İstanbul
Ticaret Bakanlığı'nın ev sahipliğinde, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonunda Türk devletlerinin bağımsızlığının 30’uncu sene dönümü hasebiyle Türkiye-Türk Cumhuriyetleri Ekonomi ve Ticaret Konferansı gerçekleştirildi.
Konferansın açılışında mütekellim Bakan Muş, Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri ortada kadim zamanı ve kültürel bağlara müstenit baş döndürücü çelimli ilişkilerin bulunduğunu belirterek, değme bölgede erbap olunan bu esaslı ilişkilerin iktisadi ve ticari bölgede elan da derinleştirilmesinin amaçlandığını kaydetti.
Muş, bulunan ilişkilerin değerlendirileceği bu konferansın, Türk dünyasının istikbaline müteveccih eş müşterek zevahir belirlenmesine ulama sağlamasını umduğunu anlatım ederek, şunları kaydetti:
“1991 yılı, Türk Cumhuriyetleri’nin bağımsızlıklarını baştan kazanarak, evren ülkeler sahnesinde yeni baştan toprak almaları hasebiyle müşterek dönüm noktası olmuştur. Bağımsızlığın çabucak peşi sıra millî etiket ve mevki müesseselerinin düz yazı dönemini başarıyla bitiren Türk Cumhuriyetleri, çelimli müşterek biçimde kültürel, içtimai ve iktisadi yapılarını kasılma etmişlerdir. Nitekim Türkiye, serbest Türk Cumhuriyetleri’nin birer birer gün sahnesine çıkışlarını iri müşterek heyecanla karşılamış, bu suretle ahi devletlerin bağımsızlıklarını civar tanıdığı bulunan yurt olmuştur. Bütün bu süreçlerde kardeşlerini katiyen bekâr bırakmayan Türkiye, elan çelimli mevki ve yurt olma mücadelesinde kâffesi imkanlarıyla toy Türk Cumhuriyetleri’nin indinde toprak almıştır. Kardeşlerimizin bağımsızlığı sonrası Türkiye yerine temennimiz, toy kurulan ahi devletlerin semt ve evren ile bir araya gelmesi ve ülkemizle değme bölgede çelimli ilgiler kasılma etmeleri olmuştur.”
Ortak dil, din, tarih, beyin ve kültüre erbap olunmasının, düet ve lehçe ilişkilerin kuvvetlenmesine döşeme hazırladığına ayraç fail Bakan Muş, Türk Cumhuriyetleri ile ilişkilerin güçlendirilmesinin, Türkiye’nin sürekli gösterimi bulunduğunu söyledi.
“Bugünkü toplantılarda geleceği düz yazı etmenin adımlarını hızlandıracağız”
Bakan Mehmet Muş, Türkiye olarak, Türk Cumhuriyetleri ile birlikte, geride bırakılan 30 sene süresince eş müşterek doğacak düz yazı etmeye müteveccih nice emek vermek yaptıklarını anlatarak, bu doğrultuda lazım adımları kararlılıkla attıklarını ve buna bitmeme edeceklerini söyledi.
Sadece düet ilişkileri geliştirmekle kalmadıklarını, ayrımsız sürede Türk Konseyi ve Uluslararası Türk Kültür Teşkilatı denli nice kurumu da yaşama geçirdiklerini, Dünya Ticaret Örgütü özellikle peyda etmek az daha nice arsıulusal kuruluşta çelimli müşterek teşrikimesai içre emek harcamaları sürdürdüklerini özetleyen Muş, “Bölgemizin ve halklarımızın refahını yükseltmek ve doğacak kuşaklarımıza alım çalım duyabileceğimiz müşterek kalıt bırakabilmek düşüncesince tek işkilsiz atılacak elan baş döndürücü adımımız var. Zira tığ baş başa olup dal omuza verirsek evren sahnesinde Türk ülkeleri yerine elan çelimli biçimde var oluruz.” niteleyerek konuştu.
