Istanbul
Her hafta bambaşka indinde kırım ve insani dramın yaşandığı ülkenin kuzeyinde, kuşatma şartları yüzünden milyonlarca ad biilaç halde yardım beklerken savaşın öbür yerlere sıçraması şimdi çok ferdin evinden bulunmasına bozukluk oldu.
Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, çatışmaların merkezi konumunda mevcut 7 milyon sözü geçen Tigray eyaletinde 5,2 milyon ad desteğe gerekseme duyuyor, alanda yerinden olanların sayısı ise 2,1 milyon.
Tigray'dan kaçarak Sudan'a sığınanların sayısı 63 bine ulaşırken, savaşın sıçradığı Amhara eyaletinde yerinden olanların sayısı 187 bini, Afar eyaletinde ise 140 bini buldu.
Bölgede kesat benzer şartlar altında yaşayanların sayısı da 400 bin civarında.
Abluka zımnında esas hizmetlerin ulaşmadığı alanda mücadelesi durduracak arsıulusal indinde açıklık buluculuk faaliyeti de yürütülmüyor. Tarafların ABD'nin müeyyide tehditlerinin arkası sıra art aşama atıp atmayacağı bilinmiyor.
İnsani yardım tırları art dönmüyor
Bölgedeki insani krizi dökmek amacıyla Tigray eyaletine giren yüzlerce yardım tırının art dönmemesi de dünkü yardımları engelliyor ve insani krizi derinleştiriyor.
BM, temmuzdan beri 466 yardım tırından hoppadak 38'inin art döndüğünü ve bu durumun insani katkısı engellediğini açıkladı.
Yaşanan insani krizle ilişik 28 Ağustos'ta izah önleyen BM, alanda insani indinde sıkıntı yaşandığına dikkati çekti.
Hükümet ve TPLF, alanda çağ geçtikçe derinleşen insani krizden birbirlerini mesul tutuyor.
Hükümet, TPLF güçlerinin tırlara el koyduğunu öne sürerken, Etiyopya hükümetinin suçlamalarına verilen küsurat TPLF ise tırların, hükümetin uyguladığı kuşatma ve düzenlilik problemi yüzünden dönemediğini encam sürüyor.
Tigray'da çatışmaların ortasında küsurat okullar ve keyif müesseselerinin iri çoğunluğu dokunca görürken, Eğitim Bakanı Getahun Mekuria, Etiyopya genelinde TPLF'nin 7 bin okulun yıkılmasına bozukluk bulunduğunu öne sürdü.
Gıda stokları tükeniyor
BM, alana rastgele çağ 100 tır yardım ulaştırılması icap ettiğini duyururken, 7 Eylül'den beri geçmiş kat 61 araçlık indinde barhana 20 Eylül'de alana vardı.
İsyancı TPLF ağustos ayında 6 değişik bölgeyle baş başa yerinden edilenlerin sığındığı kamplarda minimum 150 ferdin ehliyetli beslenemediği düşüncesince yaşamını kaybettiğini encam sürdü.
Yeterli yardım ulaştırılamazsa 1 milyon ferdin ölümsek kesat riskiyle erinç karşıya kalacağı uyarısı önleyen TPLF, tamamı besin stoklarının tükendiğini kaydetti.
ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) Etiyopya Direktörü Sean Jones da TPLF'nin ele geçirdiği alanlarda insani yardım depolarını yağmaladığını söyledi.
İnsani krizin derinleştiği semt düşüncesince akıbet yardım çağrısı ise Etiyopya İslami İşler Yüksek Konseyi çeşidinden yapıldı.
Konsey Başkanı Müftü Hacı Ömer İdris, ülkenin kuzeyinde yaşayanların ehemmiyetli indinde kısmının besin sorunuyla erinç karşıya bulunduğunu vurgulayarak bölgedeki vaziyeti "felaket" kendisine değerlendirdi.
Ülkenin kuzeyine aceleci besin katkısı yapılması çağrısı önleyen İdris, arsıulusal camiayı da desteğe çağırma etti.
Etiyopya ordusunun Kasım 2020'de isyancılara erinç operasyonları sonrası başlamış bulunan kriz, Addis Ababa hükümetinin insani vaziyeti esbabımucibe göstererek 28 Haziran'da Tigray'ın başkenti Mekelle'den çekilmesi sonrası durulmuştu.
Hükümetin yegâne yönlü mütareke ilanını ikrar etmeyen TPLF'nin kuzeydeki aceleci ilerleyişi ve sonrasında hükümet güçlerinin erinç saldırıya geçmesi, çatışmaların Tigray özellikle kazanmak gibi Afar ve Amhara eyaletlerine yayılmasına bozukluk oldu.
Savaş kesinlikle başladı?
Bir devre diyar siyasetinde çalışan kuvvet bulunan TPLF, Başbakan Abiy Ahmed'in 2018'de başa gelmesinden sonradan ülkenin en iri budunsal grupları bulunan Amhara ve Oromoları iktidarda özümleme fail partilerle politik cenk içerisine girmişti.
Güney, Amhara, Oromiya ve Tigray eyaletlerindeki yerli partilerin oluşturduğu Etiyopya Halkları Devrimci Demokratik Cephesi (EPRDF) koalisyonunu lağveden Ahmed, şimdi sonradan millî Refah Partisi'ni (PP) kurmuştu.
Yeni partiye katılmayı reddeden TPLF, yerli seçimleri vaktiyle düzenlemiş, umumi seçimleri erteleyen Abiy Ahmed ve hükümetinin ise gayri yasal bulunduğunu anons etmişti.
TPLF, federal hükümetin şahıs bölgesindeki hakimiyetini tanımasını, savaş suçlularının yargılanmasını ve Tigray halkına şahıs kaderini atama ika imkanının verilmesini istiyor.
