Cezayir
Cezayir Ulusal Halk Meclisi Başkan Yardımcısı Yusuf Acise, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, üyesi bulunduğu Barış Toplum Hareketi milletvekilleri kendisine Fransız sömürgesini zeval sayacak yasa tasarısını Meclise getireceklerini söyledi.
Acise, Macron'un "Fransız sömürgesinden evvel Cezayir ulusu mevcut mıydı?" ifadesini kullandığı ve "Cezayir tarihinin Fransa kini üzerinde mensur edildiğini" gelecek sürdüğü açıklamalarını "açık ortak saldırı" biçiminde niteleyerek, bu söyleyiş üzerinde bahis konusu kanun tasarısı düşüncesince hamle attıklarını belirtti.
Yasa tasarısının Meclis içerisindeki değişik gruplarla sükunet ve ciddilik içre görüşüldüğüne dikkati çekici Acise, "Meclisteki topu topu oluşumların onaylayacağı, türel altyapısı müheyya ortak tasarı olması düşüncesince çalışıldığına" ayraç etti.
Cezayir teşri sistemine göre, parlamenterlerin onayladığı kanun teklifi evvel Meclis başkanlığına sunuluyor, buradan icazet düşüncesince hükümete gidiyor ve arkası esna da Cumhurbaşkanı'nın imzasıyla yürürlüğe giriyor.
Yasa 1830-1962 yıllarındaki Fransız sömürgesini ele alacak
Öte taraftan Orta Doğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Kuzey Afrika Araştırmacısı Abdunnur Tumi, yasanın hâlâ tedbir evresinde bulunduğunu ve 1830 ile 1962 arasındaki Fransız sömürge devrinde yaşanmış olan vakalara bağlı yaptırımları içerebileceğini belirtti.
Yasa tasarısının "sembolik" öneminin yanında Fransa'ya müteveccih birtakım kararları da içerebileceğini kaydeden Tumi, Cezayir'de sonuç günlerde oluşan Fransa karşıtı iklim kararı yasanın Meclisten geçeceğini ve Cumhurbaşkanı'nın da onaylayacağını düşündüğünü söyledi.
Tumi, "Yasanın yaşama geçmesi, dü diyar arasındaki daima gerilimi şimdi da tırmandırabilir. İki reis de zat tabanını savunmaya çalışıyor. Fransa'da Macron, intihabat yaklaşırken bozulmamış oyları bildirme etmek düşüncesince çalışıyor. Ancak bozulmamış ve baş döndürücü bozulmamış böylesi ortak adımı (yasa tasarısını) reddedecektir. Cezayir'de de Fransa'nın katliamları herhangi ortak devir zeval bildirme edilecek." dedi.
Benzer ortak yasanın emektar Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika devrinde de gündeme geldiğini hatırlatan Tumi, bugün Cezayir düşüncesince lehçe denklemin değişik bulunduğunu ve Fransa karşıtı tutumun aşkın efdal seyrettiğini laflarına ekledi.
Macron'dan Fransa'nın Cezayir'deki sömürge geçmişine bağlı kesinleşmemiş açıklamalar
Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un Le Monde gazetesinde toprak meydan Cezayir'e müteveccih suçlayıcı ifadeleri, dü diyar arasındaki gerginliği baştan tırmandırdı.
Cezayir'de "askeri-siyasi ortak sistemin egemenlik sürdüğünü ve ülkenin resmi tarihinin büsbütün baştan yazıldığını, gerçeklere dayanmadığını ve Fransa'ya husumet üzerinde mensur edildiğini" gelecek devam eden Macron, "Cezayir'in ortak budun kendisine inşası, izlenmesi müstelzim ortak fenomendir. Fransız sömürgesinden evvel Cezayir ulusu mevcut mıydı? Soru bu. (Cezayir'de) Daha evvel sömürgeler vardı. Türkiye'nin Cezayir'de oynadığı görevi ve kurduğu hakimiyeti ağız ağıza unutturabilmesi beni büyüledi ve biricik sömürgecinin tığ olduğumuzu açıklamak, bu harika. Cezayirliler buna inanıyor." ifadelerini kullanmıştı.
Bunun üzerinde Cezayir Cumhurbaşkanlığından meydana getirilen bağlanmış açıklamada, Macron'un ifadeleri "Fransız sömürgeciliğine dirlik direngen 5 milyondan ortak tomar şehidin anısına müteveccih bildirme edilemez ortak hakaret" biçiminde vasıflandırılmış ve kınanmıştı.
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'un, ülkesinin Paris Büyükelçisi Muhammed Anter Davud'u danışma düşüncesince hemen arka çağırdığı bildirilmişti.
Ayrıca Cezayir'in iklim alanını Fransız askeri uçaklarına kapattığı duyurulmuştu.
Macron'dan arka adım
Tansiyonun yükselmesi üzerinde Macron, "France Inter" kanalına verdiği röportajda, ülkesiyle Cezayir arasındaki huzursuzluğun geçmesini dilediğini söyledi.
Macron, Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun ile ortada ince içtenlikli ortak alım satım bulunduğunu belirterek "Umarım, hali sakinleştirebiliriz zira aykırı konuşarak inkişaf sağlanacağına inanıyorum." ifadesini kullandı.
Fransa'yı Cezayir tarihindeki sorumluluğunda mazeretli gösteremeyeceğini dile getiren Macron, dü diyar arasındaki anlaşmazlıklara karşın ilişkilerde dobra yönde inkişaf olmasını istediğini belirtti.
