Rabat
Dünyada şişman güçler arasındaki çatışmaların çoğunun internete ve sayısal ortama aktarılması sonucunda politika ve ekonomide arsıulusal kurda sansasyonel unsurlardan birisi durumuna mevrut siber risklerle uğraş konusu Rabat'ın da gündeminde toprak alıyor.
Ülkedeki en şişman firmalar grubu Fas Şirketleri Genel Konfederasyonunun genel ağ sitesinin 22 Kasım'da saldırıya uğradığına ilişikli duyum siber gözdağı meselesini baştan gündeme taşıdı.
Fas basınında toprak meydan haberlere göre, Konfederasyonun genel ağ sitesine salahiyetsiz muvasala gerçekleştirildi. Konfederasyonun güvenliği, genel ağ sitesini hackleyip Cezayir bayrağı gösteren müşterek salahiyetsiz erişimci kabilinden ihlal edildi.
Konfederasyon, mevzuya müteallik açıklamada bulunmazken bu gelişmeler, Fas'a müteveccih siber saldırılarla ilgilendiren tartışmaları baştan alevlendirdi.
Siber saldırılar
Faslı yetkililer endamsız müddet evvela 2021 senesinde ülkeyi hedefleyen siber saldırılarda artma görüldüğünü açıkladı.
Savunma Bakanlığına ilişikli Bilgi Sistemleri Güvenliği Genel Müdürlüğünün verileriyle hazırlanmakta olan Meclis raporunda, "Yetkili makamlar, 2021 senesinde 400 siber saldırı belirleme etti." ifadesi kullanıldı.
Raporda, bahis konusu saldırıların, salahiyetsiz erişimlerin belirleme edilmesinde beğenilen tekniklerle elde edilmiş bilgiler ışığında çabuk ve satır satır çözümleme edilmiş bulunduğu ve siber vakalarla uğraş düşüncesince muktezi adımların atılmış bulunduğu kaydedildi.
Bu cins müdahalelerle, bilginin gizliliği, muhafazası ve kullanılabilirliği kabilinden asliye himaye hedeflerine odaklanarak siber risklerin azaltılmasının, kırılan sistemlerin iç ve aut tehditlerden korunmasının hedeflendiği vurgulandı.
Yerel şifreleme makinesi
Meclis raporunda, siber saldırı riskinin artmasıyla baş başa hükümetin bu cins saldırılarla mücadeleye müteveccih çabalarının da ehemmiyetli seviyede arttığına toprak verildi.
Bilgi Sistemleri Güvenliği Genel Müdürlüğünün, kimi kırılan altyapılar düşüncesince geçmiş yerli şifreleme cihazını ürettiği dökme raporda, cihazın, belgeç yazışmalarının ve konuşmaların güvenliğini arkalamak düşüncesince millî şifreleme programları üstünde oturmuş bulunduğu kaydedildi.
Raporda bahis konusu adımların, ümranlı şifreleme programlarıyla dirimsel ciddiyete cemaat büyüklük sektörlerindeki verilerin ve yazışma detaylarının korunmasını sağlayıcı programların geliştirilmesiyle koşut atılmış bulunduğu aktarıldı.
Yetkili makamların başkaca ülkede benimsenen siber asayiş sistemlerinin etkinliğini ortaya çıkarmak, boşlukları icat etmek ve eskiden ele kabul etmek neredeyse müşterek paradigma tecrübe ve imtihan gerçekleştirdiği belirtildi.
Bunun yanı esna Fas makamlarının, bilim sistemleri güvenliği dalında etkin kadronun da geliştirilmesi düşüncesince çalışmalarda bulunduğu, çalışanlardan 300'ünün bilim güvenliği dalında 60 yetişek programına engelleme bulunduğu tabir edildi.
Bilgi güvenliği kanunları ve anlaşmaları
Ülkedeki siber saldırıların artmasıyla baş başa bilim güvenliği bölgesine odaklanan yasaların çıkarılması konusu da hareketlendi.
Bu konudaki teşri hareketliliği, Rabat'ın Bilgi Teknolojisi Suçları Arap Sözleşmesi'nde onayladığı yasaların 2013'te çıkarılmasıyla şekillenmeye başladı.
Fas başkaca Avrupa Konseyi içerisinde hazırlanmakta olan (28 Ocak 1981 tarihinde Strazburg’da imzaya oluşturulan ve 1 Ekim 1985 tarihinde yürürlüğe giren) 108 stratejik Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunması Sözleşmesi ile bu bölgede bambaşka anlaşmaları da onayladı.
Bu hareketlilik, sonuç zamanlarda, siber asayiş bölgesine odaklanan yasalı gerekliliklerle mevzuat sistemini güçlendirerek ivme kazanmaya bitmeme ediyor. Bakanlar Kurulu, 28 Haziran'da siber güvenliğe ilişikli müşterek yasayı da onayladı.
Ayrıca elektronik işlemlerle ilgilendiren asayiş hizmetlerine ilişikli kanunun gerekliliklerini infaz etmek hesabına da değişmeyen taslağı hazırlandı.
Fas'ın bu mevzuda çıkardığı yasaların ve almış bulunduğu önlemlerin, Birleşmiş Milletlere (BM) ilişikli Uluslararası Telekomünikasyon Birliği kabilinden piyasaya sürülen global siber asayiş endeksi listesinde 2018'de 93'üncü tam iken 2021'de 50'nci sıraya yükselmesine bozukluk reşit olabildiği tabir ediliyor.
Aynı endekse uyarınca Fas, Arap dünyasında ise Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Umman, Mısır, Katar ve Tunus'un peşi esna yedinci tam toprak alıyor.
Siber saldırıların artarak çoğalması ve bu çağcıl saldırı türünün riskleri karşısında öbür devletler kabilinden Fas makamlarının da bilginin rastgele müşterek sızdırılmış olmadan korunması hesabına siber asayiş mevzusuyla şimdi evvela bulunmadığı derece ilgilenilmiş bulunduğu görülüyor.
Siber savaşlar, dünyada şişman güçler arasındaki çatışmaların çoğunun internete ve sayısal ortama aktarılması sonucunda politika ve ekonomide arsıulusal kurda sansasyonel unsurlardan birisi durumuna geldi.
İnternet üstünden meydana gelen saldırıların kaynağının ve hükümetler kabilinden desteklenip desteklenmediği kesme şekilde bilinemese de siber savaşlar, devletler ortada çapraz şekilde tartışılır oldu.
Bu durum, devletleri sayısal ortamda asayiş altyapılarını güçlendirmeye, ilgilendiren kadrolarını eğitmeye, aut kaynaklardan mevrut saldırılarla uğraş etmeye gönderme etti.
