Ankara
Taşpınar, AA muhabirine, tahıl piyasasının güzeşte yılını ve 2023 hedeflerini değerlendirdi.
Geçen istihsal sezonunda, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde buğday açısından zirai yağışsızlık yaşandığını, İç Anadolu ve boğaz bölgelerinde mayıs yağışlarının, Doğu Anadolu Bölgesi'nde mayıs-haziran yağışlarının, tahıl açısından müspet neticeler doğurduğunu aktaran Taşpınar, şu ifadeleri kullandı:
"Ülkemizde akıbet verilere göre, güzeşte sene 17 milyon titrem buğday üretimi gerçekleşti. Bu sene ise yüzdelik 17 artışla buğday üretiminin 20 milyon tonu yakalamasını bekliyoruz. Mısır üretiminin de güzeşte yıla mucibince yüzdelik 3,7 yükselişle 7 milyon titrem seviyelerinde gerçekleşeceğini kestirim ediyoruz. Arpada ise yüzdelik 1,25 artışla, 8,1 milyon tonluk istihsal hedefliyoruz."
"İhtiyacı karşılayacak kurda buğday üretimi gerçekleşti"
Taşpınar, Türkiye'nin, ekincilik ve besin ürünlerinde aut tecim ilavesi verici ortak memleket olduğuna ayraç ederek, buğday ve mamulleri aut ticaretinde de 2022 yılının 11 ayında tahminî 500 milyon dolarlık aut tecim ilavesi verildiğini belirtti. Taşpınar, şöyleki konuştu:
"Buğdayda aut tecim fazlasının 2023 yılına aktarılarak, 5 bilyon dolarlık buğday mamulleri ihracatı yapılmasını hedefliyoruz. Öte taraftan dahilde el işi diyeti kapsamında buğdayın işlenip, kenarlı özellik yerine ihraç edilmesi düşüncesince değme sene makul oranda buğday ithalatı yapılmakta. 2021 yılının 10 ayında 6,5 milyon titrem buğday ithal fail ülkemiz, 2022 yılının ayrımsız zamanında 6,8 milyon titrem buğday ithal etti. 31 Aralık 2022'ye denli buğday ithalatında vergilerin sıfırlanmasına karşın buğday ithalatı ehemmiyetli ortak çoğalma göstermedi. İç piyasada Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) belirleyiciliğinde oluşan fiyatlar, haricen buğday ithalatını avantajlı olmaktan çıkardı."
Taşpınar, TMO'nun, ekmeklik buğday düşüncesince 6 bin 450 liralık bulunan fiyatı, bin liralık alıntı primi ilavesiyle titrem başına 7 bin 450 liralık yerine güncellediğini hatırlatarak, böylelikle dünyayla mevzun paha belirlenerek, üreticinin emeğinin karşılığını almasının iri seviyede sağlandığını dile getirdi.
"Tahıl koridoru, tahıla ilgili kenarlı ihracatını korudu"
Şubat 2022'de Rusya-Ukrayna savaşının başlamasının, dü ülkenin nice asliye besin maddesinin toptan tedarikçisi olmaları dolayısıyla tamamı dünyada besin krizi yarattığını anlatım fail Taşpınar, "Ukrayna'nın ürettiği ürünleri evren pazarlarına bildirme edememesinin yanında, Rusya'nın saf taş yağı lambası lambası toptan ticaretin iri hisse alması toptan erke krizini tetiklerken, toptan basma ihracatında ehemmiyetli oyuncu olması toptan basma fiyatlarının katlanmasına bozukluk oldu. Böylece toptan tahıl fiyatları, toplumların altından kalkamayacağı düzeye ulaştı. Türkiye, değme dü tarafla stabil diplomatik münasebat seyrederek barıştan yana tavrını ortak el şimdi devreye koydu." değerlendirmesinde bulundu.
İstanbul merkezli müzakerat sonucunda, 22 Temmuz 2022'de "tahıl koridoru" mutabakatının imzalandığını hatırlatan Taşpınar, bu kapsamda 25 Aralık'a denli 200'ü Türk sahipli 585 sefine ile 15 milyon titrem tahıl ve benzeşim ürünün taşındığını kaydetti. Pandemi zamanında titrem fiyatı 450 dolara denli çıkan ekmeklik buğdayın, tahıl koridoru mutabakatının etkisiyle şimdilerde 310 dolar seviyesine gerilediğine dikkati çekici Taşpınar, "Anlaşmanın başlangıcından 25 Aralık 2022'ye denli tahıl ve benzeşim mamüllerin yüzdelik 15'ine cevap mevrut tahminî 2,250 milyon tonu ülkemize taşınmış, böylelikle şimdi akla yatkın fiyatla tahıl ürünlerine erişilebildi. Böylece tahıla ilgili kenarlı özellik ihracatında yakaladığımız üstün dereceli kuru esirgeme ve açık açık tezyit olanağı oluştu." biçiminde konuştu.
Üretimi heveslendirme edecek hazırlık önerileri
Taşpınar, toptan hava değişikliği, Kovid-19 süreci, besin milliyetçiliği, erke ve basma krizi, Rusya-Ukrayna savaşı ile beraberce dünyanın çabuk ortak değişime girdiğinin altını çizerek, bu değişimden ekincilik ve besin sektörlerinin de nasibini aldığını söyledi. Tarım ve besin sektörlerinde yaşanmış bulunan sorunların, geleceği de zılgıt bedel duruma geldiğini vurgulayan Taşpınar, şunları kaydetti:
"Türkiye'de bu etkinin buğday denli asliye ürünlerde arama edilebilmesi düşüncesince bazısı tedbirlerin katılması dirimlik ehemmiyet taşıyor. Üretimin heveslendirme edilmesi düşüncesince 2022-2023 yılı düşüncesince mazot, gübre, ekecek ile iare maruz desteklerin temelli duruma getirilerek dekara 116 liradan 230 liraya çıkarılması ve buğdaya kilo başına 10 kuruş bulunan verim desteğinin minimum 25 kuruşa çıkarılmasını bekliyoruz."
