Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, koronavirüs müstevli sürecinde acemi devri İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirine değerlendirdi.
Dün gerçekleşen Bilim Kurulu ondan sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan çeşidinden açıklanan, şişko transfer ve keyif kuruluşları dışında tamamı mestur bölgelerde peçe kullanımın büsbütün kaldırılması mevzusuna da yer veren Prof. İlhan, Covid-19 sürecinin devim bilimi bir proses bulunduğunu ve bu noktada tahsil edilen kararın durumunda bulunduğunu söyledi. Bundan sonraları ferdî önlemlerin hâlâ bir tomar ön planda olacağına ihtimam çekici İlhan, insanda dert belirtileri mevcut ise kendini izole etmesinin ve gene peçe kullanımına ihtimam göstermesinin ehemmiyetli bulunduğunu kaydetti. İlhan başkaca sürecin bu biçimde ilerlemesi şeklinde Ramazan ondan sonra yaz zamanına akla yatkın fenomen sayılarında aşağılık cepheli seyrin hâlâ da hızlanabileceğini kaydetti.
“Vakalar çokken alınacak önlemler ile olaylar azken alınacak önlemler tabii birbirinden farklı”
Yaklaşık dü buçuk senedir bitmeme fail Covid-19 sürecinde katı aşırı kavi dönemler yaşandığına ihtimam çekici Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. İlhan, “Geldiğimiz etapta da günce 2 bin yöreleri olayımız mevcut ve 10-15 gündür de hakeza bitmeme ediyor. Vakalar çokken alınacak önlemler ile olaylar azken alınacak önlemler tabii birbirinden farklı. Salgın periyodunun devim bilimi bir proses bulunduğunu bilmemiz gerekiyor. Vakalar aşırı olduğunda, telkih yokken peçe takmak, mesafeye ihtimam etmek, hareketli bölgelerde bir araya gelmekten gocunmak akla yatkın bir yaklaşımken; elinizde telkih kadar bir tabanca yer aldığı takdirde bundan sonraları derece derece vakaların da aşağılık düşmesi ile bu arada ferdî önlemlerin ön plana çıktığı, riskli gruplarda aşılamanın bitmeme ettiğini, hepimizin de salgınla mücadeleyi öğrendiğini düşündüğümüzde bu biçimde bitmeme edecek olması aşırı da muhtemel bir süreçti” ifadelerini kullandı.
“Salgının pandemiden hâlâ değişik namına isimlendirebileceğimiz endemik sporadiğe akla yatkın kaydığı takdirde bu kısıtlamaların kalkacağını da anlatmak mümkün”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan çeşidinden açıklayan istisnai bölgeler dışında mestur bölgelerde peçe zorunluluğunun kaldırıldığına müteveccih karara da yer veren İlhan, “Kısa zaman ilk Sağlık Bakanımız belirgin havalarda peçe kullanımına ister olmadığını anlatım etmişti. Dün sebebiyle de Cumhurbaşkanımızın Bilim Kurulu toplantımız sonrasındaki açıklamalarında da toprak almış yer aldığı neredeyse bundan sonraları mestur bölgelerde peçe kullanımına ister yok. İki toprak ayrıklık ki bu hâlâ ilk de konuşulmuştu. Biz de dile getirmiştik. Şuan düşüncesince keyif müesseselerinde riziko bitmeme edebiliyor zira kûhi el altında olaylarımız var. Hastaneye mevrut yurttaşlarımızın hem menfaatlerini koruması bununla müşterek şayet enfekteler ise başkalarını enfekte etmemeleri düşüncesince hakeza bir yaklaşım var. Keza şişko taşımalar da aşırı hareketli yer aldığı düşüncesince gene hakeza bir yaklaşım var. Vaka rakamları binin dibine düştüğünde, üste bundan sonraları pandemiden hâlâ değişik namına isimlendirebileceğimiz endemik sporadiğe akla yatkın kaydığı takdirde bu kısıtlamaların kalkacağını da anlatmak mümkün” şeklinde konuştu.
“Elbette burada peçe kondurmak talip yurttaşlarımız mevcut ise onların da şüphesiz isterlerse anca davranmaları icap ettiğini anlatım geçirmek gerekiyor”
Alınan değişmeyen ile beraberce maşer içinde münasebet peçe takılıp takılmamasının tartışılması hesabına insanların ferdî önlemlere yönelmesi gerektiğine ihtimam fail İlhan, “Elbette burada peçe kondurmak talip yurttaşlarımız mevcut ise onların da şüphesiz isterlerse anca davranmaları icap ettiğini anlatım geçirmek gerekiyor. Yani toplumda tek yurttaşı ‘niye peçe takıyorsun veya niçin peçe takmıyorsun' diyerek tenkit geçirmek hesabına her insanın düpedüz kişi bulunmuş yer aldığı yerde kişi risklerini değerlendirerek başta 65 gözyaşı beden olan, vakayiname rahatsızlığı bulunan vatandaşların telkih olarak, başka yurttaşlarımızın ise bundan sonraları öğrendiğimiz şekilde; mestur bölgede kalabalıkta bir araya geliyor ve mesafeyi koruyamıyorsak behemehâl havalandırmaya ihtimam etmeli, birbirimiz ile temaslarda da cankulağı ilerleyerek hâlâ güzel bir süreci yaşayabileceğimizi anlatmak mümkün” diyerek konuştu.
