İstanbul
Ticaret Bakanlığı'nın ev sahipliğinde, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonunda Türk devletlerinin bağımsızlığının 30’uncu sene dönümü hasebiyle Türkiye-Türk Cumhuriyetleri Ekonomi ve Ticaret Konferansı gerçekleştirildi.
Konferansın açılışında mütekellim Bakan Muş, Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri ortada kadim zamanı ve kültürel bağlara müstenit aşırı çelimli ilişkilerin bulunduğunu belirterek, değme bölgede eş olunan bu güzel ilişkilerin iktisadi ve ticari bölgede elan da derinleştirilmesinin amaçlandığını kaydetti.
Muş, bulunan ilişkilerin değerlendirileceği bu konferansın, Türk dünyasının istikbaline müteveccih kuma müşterek görünüş belirlenmesine yardım sağlamasını umduğunu tabir ederek, şunları kaydetti:
“1991 yılı, Türk Cumhuriyetleri’nin bağımsızlıklarını baştan kazanarak, evren ülkeler sahnesinde gene arazi almaları hasebiyle müşterek dönüm noktası olmuştur. Bağımsızlığın sadece arkası sıra millî etiket ve mutluluk kuruluşlarının mensur dönemini başarıyla bitiren Türk Cumhuriyetleri, çelimli müşterek halde kültürel, içtimai ve iktisadi yapılarını kuruluş etmişlerdir. Nitekim Türkiye, ari Türk Cumhuriyetleri’nin birer birer gün sahnesine çıkışlarını şişman müşterek heyecanla karşılamış, bu suretle karındaş devletlerin bağımsızlıklarını civar tanıdığı bulunan şehir olmuştur. Bütün bu süreçlerde kardeşlerini katiyen bekâr bırakmayan Türkiye, elan çelimli mutluluk ve şehir olma mücadelesinde hepsi imkanlarıyla dünkü Türk Cumhuriyetleri’nin indinde arazi almıştır. Kardeşlerimizin bağımsızlığı sonrası Türkiye yerine temennimiz, dünkü kurulan karındaş devletlerin semt ve evren ile bir araya gelmesi ve ülkemizle değme bölgede çelimli ilgiler kuruluş etmeleri olmuştur.”
Ortak dil, din, tarih, akıl ve kültüre eş olunmasının, düet ve lehçe ilişkilerin kuvvetlenmesine döşeme hazırladığına ayraç fail Bakan Muş, Türk Cumhuriyetleri ile ilişkilerin güçlendirilmesinin, Türkiye’nin sürekli gösterimi bulunduğunu söyledi.
“Bugünkü toplantılarda geleceği mensur etmenin adımlarını hızlandıracağız”
Bakan Mehmet Muş, Türkiye olarak, Türk Cumhuriyetleri ile birlikte, geride bırakılan 30 sene süresince kuma müşterek doğacak mensur etmeye müteveccih nice düzentileme yaptıklarını anlatarak, bu doğrultuda mukteza adımları kararlılıkla attıklarını ve buna bitmeme edeceklerini söyledi.
Sadece düet ilişkileri geliştirmekle kalmadıklarını, ayrımsız sürede Türk Konseyi ve Uluslararası Türk Kültür Teşkilatı kabilinden nice kurumu da yaşama geçirdiklerini, Dünya Ticaret Örgütü ilkin iktisap etmek kıl payı nice arsıulusal kuruluşta çelimli müşterek teşrikimesai içre emek harcamaları sürdürdüklerini özetleyen Muş, “Bölgemizin ve halklarımızın refahını yükseltmek ve doğacak kuşaklarımıza alım çalım duyabileceğimiz müşterek kalıt bırakabilmek düşüncesince on paralık işkilsiz atılacak elan aşırı adımımız var. Zira kılıç beraberce olup çiğin omuza verirsek evren sahnesinde Türk ülkeleri yerine elan çelimli halde var oluruz.” diyerek konuştu.