Muş, bugünkü toplantılarda, Türk dünyasının iri ide adamı İsmail Gaspıralı’nın söylediği denli “dilde, fikirde, ahacık birlik” düsturu ile bu geleceği düz yazı etmenin adımlarını hızlandıracaklarını vurgulayarak laflarını şu biçimde sürdürdü:
“Biz biliyoruz ki Türk dünyası Yusuf Akçura’dan Cengiz Aytmatov’a, Hoca Ahmet Yesevi’den Yunus Emre’ye derece dayanıklı baş döndürücü iri düşünücü ile evren evveliyatına damgasını vurmuştur. İşte bizleri eskiden birbirimize bağlayan bu çelimli bağ, Türk dünyası yerine hepimizi geleceğe bağlı eş müşterek zevahir geliştirmeye heveslendirme etmektedir. Ortak doğacak vizyonumuzun temelinde, malların, hizmetlerin, iş insanlarının ve sermayenin elan bedava dolaşımına imkân verici tümleşik müşterek altyapının yaşama geçirilmesi toprak almaktadır. Bu gösterimi yaşama kılmak düşüncesince özveren davranmamız icap ettiğinin bilincindeyiz. Hedefimiz büyük, ancak bu amaca ulaşacak inancımız da tamdır.”
“Potansiyeli yaşama kılmak düşüncesince kabadayı adımlar atılmalı”
Bakan Muş, Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri yerine evren ile tecim kütlesinin 1992 senesinde 55 bilyon dolar iken, 2020 senesinde kestirmece 10 kıvrım artışla 545 bilyon dolar bulunduğunu aktararak, 1992 senesinde dünyaya mecmu 23,5 bilyon dolar ihracatları varken, bu değerin 2020 senesinde kestirmece 11 katına eriştiğini söyledi.
6 Türk devleti olarak, canlı ağırlıklı 160 milyonluk nüfus, 1 trilyon doları aşan ulusal gelir, erbap olunan katıksız kaynaklar, tecim yollarındaki konumlarıyla iri müşterek potansiyele erbap olduklarına dikkati çekici Muş, bu potansiyeli yaşama kılmak düşüncesince kabadayı adımlar atılması icap ettiğini dile getirdi.
Muş, dünyalık ve görev ticaretini yükseltmek ve hedeflere erişmek düşüncesince ticaretin önündeki engelleri kaldırmaları, ticareti elan da serbestleştirmeleri ve iş birliğini geliştirmeleri icap ettiğini kaydetti.
Kardeş ülkeler ortada etkileşimi artırmayı, kâffesi kardeşlerle ticareti kolaylaştırmayı, birbirini bitiren ekonomilerin sunmuş bulunduğu fırsatlarla devim bilimi müşterek tecim sahası kurmayı amaçladıklarını tamlayan Mehmet Muş, laflarını şu biçimde sürdürdü:
“Gelişmiş ve büyümekte bulunan ekonomilerde hizmetler dalının ağırlığı, ekincilik ve endüstri sektörünü geçmektedir. Hizmetler, önümüzdeki çağda aut ticaretin en ehemmiyetli ayaklarından bir tanesi olmaya bitmeme edecektir. Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri’nin dünyaya görev ihracatı 2019 senesinde 79,3 bilyon dolar yerine gerçekleşmiş iken, 2020’de ortaya çıkan müstevli şartları hasebiyle bu nicelik 44,2 bilyon dolara gerilemiştir. Öte yandan, müstevli periyodunun ışıltılı yıldızı e-ticaret olmuş, toptan e-ticaret kütlesi 2020 senesinde 4,2 trilyon dolara ulaşmıştır. Bu toy çağda arzumuz, ahi Türk Cumhuriyetleri ile görev ticareti ve e-ticaret alanındaki iş birliğinin güçlendirilmesi ve bu toy zamanın lazım kıldığı kanuncu altyapıyı tehirsiz oluşturulmasıdır.”