“Yaklaşık dü buçuk senedir beraberce yaşadığımız bu çetince sürecin derece derece sonlanmaya akla yatkın kere aldığını anlatmak mümkün”
Gelinen etapta rahatsızlığı güçlendirecek ve seyrini değiştirecek değişik bir varyantın gelmesini beklemediklerini, ama gelirse de ona gereğince önlemler alınarak ilerleneceğinin altını çizen İlhan, “İnşallah bundan ahir süreçte de hakeza bir riziko bahis konusu olmaz. Hiç beklemiyoruz diyebiliriz ama aşırı bir tomar beklemiyoruz eyitmek olasılık de hâlâ akla yatkın olacaktır. Ama aşırı değişik bir değişke bahis konusu olursa salgınla mücadeleyi öğrendiğimiz düşüncesince tamamımız bununla mücadeleye bitmeme edeceğiz. Ama bunun aşırı düşüt bir olasılık olduğunu, şuan derece derece normalleşmeye başlamış bulunan sürecimizde; tahminî dü buçuk senedir evlerimizde, çetince şartlarda çalışanlarımız, kılıç bilgi insanları, hekimlerimiz ve kayıplarımız ile beraberce yaşadığımız bu çetince sürecin derece derece sonlanmaya akla yatkın kere aldığını anlatmak mümkün” dedi.
“Artık bu bayram bir arada olma zamanı”
Yaklaşık dü senedir Ramazan Bayramlarında bir araya gelmelerin kısıtlandığını tamlayan Bilim Kurulu Üyesi İlhan, bu bayramda bir araya gelinebileceğini hatırlatarak şunları kaydetti:
“İki senedir yurttaşlarımız Ramazan Bayramı yapmadı ve büyüklerini görüşme etmediler. Gönüller bir olsa da fiziksel ve toplumsal resmiyet açısından birbirlerinden ırak durdular. Artık bu bayram bir arada olma zamanı. Ama bir arada olduğumuzda da 65 gözyaşı üzer büyüklerimize, vakayiname rahatsızlığı olanlara müstevli öncesindeki kadar de ihtimam etmemiz gerekiyor. Biliyorsunuz müstevli öncesinde de enflüanza riski gır konusuydu, teneffüs yolu ile güzeşte emraz düşüncesince riskler gır konusuydu. Kalabalık bir halde büyüklerimizi görüşme edecek isek behemehâl havalandırmaya ihtimam etmemiz gerekiyor. Elbette dek edeceğiz, sarılacağız, büyüklerimizin ellerini öpeceğiz, birbirimiz ile kucaklaşacağız ama bu süreçler içinde de gene titiz olmamız gerekiyor. Buradaki açacak konulardan biri de özellikler insanların kendisinde enfeksiyon bulguları varsa, koku alma organı akıntısı, biberli ve halsizlik gibi. Bu süreçte menfaatlerini az buçuk izole edebilirler ve bu süreçte peçe takabilirler. Çok hareketli olacaksa hal böyle olunca büyüklerimiz peçe takabilirler, havalandırmaya gene aşırı ihtimam edebilirler.”
“Endişe etmemek, oldukça titiz bir halde ilerlemek, süreci en hasarsız biçimde geçirmemizi sağlayacak”
Ramazan Bayramı zımnında yaşanacak toplumsal çabukluk hasebiyle fenomen sayılarının bir nebze artabileceğine ama fikir doğuracak bir gestalt oluşmayacağını kestirim ettiklerini vurgulayan İlhan, “Eğer süreci bu biçimde bitmeme ettirirsek inşallah Ramazan ondan sonra yaz devrinde hâlâ güzel günleri yaşayabiliriz. Belki hareketliliğin aşırı çoğalması ile birlikte, insanların memleketlerine, dinlence beldelerine gitmesi ile beraberce az da olsa olaylarda artım da meydana gelebilir. Ama bundan fikir etmemek, oldukça titiz bir halde ilerlemek, süreci en hasarsız biçimde geçirmemizi sağlayacak. Normale ulaşmaya aşırı yaklaşan olduğumuz şu zaman diliminde bizim elimizi de aşırı kolaylaştıracaktır kanısındayım” ifadelerini kullandı.
Utku Şimşek - Nurullah Geylani