Muş, bugünkü toplantılarda, Türk dünyasının şişman fikir adamı İsmail Gaspıralı’nın söylediği kabilinden “dilde, fikirde, aha birlik” düsturu ile bu geleceği mensur etmenin adımlarını hızlandıracaklarını vurgulayarak laflarını şu halde sürdürdü:
“Biz biliyoruz ki Türk dünyası Yusuf Akçura’dan Cengiz Aytmatov’a, Hoca Ahmet Yesevi’den Yunus Emre’ye denli katı aşırı şişman düşünücü ile evren evveliyatına damgasını vurmuştur. İşte bizleri eskiden birbirimize bağlayan bu çelimli bağ, Türk dünyası yerine hepimizi geleceğe bağlı kuma müşterek görünüş geliştirmeye motivasyon etmektedir. Ortak doğacak vizyonumuzun temelinde, malların, hizmetlerin, iş insanlarının ve sermayenin elan bedava dolaşımına imkân sağlayan tümleşik müşterek altyapının yaşama geçirilmesi arazi almaktadır. Bu gösterimi yaşama buyurmak düşüncesince özveren davranmamız icap ettiğinin bilincindeyiz. Hedefimiz büyük, lakin bu maksata ulaşacak inancımız da tamdır.”
“Potansiyeli yaşama buyurmak düşüncesince korkusuz adımlar atılmalı”
Bakan Muş, Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri yerine evren ile tecim kütlesinin 1992 senesinde 55 bilyon dolar iken, 2020 senesinde kestirmece 10 kıvrım artışla 545 bilyon dolar bulunduğunu aktararak, 1992 senesinde dünyaya yekûn 23,5 bilyon dolar ihracatları varken, bu değerin 2020 senesinde kestirmece 11 katına eriştiğini söyledi.
6 Türk devleti olarak, canlı ağırlıklı 160 milyonluk nüfus, 1 trilyon doları aşan ulusal gelir, eş olunan katıksız kaynaklar, tecim yollarındaki konumlarıyla şişman müşterek potansiyele eş olduklarına dikkati çekici Muş, bu potansiyeli yaşama buyurmak düşüncesince korkusuz adımlar atılması icap ettiğini dile getirdi.
Muş, mülk ve fariza ticaretini yetiştirmek ve hedeflere erişmek düşüncesince ticaretin önündeki engelleri kaldırmaları, ticareti elan da serbestleştirmeleri ve iş birliğini geliştirmeleri icap ettiğini kaydetti.
Kardeş ülkeler ortada etkileşimi artırmayı, hepsi kardeşlerle ticareti kolaylaştırmayı, birbirini bitiren ekonomilerin sunmuş bulunduğu fırsatlarla devim bilimi müşterek tecim sektörü kurmayı amaçladıklarını tamlayan Mehmet Muş, laflarını şu halde sürdürdü:
“Gelişmiş ve büyümekte bulunan ekonomilerde hizmetler alanının ağırlığı, ekincilik ve uran sektörünü geçmektedir. Hizmetler, önümüzdeki devirde aut ticaretin en ehemmiyetli ayaklarından birisi olmaya bitmeme edecektir. Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri’nin dünyaya fariza ihracatı 2019 senesinde 79,3 bilyon dolar yerine gerçekleşmiş iken, 2020’de ortaya çıkan müstevli şartları hasebiyle bu miktar 44,2 bilyon dolara gerilemiştir. Öte yandan, müstevli sürecinin ışıltılı yıldızı e-ticaret olmuş, toptan e-ticaret kütlesi 2020 senesinde 4,2 trilyon dolara ulaşmıştır. Bu dünkü devirde arzumuz, karındaş Türk Cumhuriyetleri ile fariza ticareti ve e-ticaret alanındaki iş birliğinin güçlendirilmesi ve bu dünkü zamanın mukteza kıldığı kanuncu altyapıyı tehirsiz oluşturulmasıdır.”
