Geçmişte şişman depremlerin yaşandığı ve ehemmiyetli kırık kuşaklarının ortada arazi düzlük Bingöl için kritik yan yana uyarı üniversitede vazifeli Enerji, Çevre ve Doğal Afet Araştırmaları Merkezi Müdürü Dr. Kenan Akbayram'dan geldi. Bingöl'ün Kuzey Anadolu, Doğu Anadolu ve Varto kırık zonları ortada arazi düzlük yan yana il bulunduğunu hatırlatan Dr. Akbayram, bahis konusu kırık kuşaklarında muhtemel depremlerin beklendiğini söyledi.
Yedisu kırık zonunda kısaca 237 sene geçmiş yan yana deprem yaşandığını ve deprem tekerrür yılının 200-250 aralığında bulunduğunu altını çizen Dr. Akbayram, "Bilindiği az daha Bingöl 3 pare kırık zonunun kesiştiği yan yana yer. Bunlar Doğu Anadolu kırık zonu, Kuzey Anadolu kırık zonu ve Varto kırık zonu. Bilindiği az daha Kuzey Anadolu kırık zonunun birtakım kesimlerinde etraflıca senelerdir depremler olmadı ancak depremlerin olması gerekiyor. Bunlardan en önemlilerinden yan yana tanesi bizim Yedisu fayı yahut Yedisu kırık zonu ismini verdiğimiz Bingöl ile Erzincan arasındaki kısaca 75 kilometrelik kırık kuşağı. Bu kırık kuşağının yan yana pare modüler adına kırılması biçiminde 7'den şişman deprem üretileceği hesaplandı. Bununla beraberce bu kırık kuşağında en sonuç deprem 1784 senesinde oldu. Kuzey Anadolu fayının deprem tekerrür aralığının 200- 250 sene bulunduğu düşünüldüğünde burada çelimsiz müddet ortamında deprem olması baş döndürücü olası. Maalesef Bingöl ve mekân illere hasar verebilecek yan yana deprem olacaktır" niteleyerek konuştu.
"Doğu Anadolu kırık zonunda da 7'ye yaklaşan depremler olabilir"
Doğu Anadolu kırık zonunun da muhatara sunma ettiğini vurgulayan Dr. Akbayram, "Bunun indinde Bingöl'ü kesen Doğu Anadolu kırık zonunun birtakım fayları da var. Özellikle Ilıca veya Göynük vadisi ile Palu arasındaki Doğu Anadolu kırık zonunun kolları etraflıca süredir kırılmamış vaziyetteler. 150 senedir üzerlerinde deprem yok, belirleme edilememiş. Dolayısıyla bunlarda jeolojide sismik açıklık dediğimiz deprem kuşakları. Bu kuşakta da maatteessüf 7'ye yaklaşan depremler olabilir. Çünkü Doğu Anadolu fayında 6.7 ile 7.2 ortada depremler kayıtlanmış. Bununla beraberce Kuzey Anadolu Fay zonu ve Doğu Anadolu Fay zonu arasındaki dağlık bölgede da baş döndürücü sayıda sekunder faylar var.
Örneğin, 2003 senesinde gerçekleşmiş bulunan deprem hakeza yan yana kâr yaşandı ve Bingöl merkezde 170'den yan yana tomar insanımızın ölüm etmesine hastalık oldu. Bunun kadar Nazimiye- Karakoçan- Bingöl kırık zonu, Sancak-Uzunpınar kırık zonu ve deli dolu kırık haritalarında baş döndürücü da yan yana tomar arazi almayan Kiğı-Yayladere kırık zonu kadar faylarımız var. Bunlarda maatteessüf semt için sakıncalı depremler çoğaltma potansiyeline cemaat görünüyorlar. Buradaki bahsedilen etraflı faylar deprem çoğaltma potansiyeli efdal faylar. Bunların üstündeki depremlerin ne devir olacağına değgin açık verilerimiz tabii yok, ancak birtakım belki verilerimiz var. İhtimaller şurası gösteriyor, bunların bütünü deprem çoğaltma potansiyeline sahip" şeklinde konuştu.
Muhammet Ali Çiftçi
İLGİLİ HABER
Depreme kalabalık yayında yakalandılar... O anlamış olur kamerada 
