Cenevre
Cenevre'de 150 üyenin katılımıyla 30 Ekim 2019'da başlamış bulunan Suriye Anayasa Komitesi görüşmelerinin önce 5 turunda rejim heyeti uzlaşmaz durum sergilemişti.
Rejim heyeti bu turdan itibaren görüşmelerde terörle uğraş az daha ruzname dışı mevzuları masaya getirerek, Komitenin esasi toplantı amacını gerçekleştirmesine izin etmemişti.
Esed rejimi, taharri memuru polis maşer kuruluşları ve Suriye muhalefeti temsilcilerinin gelişigüzel birinden 15'er insandan oluşan anayasanın "Küçük Grup" üyeleri, kısaca 9 ay aranın peşi sıra altıncı dolaşma görüşmeleri düşüncesince Cenevre'de baştan birlikte araya geldi.
BM Suriye hususi Temsilcisi Geir O. Pedersen, 17 Ekim Pazar düzenlemiş olduğu matbuat toplantısında, toy Suriye anayasası taslağı hazırlanması düşüncesince tarafların anlaşmaya vardığını duyurdu.
Bu açıklamanın ardından, 18 Ekim Pazartesi başlamış bulunan 6'ncı turda ise rejim heyeti, anayasanın bel kemiği ilkelerine müteallik 6 maddeden oluşan birlikte eskiz sağlıklı sundu.
Egemenlik, istiklal ve arazi bütünlüğü mevzularını içeren 6 maddeden oluşan belgeye AA ulaştı.
Taslak metnin önce maddesinde "Suriye Arap Cumhuriyeti, iç işlerine haricen göz boncuğu halde karışma ikrar etmeyen mükemmel bağımsız, hâkim birlikte devlettir." ibaresi arsa aldı.
Taslak metnin 5'inci maddesinde ise "Suriye Arap Cumhuriyeti Arap dünyasının birlikte parçası olup Arap kimliğiyle iftihar hassas ve Arap milletlerinin donanması hedefini gerçekleştirme önünde Arapların çapraz teşrikimesai ve dayanışmasını desteklemektedir." ifadesi kullanıldı.
Diğer maddelerde de Suriye'nin "toprak bütünlüğü" ve "dış güçlere" müteallik ifadeler arsa aldı.
Muhaliflerin sunmuş olduğu metinde "ulusal güvenlik" ve "ordu" vurgusu
25-29 Ocak'ta meydana gelen Suriye Anayasa Komitesi 5'inci dolaşma görüşmelerinde anayasanın yazımı düşüncesince önce konkre adımı atan yan bulunan Suriyeli muhalifler olmuştu.
Muhalifler, yazımını tamamladıkları 10 bel kemiği maddeyi Anayasa Komitesine sunmuş fakat diyeti özümleme fail kurul bu maddeleri mütalaa etmeyi bile reddetmişti.
Suriyeli muhalifler bu turda da anayasanın bel kemiği ilkelerine müteallik 4 maddeden oluşan eskiz metni esbak Pedersen'e sundu.
Ulusal güvenlik, ordu, asayiş birimleri ve ihsas mevzularını içeren dört husus şöyle:
1- Ulusal güvenliği arkalamak düşüncesince asayiş ve ihsas kurumları oluşturmayı üstlenme fail devlet, hukukun üstünlüğüne yayıncı olup, kanun ve hususiyet çerçevesinde cereyan ayar ve insanoğlu haklarına hürmet ilkesine müteallik olup en kaslı standartlarda çalışkanlık gösterir.
2- Ordu, silahlı kuvvetler ve asayiş birimleri, millî donanması ve egemenliği gerçekleştirme fail ulusal kuruluşlardır. Ordunun prensipleri, gelişigüzel muhtelif ideoloji, partici ve klikçi linklerden ırak ara vermek ve Suriye'de tabanca taşıyıp kullanan biricik kasıntı olmaktır.
3- Ordu, değim ve sıkı merkezli müteharrik silahlı birlikte güçtür. Faaliyetlerini anayasaya akla yatkın kendisine gerçekleştirir. Birlik biçiminde ve hususiyet çevresinde düzenli olmuştur. Vatan sathını ve halkı, aut tehditler ile yıldırı karşısında defans vazifesini üstlenir. Suriye'nin bağımsızlığını ve arazi bütünlüğünü korur. Hukuk mucibince politik yansızlık ortamında olmak, izinli taharri memuru polis makamları ve camiası desteklemekle yükümlüdür.
4- Güvenlik birimleri, amme düzenini sağlamak, kişi, kasıntı ve malı arkalamak ve kanunları uygulamakla memur olup, kendileri de hükümlere tabidir ve görevlerini mükemmel birlikte politik yansızlık çerçevesinde bel kemiği insanoğlu haklarına hürmet sürekli adına getirirler.
Suriye Anayasa Komitesinin yapısı
Suriye Anayasa Komitesi, iri ve ıvır zıvır iktisap etmek az daha dü yapıdan oluşuyor.
Büyük yapı, komisyon üyelerinin tümünü kapsıyor ve rejim, aykırılık heyeti, taharri memuru polis maşer temsilcileri iktisap etmek az daha 3 gruptan oluşuyor.
Küçük bina ise 3 listeden seçilen 15'er insandan meydana geliyor ve anayasanın yazımından mesul bulunuyor.
45 nefis doldurma kurulunun hazırladığı taslakları, 150 nefis iri binanın onaylaması, değişmeyen katılması düşüncesince ise üyelerin minimum yüzdelik 75'inin "evet" oyu vermesi gerekiyor.
Komitenin dü eş başkana ehil olması dikkati çekiyor.
Muhaliflerin eş başkanlığını emektar Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Hadi el Bahra, rejimin eş başkanlığını ise eskiden anayasayı hazırlayan komitede de arsa meydan hukukçu Ahmed Kuzbari yürütüyor.
