Sivas'ın Koyulhisar ilçesi Yukarıkale köyünde yaşayan 63 yaşındaki Turan Altuntaş emekli olduktan sonra yerleştiği köyünde sera kurdu. Kurduğu serada şekli, tadı, kokusu ve aromasıyla diğer domateslerden kolayca ayırt edilebilen Koyulhisar domatesini yetiştirmeye başladı.
Koyulhisar Kale Domatesi olarak patentini aldıkları ata tohumu domatesler büyüklükleriyle de dikkat çekiyor. Ağırlıkları bir kiloyu bulan domatesler bölge halkı olarak oldukça fazla tüketiliyor. Nakliyeye dayanıklı olmadığını için hasattan sonra vatandaşlarca satın alınan, daha sonra özel olarak kutulanan domatesler başta Sivaslıların çok yaşadığı İstanbul ve çevre illere de satılıyor.
Ata tohumu domatesler
Turan Altuntaş, bu domateslerin ata tohumu domatesler olduğunu belirterek, “Ben 2009'da emekli oldum geldim memleketime. Burada domatesler güzel yetiştiği için merakım da vardı, çocukluğum da burada geçti, geldik buraya domatesimizi daha da geliştirdik sera sistemini kurduk. Domatesimiz burada Ağustos'un ilk haftasında çıkardı biz daha da erken çıkarmak için serayı kurduk. Erken çıkartıyoruz İstanbul'a gönderiyoruz, çevre ilçelere gönderiyoruz, taliplisi de çok, bu domatesler erken çıktı bitmek üzere, bundan sonra da tarla başlıyor bizde. Domatesimizin özelliği ince kabuklu olması, etli olması, lezzetli olması ve halk tarafından da bunun için çok seviliyor ama bu uzun süre dayanmaz en fazla bir hafta sürer. Biz bu çevrede bu domatese ‘Kale Domatesi' deriz ama dışarıya gittiği zaman ‘Koyulhisar Domatesi' diye geçer burası. Buranın tohumu ata tohumu, eskiden kalma tohumlar biz bunları saklayarak o şekilde yetiştiriyoruz, fideyi de kendimiz yetiştiriyoruz ve kendimiz yapıyoruz her şeyini” dedi.
Patenti alındı
Altuntaş, domateslerin patentinin alındığını belirterek, “Patenti alındı Ziraat Odası patentini çıkarttı aldı, tohumu da patentli. Bir kilo 60 gram gelen domatesimiz var. Buranın toprağı da özel bir kere fenni gübre kullanma yok tamamen çiftlik gübresi doğal gübre kullanıyoruz. İlaç kullanmayız tamamen doğal yetişen bir ürün. Yıllardan beri atalarımızdan dedelerimizde kalan bir tohum yetiştirmişler bunu ve bugüne kadar saklanmış ve hala da devam ediyor. Bir ara dışardan fide getirdiler bozdular ama tamamen o kayboldu Mersin'den fide getirmişlerdi erken çıkartmak için ama şimdi yok tamamen yerliye döndük biz, yerli üretim burası. Tohumları kendi fidesini ekiyoruz sıcak yastıklarımız var orada yetiştiriyoruz ata tohumlarımızı ekiyoruz, yetiştiriyoruz ve fidesini de yetiştirip yapıyoruz tamamen” diye konuştu.
“Sivas Koyulhisar Yukarıkale domatesi olarak patent elimizde”
Muhtar Mustafa Ergüzel, domateslerin patentinin alındığı için mutlu olduğunu dile getirerek, “Patent olarak biz buna 5-6 yıl uğraştık tabi bunlarda patentler maliyetli olduğu için Ziraat Odası Başkanımızdan Allah razı olsun bu sene patenti alındı. Şükürler olsun ki tohumumuzu kimse alıp ta bir başka yere götüremez Sivas Koyulhisar Yukarıkale domatesi olarak patent elimizde yani güzel bir şey oldu” dedi.
Mustafa Koçyiğit - Mert Taha Varol
Kaynak: IHA