Aydın bölgesinde Ekim kocaoğlan sonundaki yağmurlar sonrası yemiş ve zeytin ağaçlarının da bulunmuş yer aldığı arazilerde oluşan çatlakların sebebinin jeotermal erke olmadığını tamlayan Doç. Dr. Füsun Tut Haklıdır, “Jeotermal kuyuların beslenmeleri aşırı dikçe olup, kuyu derinlikleri bin-3 bin m. ortada olduklarından yüzeye benzeyen sular ve aykırı su düzeyinin düşmesiyle aracısız hevesi bulunmamaktadır. Bölgede oluşan çatlakların sebebi kuraklık, kuraklığa ilişkin kendisine aykırı suyunun ağırbaşlı miktarda düşmesi ve buna rağmen su kullanması fazlalığıdır” dedi.
Küresel hava değişikliğinin ehemmiyetli birlikte işareti bulunan evren ve Türkiye genelinde gözlenen kuraklık, COP26 Zirvesi ilkin kazanmak üzere, topu topu arsıulusal platformlarda ağırbaşlı gizil riziko kendisine geleceği gözdağı ediyor. Enerji Sistemleri Uzmanı ve Yenilenebilir Enerji Araştırmaları Derneği (YENADER) Genel Sekreteri Doç. Dr. Füsun Tut Haklıdır, özellik karşı açıklamalarda bulundu. Doç. Dr. Haklıdır, “Devlet Meteoroloji Enstitüsü'nün kamuyla saydam kendisine paylaşmış yer aldığı yağmur ve kuraklık verileri, Ege Bölgesi'nde salname alansal yağışların 2020 senesinde sonuç 20 senenin en az seviyelerine gerilemiş olduğunu, averaj kur bulunan 600 mm'den 468 mm'ye dek indirilmiş yer aldığı gösteriyor. 2021 senesinde da alanda kuraklık tesiri bitmeme ederken, Devlet Meteoroloji Enstitüsü'nün sonuç 12 maaş kuraklık haritası incelendiğinde, Aydın ili ve çevresinin şiddetli, aşırı alevli kuraklık dalında yer aldığı gözlemleniyor” dedi.
“Yüzeye benzeyen sondajların kontrolsüzce artarak çoğalması toprağın çökmesine, çatlamasına etken oluyor”
Kuraklık ayrımsız sürede aykırı su düzeyinin düşmesi anlamına gelirken, bunun da içme- istimal suyuna erişmek düşüncesince şimdi koyu kazılar yapılması gerekmesine illet bulunduğunu tamlayan Doç. Dr. Füsun Tut Haklıdır, “Aydın bölgesinde aykırı su seviyelerinin düşmesi zımnında suya erişmek düşüncesince 150 metreye dek içme-kullanma suyu araştırma gerçekleştirmek gerekebiliyor. Bölgede su sondajı önleyen şirketler aykırı su düzeyinin sonuç biraz yılda 8-20 m. ortada düştüğünü tabir ediyor. Bölgede mezru alanlar, yemiş ve zeytin ağaçların sulanması gerektiğinden su düzeyi düştükçe, suya erişmek zorlaşmakta, şimdi birlikte tomar kuyu ve şimdi derine su kuyuları açılması gerekiyor. Ancak yüzeye benzeyen sondajların kontrolsüzce artarak çoğalması toprağın çökmesine, çatlamasına, sulamanın emektar yöntemlerle yapılması da aykırı suyunun şimdi derinlere ilerlemesine ve sonuçsuz fasit daire oluşmasına illet oluyor” biçiminde konuştu.
“Çatlakların sebebi jeotermal kuyular değil, kuraklık”
Aydın'da gözlenen çatlaklar şümullü kendisine değerlendirilirken olayın anne sebebi olan, kuraklık ve suyun kusur kullanımının düzeltilmesi icap ettiğini tabir fail Doç. Dr. Füsun Tut Haklıdır, şu açıklamalarda bulundu:
“Devlet Su İşleri'nden müsaade almadan aşağılık kuyu bile açılmaması, bölge halkına sulama dair bilgilendirme yapılması, toy sulama tekniklerine uyarlama düşüncesince mukteza maddesel desteklerin sağlanması gelecekte ayrımsız durumlarla şimdi kesif karşılaşmamak ve suyu koruyup, akıllıcasına komuta etmek bölge halkı düşüncesince ince ehemmiyetli olacaktır. Bölgedeki jeotermal kuyuların beslenmeleri aşırı dikçe olup, kuyu derinlikleri bin-3 bin m. ortada olduklarından yüzeye benzeyen sular ve aykırı su düzeyinin düşmesiyle aracısız hevesi bulunmamaktadır. Öte taraftan Aydın Valiliği kabilinden kurulan komite incelemelerine bitmeme ederken, Aydın Jeoloji Mühendisleri Odası önceki gözlemlerinde bu çatlakların sebebinin kuraklık, buna ilişkin aykırı suyunun ağırbaşlı miktarda düşmesi ve buna rağmen su kullanması fazlalığı olabileceğine özen çekti.”
