Ankara
ABD'nin Tayvan'da "de facto elçiliği" üzere etkin Tayvan Amerikan Enstitüsü (AIT) Direktörü Sandra Oudkirk, göreve gelmesinin peşi esna düzenlemiş olduğu geçmiş matbuat toplantısında, ABD'nin Tayvan ile ilişkilerini derinleştirmek istediğini söyledi.
ABD'nin Tayvan'a dikçe ilişkin olmayı sürdüreceğinin altını çizen Oudkirk, Tayvan ile siber düzenlilik ve hazırlık zincirleri üzere acemi teşrikimesai sahalarında deli dolu adına çalıştıklarını belirtti.
Oudkirk, "Ortaklığımızın kıymeti ve Tayvan'a desteğimiz aşırı sağlam. Tayvan ile bağlarımızı derinleştirmeyi üstenme ettik." ifadesini kullandı.
ABD Bakanı Joe Biden yönetiminin, Çin'in "kötü" etkisine erinç koyma, acemi insan koronavirüs salgınının etkilerini atlatma ve hava değişikliği tehdidinin dair gitme üzere mevzularda toptan ve lehçe hedefleri bulunduğunu kaydeden Oudkirk, Tayvan ile bu hedefleri geliştirmeyi sürdüreceklerini dile getirdi.
ABD-Çin gerilimi
ABD ve Çin ortada acemi sıfır Tayvan anlaşmazlığı levent boylu senelerdir huzursuz ilişkilere hastalık olurken Pekin'in bu ay başlangıcında Tayvan'ın Hava Savunma Tanımlama Bölgesi (ADIZ) duyuru etmiş olduğu alana aşırı sayıda harp uçağıyla girmesi gerilimi artırmıştı.
ABD Başkanı Joe Biden, 21 Ekim'de CNN televizyonuna icra ettiği açıklamada, müşterek Çin saldırısı yerinde Tayvan'ı savunacaklarını söylerken Çin, Biden'ın laflarına aksülamel göstermişti.
Öte taraftan eski gün, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Tayvan'ın Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarına alınması ve BM faaliyetlerinde gösteriş alması düşüncesince çağrıda bulunmuştu.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın peşi esna çıkan iç muharebede Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu duyuru etmesi dair Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da bitmeme ettiğini gelecek sürerek istiklal duyuru etmişti.
Bu teşebbüs Çin kabilinden benimseme edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e denli Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i asimilasyon etmişti. 1950'ler ve 1960'larda aşırı sayıda ülkenin diplomatik alım satım tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin peşi esna 1971'de BM Genel Kurulunda meydana getirilen oylamada Pekin hükümetinin Çin'in biricik yasal mümessili benimseme edilmesiyle Tayvan'ın arsıulusal örgütlerdeki pozisyonu belgisiz bir duruma gelmişti.
Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın öz topraklarının parçası bulunduğunu savunuyor. Çin, geçit ve çevresindeki askeri varlığının beraberinde Tayvan'ın evren ülkeleriyle bağımsız diplomatik ilgiler kurmasına, Birleşmiş Milletler'de ve gayrı arsıulusal kuruluşlarda asimilasyon edilmesine erinç çıkıyor.