“Gelin, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu ile sağladığımız imkanı daim bu arada geliştirelim”
Bakan Muş, Türk üstencilik alanının Türk dünyasında üstlenen bulunduğu planlara de değinerek, “1991 yılından buyana Türk üstencilik firmaları, Türk Cumhuriyetlerinde 98,4 bilyon dolar mesabesinde yekûn 2 bin 344 plan üstlenmiştir. Bugüne denli bulunduğu kabilinden firmalarımız, önümüzdeki devirde de Türk dünyasının kalkınmasına müteveccih enfrastrüktür projelerini üstlenmeye bitmeme edeceklerdir. İstihdama ve aut ticarete katkısıyla düet iktisadi ilişkilerimizi geliştiren müşterek başka ehemmiyetli meydan da yatırımlardır.” diyerek konuştu.
2000 yılı böylece Türk Cumhuriyetlerindeki direkt ecnebi envestisman ücretinin 33 bilyon dolar iken, 2020 senesinde ise 13 kattan müşterek tomar artarak 450 bilyon dolara ulaştığını özetleyen Muş, şunları kaydetti:
“Ülkemizin Türk Cumhuriyetlerindeki yatırımlarının yekûn çevre kıymeti 7,7 bilyon dolara ulaşmıştır. Türk Cumhuriyetleri’nin yurdumuzdaki yatırımları ise 8 bilyon dolardır. Bu rakamların elan yükseklere çıkabileceğini biliyoruz. Karşılıklı yatırımların artırılması kuma maksadımız olmalı, envestisman ortamını geliştirmeye odaklanmalı ve mukteza hepsi adımları müşterek an civar atmalıyız. Doğu-Batı ekseninde iblağ güzergâhları ile bölgemizin etkinliği artmış, toplu iblağ ve nakliyat imkânlarını geliştirmemiz vazgeçilmez bir duruma gelmiştir.
Amacımız taşımaların kotalarla sınırlandırılmadığı, malların serbestçe taşındığı, maliyetlerin uygun seviyelere indirildiği, gümrük işlemlerinin basitleştirildiği ve hızlandırıldığı, malların dolaşımının önündeki engellerin kaldırıldığı kuma müşterek geri fariza altyapısı kuruluş etmektir. Sadece esmer amacında değil, kuvvetli amacında da iş birliğimizi güçlendirebileceğimiz alanlar bulunan bulunmaktadır. Gelin, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu ile sağladığımız imkanı daim bu arada geliştirelim. Türk tarihinde ehemmiyetli müşterek noktayı bulunan İpek Yolu’nu kuma çabamızla canlandıralım ve birbirimize elan da yakınlaşalım.”
“Ortak geleceğimizde ulusal paraların payını artırmalıyız”
Bakan Muş, aut ticarette ulusal nukut dair şirketlerin elan korkusuz davranabilmeleri düşüncesince güvenlik artırıcı adımları atmaları icap ettiğini belirterek, “Ekonomilerimiz üstünde döviz baskısını indirmek düşüncesince kuma geleceğimizde ulusal paraların payını artırmamız gerekiyor.” dedi.
Son devirde toptan ekonomiyi etkileyen ehemmiyetli eğilimlerden birinin de yeşil transformasyon olduğuna ayraç fail Muş, “Türkiye, adamlık düşüncesince kuma yıldırma bulunan hava değişikliğiyle uğraş dair sayaç kaybetmeden Türk Konseyi içerisinde de yeşil dönüşüme uzlaşma düşüncesince kuma icraat hazırlamaya hazırdır. Dile getirmiş olduğum etraflı bu hususlar, Türk dünyası içre şümullü iş birliğini derinleştirecek ve içtimai refahı artıracak, lehçe ve toptan barışa denge kazandıracak, elhasıl kuma doğacak vizyonumuzun gerçekleşmesini kuruluş edecektir.” diyerek konuştu.
Bakan Muş, ahit iş insanlarının özlük aralarında gerçekleştireceği görüşmelerin, envestisman projelerinin ve iş imkânlarının sunulacağı toplantıların hayırlara okazyon olmasını diledi.
