönüştürdü.
Paris yönetimi, bugüne denli kolonyalist politikaları dolayısıyla mutluluk namına Cezayir'den yöntemince kusur dilemezken, Cezayir Mücahitler Bakanlığı, sömürge yılları ve sonrası dönemle ilgilendiren 4 dosyanın dü yurt ortada hala beklemede bulunduğunu belirtiyor. Fransa, yüzlerce doküman ve iz içeren Cezayir arşivini ise ülkeye arka göndermeyi benimseme etmiyor.
