Ankara
Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Suriye'de kimyevi silah saldırısı mağdurlarının, bu silaha 217 defa başvurarak yüzlerce sivili katleden Beşşar Esed diyetinin yargılanmasını beklediğini belirtti.
Suriye'de sivillere müteveccih adalet ihlallerini belgeleyen SNHR, "Kimyasal Savaş Kurbanlarını Anma Günü" zımnında "Bulunduğumuz yüzyılda kimyevi silahı en aşırı Suriye diyeti kullandı" başlıklı tutanağı yayımladı.
Esed diyetinin Suriye'deki iç savaşın başlamasının peşi sıra muhaliflerin kontrolündeki yerleşimlere 217 defa kimyevi silah saldırısı gerçekleştirdiği anımsatılan raporda, bu saldırılarda ölenlerden 1500'den fazlasının etiket detayları kaydedildiği vurgulandı.
Esed diyetinin 21 Ağustos 2013'teki Doğu Guta katliamından sonradan da kimyevi silah saldırılarından vazgeçmediğine ayraç edilen raporda, perhiz güçlerinin bahis konusu saldırıdan sonradan 184 defa elan bu yolla sivilleri erek almış olduğu hatırlatıldı.
Rejimin Kimyasal Silahları Yasaklama Örgütüne (KSYÖ) stokunu imha ika taahhüdü vermesine karşın sivilleri tekraren kimyevi silahla erek almış olduğu tamlanan raporda, "Kimyasal silah mağdurları Esed diyetinin yargılanmasını bekliyor." ifadesi toprak aldı.
Hafızalara kazınan öteki kimyevi silah saldırıları
Uluslararası topluluğun gündemine oturan Doğu Guta’daki kimyevi silahlı katliamda 1400'ün üstünde çırçıplak yaşamını kaybetmişti.
Dönemin Amerika Başkanı Barack Obama, elan önceki Suriye'deki al çizgisini kimyevi silah kullanması adına açıklamış olsa da Amerika ve Rusya, seçenek müşterek çözümde uzlaşmıştı. Kimyasal Silahları Yasaklama Örgütüne (KSYÖ) devredilen süreçte, diyetten topu topu kimyevi stokunu imha etmesi istenmişti. KSYÖ, 19 Ağustos 2014'te bu sürecin tamamlandığını duyurmuştu.
Ancak ağılı kimyevi gazlarla saldırılar düzenlemeye bitmeme fail perhiz güçleri, 4 Nisan 2017'de İdlib'in Han Şeyhun ilçesinde sivilleri kimyevi silah saldırısıyla erek alarak, bu silahtan vazgeçmediğini gösterdi. Söz konusu katliamda 100'den müşterek tomar çırçıplak ölmüş, 500'den müşterek tomar çırçıplak de gazdan etkilenerek yaralanmıştı.
Birleşmiş Milletler ile KSYÖ kuma sormaca misyonu (JIM), 19 Nisan 2017'de Han Şeyhun'da sarin gazı kullanıldığını, 27 Ekim 2017'de de saldırının perhiz çeşidinden düzenlendiğini doğrulama etmişti.
AA, Haziran 2017'de kimyevi silahlı katliama bağlı delil ifadeleri ve görsellerin toprak almış olduğu dosyayı, KSYÖ, BM Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu ve UCM'ye doğrulama etmişti.
7 Nisan 2017'de ise ABD, rejimin, kimyevi bombalarını haiz uçaklarının havalandığı Şayrat Hava Üssü'nü füzelerle vurarak sınırlanmış müşterek müdahalede bulunmuştu. Han Şeyhun ilçesi, Ağustos 2019'da Rusya'nın sayesinde Esed diyeti güçlerinin eline geçmişti.
Hafızalara kazınan müşterek öteki kimyevi silah saldırısı ise Doğu Guta bölgesinin Duma ilçesinde 7 Nisan 2018'de perhiz güçlerince düzenlenmişti. 78 sivilin yaşamını yitirdiği katliamda, bir çok çok avrat ve bebek yüzlerce çırçıplak de ağılı gazlardan etkilenerek otama gördükten sonradan konutlarını vazgeçme kılmak mecburiyetinde kalmıştı. Rusya, katliamdan 5 devir sonradan perhiz güçlerinin Duma ve Doğu Guta'nın tümünde kontrolü ele geçirdiğini duyurmuştu.
Rusya ve Çin'in vetoları rejimin yargılanmasını engelliyor
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi toplantılarında perhiz lehine toplanmış 16 defa veto kullanan Rusya ve Çin, kimyevi silah saldırılarını husus meydan oturumlarda ise 6 kat gene diyeti koruyacak halde bu hakka başvurdu.
Rusya ve Çin'in vetoları sonucunda, Esed diyetinin yargılanmasının önü kesildi.