Ankara
.w3-content { max-width: 100%; margin: auto;} .w3-tooltip, .w3-display-container {position: relative;} .w3-black, .w3-hover-black:hover { color: #fff!important; background-color: #000!important;} .w3-display-left { position: absolute; top: 50%; left: 0%; transform: translate(0%,-50%);-ms-transform: translate(-0%,-50%);} .w3-display-right { position: absolute; top: 50%; right: 0%; transform: translate(0%,-50%);-ms-transform: translate(0%,-50%);} .w3-btn, .w3-button {-webkit-touch-callout: none;-webkit-user-select: none; -khtml-user-select: none;-moz-user-select: none; -ms-user-select: none;user-select: none;} .w3-btn, .w3-button {border: none;display: inline-block;outline: 0;padding: 8px 16px;vertical-align: middle;overflow: hidden;text-decoration: none;color: inherit;background-color: inherit;text-align: center;cursor: pointer;white-space: nowrap;}Türkiye'nin önceki oyuncak müzesi, başkentten Anadolu'nun oyun kültürüne erke tutuyorAnkara Üniversitesi (AÜ) Tandoğan Yerleşkesi'ndeki müze, kurulduğu 1990 yılından beri gayrimenkul içi ve haricinde tamamlanmış binlerce oyuncağa ev sahipliği yapıyor.
Çocuk gelişimi ve zamanı üzerinde tetkikat karşıcı Prof. Dr. Bekir Onur'un, gayrimenkul haricinde görmüş olduğu oyuncak müzelerinden yola çıkarak Anadolu'daki oyun ve oyuncaklar üzerinde icra ettiği açık incelemelerin kararında birleşen oyuncaklardan yapılan müzedeki parçaların sayısı, devir içre bağışçıların da katkılarıyla 4 bine ulaştı.
Başta anadan görme Türk oyuncakları peyda etmek üzere, 1840 yılı Alman inşası baş döndürücü sayıda ecnebi oyuncağı da içeren müze, sergideki 1200 parçayla ziyaretçilerini zamanı birlikte seyahate çıkararak oyun ve oyuncak kültürünü koruyup yaşatabilmeyi hedefliyor.
"Geleneksel oyuncaklarda en birlikte tomar türü çocuk oyuncaklarda görüyoruz"
Müzeye ve oyuncakların evveliyatına bağlı AA muhabirine bilgelik sağlayan AÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Üyesi ve Müze Müdürü Doç. Dr. Ceren Güneröz, oyuncakların konu, imal materyali ve tasarruf gayesi derece açılardan zamanı çevrim içre ayrımlılık gösterdiğini anlattı.
Oyuncağın imalinde geçer malzemenin ne gayrimenkul ve alanda üretildiğine bağlı bilgiler verdiğine ayraç fail Güneröz, "Oyuncaklar üstünden zamanı ve coğrafyayı öğrenebiliyorsunuz." dedi.
Müzede mevcut 500 zerre anadan görme oyuncağın Anadolu kültüründeki zenginliği ortaya koyduğunu dile getiren Güneröz, Anadolu'da değme ayrışık materyalden oyuncak üretildiğini belirtti.
Güneröz, anadan görme oyuncaklarda, tiftikten yüne, ahşaptan pula ve gudde denli sert baş döndürücü malzemenin kullanıldığını aktararak, "Anadolu'da tek gereç hüsran edilmemiş, değme gereç ya birlikte oyuncağa dönüştürülmüş veya birlikte oyun objesine dönüştürülmüş. Yerel kumaşlarla da üstü sarılarak nesir edilmiş." niteleyerek konuştu.
Eski oyuncak bebeklerin üstündeki kıyafetlerin, zamanın modası ve istihsal yolunu yansıttığını da anlatım fail Güneröz, "Geleneksel oyuncaklarda en birlikte tomar türü çocuk oyuncaklarda görüyoruz. Bebeklerin boyları, kıyafetleri, başlıkları, başörtüsü başka, bezgi kendisine geçer materyalleri başka." dedi.
Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde toprak alıyor
Güneröz, topaç, düzen ve yoyo derece anadan görme oyuncakların, esasen antika dönemlerden beri bildik üniversal oyuncaklar bulunduğunu belirterek, Anadolu'da yük dibine alınamamış, sadece aday kültürde canlı oyun ve oyuncaklar bulunduğuna ayraç etti.
İsmini üretildiği semtten düzlük ve müzede baş döndürücü sayıda örneği mevcut Eyüp oyuncaklarının Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde de anlatıldığını aktaran Güneröz, "Burada baş döndürücü sayıda atölyenin bulunduğunu ve hassaten sünnet ve bayramlarda evlatların esas babalarıyla bu semte gittiğini, hususi oyuncak ısmarlama edilip satın alındığını biliyoruz." dedi.
Ceren Güneröz, Eyüp oyuncaklarının 16. asır ve sonrası Osmanlı oyuncak tarihinin en ehemmiyetli örneklerini oluşturduğunu belirterek, müzede başkaca Anadolu'nun faklı yerlerindeki atölyelerden çıkan Alasya grubu, Çelik oyuncak evi, Nekur markalı mahsulat derece teneke ve ahşaptan mamul oyuncaklar bulunduğunu kaydetti.
20. asrın başından 1950 yılına denli Türkiye'de ağır miktarlarda oyuncak üretiminin yapıldığını dile getiren Güneröz, bu tarihten itibaren oyuncak imalinde sıra işi yöntemlerine geçilerek dolgun malzemelerden artma plastiğin kullanılmaya başlandığını ve 1980'dan sonraları da ilkin Çin'den peyda etmek neredeyse ithalatın arttığını söyledi.
Güneröz, müzede bebekler, hayvanlar, zeka, gök oyunları, taşıtlar, çocuk tamirat üniteleri, anadan görme Eyüp oyuncakları, ekol ve bostan kültürü, yapı oyuncakları derece ayrımlı temalarda oyuncaklar bulunduğunu ve 2 yılda birlikte esas temaların korunarak oyuncakların değiştirilmiş olduğu belirtti.
Müzeye mevrut öğrencilere oyuncakların ki tarafından, birçok senesinde ve ne malzemelerle yapıldığına bağlı bilgiler verildiğini özetleyen Güneröz, öğrencilere haremlik fail öğretmenler düşüncesince de üç ayrımlı beyyine kitabı hazırladıklarını ve müze içre ayrımlı etkinliklerin yapıldığını kaydetti.