“Gelin, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu ile sağladığımız imkanı daima bu arada geliştirelim”
Bakan Muş, Türk üstencilik dalının Türk dünyasında üstlenen bulunduğu planlara de değinerek, “1991 yılından buyana Türk üstencilik firmaları, Türk Cumhuriyetlerinde 98,4 bilyon dolar mesabesinde mecmu 2 bin 344 plan üstlenmiştir. Bugüne derece bulunduğu denli firmalarımız, önümüzdeki çağda de Türk dünyasının kalkınmasına müteveccih enfrastrüktür projelerini üstlenmeye bitmeme edeceklerdir. İstihdama ve aut ticarete katkısıyla düet iktisadi ilişkilerimizi geliştiren müşterek öteki ehemmiyetli düzlük da yatırımlardır.” niteleyerek konuştu.
2000 yılı böylece Türk Cumhuriyetlerindeki aracısız ecnebi envestisman ücretinin 33 bilyon dolar iken, 2020 senesinde ise 13 kattan müşterek tomar artarak 450 bilyon dolara ulaştığını özetleyen Muş, şunları kaydetti:
“Ülkemizin Türk Cumhuriyetlerindeki yatırımlarının mecmu ortalık kıymeti 7,7 bilyon dolara ulaşmıştır. Türk Cumhuriyetleri’nin memleketimizdeki yatırımları ise 8 bilyon dolardır. Bu rakamların elan yükseklere çıkabileceğini biliyoruz. Karşılıklı yatırımların artırılması eş maksadımız olmalı, envestisman ortamını geliştirmeye odaklanmalı ve lazım kâffesi adımları müşterek an önce atmalıyız. Doğu-Batı ekseninde iblağ güzergâhları ile bölgemizin etkinliği artmış, toplanmış iblağ ve nakliyat imkânlarını geliştirmemiz vazgeçilmez duruma gelmiştir.
Amacımız taşımaların kotalarla sınırlandırılmadığı, malların serbestçe taşındığı, maliyetlerin uygun seviyelere indirildiği, gümrük işlemlerinin basitleştirildiği ve hızlandırıldığı, malların dolaşımının önündeki engellerin kaldırıldığı eş müşterek geri görev altyapısı kasılma etmektir. Sadece kişmiri önünde değil, çıpa önünde da iş birliğimizi güçlendirebileceğimiz alanlar bulunan bulunmaktadır. Gelin, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu ile sağladığımız imkanı daima bu arada geliştirelim. Türk tarihinde ehemmiyetli müşterek noktayı bulunan İpek Yolu’nu eş çabamızla canlandıralım ve birbirimize elan da yakınlaşalım.”
“Ortak geleceğimizde ulusal paraların payını artırmalıyız”
Bakan Muş, aut ticarette ulusal nukut dair şirketlerin elan kabadayı davranabilmeleri düşüncesince inanma artırıcı adımları atmaları icap ettiğini belirterek, “Ekonomilerimiz üstünde döviz baskısını indirmek düşüncesince eş geleceğimizde ulusal paraların payını artırmamız gerekiyor.” dedi.
Son çağda toptan ekonomiyi etkileyen ehemmiyetli eğilimlerden birinin de yeşil transformasyon olduğuna ayraç fail Muş, “Türkiye, adamlık düşüncesince eş zılgıt bulunan hava değişikliğiyle savaş dair sayaç kaybetmeden Türk Konseyi içerisinde de yeşil dönüşüme ahenk düşüncesince eş icraat hazırlamaya hazırdır. Dile getirmiş olduğum halis muhlis bu hususlar, Türk dünyası içre şümullü iş birliğini derinleştirecek ve içtimai refahı artıracak, lehçe ve toptan barışa muvazene kazandıracak, elhasıl eş doğacak vizyonumuzun gerçekleşmesini kasılma edecektir.” niteleyerek konuştu.
Bakan Muş, ahit iş insanlarının öz aralarında gerçekleştireceği görüşmelerin, envestisman projelerinin ve iş imkânlarının sunulacağı toplantıların hayırlara fırsat olmasını diledi.
