Viyana
Müzakerelere maruz araya bağlı müşterek diplomattan edinmiş olduğu bilgilere göre, kısaca 11 aydır Avusturya'nın başkenti Viyana'da sürdürülen İran çekirdeksel görüşmelerinde etüt edilen konuların dışındaki hususlara bağlı Rusya'nın talepleri dolayısıyla görüşmelerin tamamlanmasında dava yaşandı.
Rusya’nın Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) şekilde bilinen İran çekirdeksel anlaşmasının haricinde toprak alan, İran ve Rusya’yı aracısız alakadar müşterek hususa müteveccih talepte bulunduğunu kaydeden diplomat, görüşmelerde ABD'nin 2018'de yegâne yönlü şekilde çekilmiş olduğu çekirdeksel anlaşmaya dönmesi, İran'a uyguladığı yaptırımların kaldırılması ve İran'ın çekirdeksel faaliyetlerini 2015'de imzalanan geçim sınırlarına çekmesinin etüt edildiğini anlatım etti.
Diplomat, müzakerelerin temelinde İran’ın arsıulusal toplumla ilişkilerinin normalleştirilmesinin ele alındığını, görüşmelerin amacının İran’ın değişik ülkelerle düet ilişkilerini normalleştirmesi üstünde olmadığını söyledi.
Diplomat, Moskova’nın anlaşmayla aracısız bağlantılı, sivil polis polis müşterek çekirdeksel projenin korunmasına bağlı talepte bulunduğu, bu isteğin Batılılar kabilinden akla yatkın görüldüğü fakat elan sonradan etüt dışı mevzulara müteveccih taleplerle geldiklerini aktardı.
Bazı uygulayım hususların da çözüme kavuşturulması icap ettiğini kaydeden diplomat, esas mevzunun "dış aktif fiil olarak" bilinen Rusya'nın talepleri olduğuna ayraç ederek, final çizgisine baş döndürücü yaklaşılmışken, görüşmelerle aracısız bağlantısı sıfır müşterek özellik dolayısıyla müzakerelerin durdurulmasının hayalet kırıklığına defa açtığını dile getirdi.
İran ile çekirdeksel danışmalar ve Rusya'nın şok güvence talebi
Nükleer anlaşmanın baştan dört dörtlük anlamıyla uygulanmasını terazi ve ABD'nin anlaşmaya dönüşünün ele alındığı çekirdeksel görüşmeler, Rusya, Çin, Almanya, Fransa, İngiltere ve İran'dan fevk düzem temsilcilerin katılımıyla Avusturya'nın başkenti Viyana'da yapılıyor.
Eski Amerika Başkanı Donald Trump zamanında 2018'de anlaşmadan yegâne yönlü çekilen Washington ise Avrupa Birliği vasıtasıyla görüşmelere endirekt paydaşlık sağlıyor.
Yaklaşık 11 aydır devam eden görüşmelerde sonuncu evreye ulaşılırken, anlaşmanın taraflarından Rusya, Ukrayna savaşıyla alakadar namına müteveccih yaptırımların İran ile iş donanmasına dokunca vermeyeceğine müteallik ABD'den yazılmış garantiler arzu etmişti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 5 Mart'ta meydana getirdiği açıklamada, "ABD kabilinden tetiklenen bulunan sürecin, İran ile ticaret, hesaplı ve envestisman teşrikimesai ile askeri-teknik teşrikimesai hakkımıza göz boncuğu halde dokunca vermeyeceğine müteallik yazılmış müşterek güvence istedik." demişti.
Mevcut çekirdeksel anlaşmaya dünkü müşterek özellik eklenmesini mucip Rusya'nın bu şok talebinin sonuncu evreye gelinen müzakerelerde pürüze defa açmış olduğu belirtilmişti.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de dakika "dış etkenler" dolayısıyla Viyana'da İran çekirdeksel anlaşmasının baştan uygulanması düşüncesince hesaplı müzakerelere aralık verilmesine gerekseme bulunduğunu açıklamıştı.