İstanbul
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ağustos ayına bağlı sanayi üretimi verilerini açıkladı. Buna göre, ağustosta takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi salname bazda yüzdelik 13,8, maaş bazda ise yüzdelik 5,4 yükseldi. Arındırılmamış sanayi üretim endeksindeki artma ise salname bazda yüzdelik 19,9 oldu.
Sanayi üretim endeksi ağustosta maaş yüzdelik 5,4, salname yüzdelik 13,8 arttıAA Finans Sanayi Üretimi Beklenti Anketi'ne eklenmiş bulunan ekonomistler, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin ağustosta güzeşte senenin bire ortak zamanına layıkıyla yüzdelik 9,31 artmasını bekliyordu. Ağustos zamanında arındırılmamış sanayi üretim endeksinin de salname bazda yüzdelik 13,07 artacağı öngörülmüştü.
Analistler, sanayi üretimindeki artma eğiliminin bitmeme ettiğini kaydederek, bahis konusu eğilimin faiz üstünde müspet olacağını, fevk cepheli revizyonları da birlikte getirebileceğini vurguladı.
AA Finans analisti ve iktisatçı Haluk Bürümcekçi, mevzuya bağlı meydana getirdiği değerlendirmede, takvim etkisinden arındırılmış endeksin üç maaş eğlentili averajının salname değişiminin yüzdelik 15,6'ya yavaşladığını belirterek, üçüncü çeyrek ortasında elan alışılagelen artma seviyelerine yavaşlamış halde bulunduğunu söyledi.
Sanayi üretiminin ana hevesi açısından izlenilen bahis konusu endeksin temmuzda güreşçi köprüsü haset tesiri ile kaba düştüğünü anımsatan Bürümcekçi, ağustos ayında ise 138,6 ile dünkü zamanı zirvesine çıktığına dikkati çekti.
Bürümcekçi, sanayi üretimi verilerine çeyrekler bazında bakıldığında, bu sene evveli çeyrekte yüzdelik 2,6, ikinci çeyrekte yüzdelik 1,6 artışlar sonrası üçüncü çeyreğin evveli dü ayında da esbak çeyrek averajının yüzdelik 1,2 üstünde bitmeme ettiğini kaydetti.
Arındırılmamış sanayi üretim endeksinin ikinci çeyrekte yüzdelik 40,3 arttığını ve eklenmiş bedel artışının da yüzdelik 40,5 namına açıklandığını tabir fail Bürümcekçi, şunları kaydetti:
"Önceki üç çeyrekte de, yüzdelik 8,5, yüzdelik 10,2 ve yüzdelik 11,3 değişime yanıt eklenmiş bedel değiştirmek yüzdelik 7,3, yüzdelik 10,3 ve yüzdelik 11,7 ile yaklaşan olmuştu. Üçüncü çeyrek evveli ayında ise güzeşte senenin bire ortak periyodunun yüzdelik 9 üstünde bitmeme edilmektedir ve üçüncü çeyreğin tamamında yüzdelik 8-9 aralığında üretim artışının yakalanabileceğini düşündürüyor."
"Tarihi efdal seviyeler büyümenin enerjisini koruyacağını gösteriyor"
Haluk Bürümcekçi, üçüncü çeyrek görünümü kılavuz göstergelere bakıldığında, Türkiye PMI endeksinin temmuz-eylül averajı ile esbak çeyreğe layıkıyla bariz arttığını belirtti.
Başta gezim kazanmak kadar fariza sektörlerinde bariz toparlanma izlendiğinin ve aut talepte de toparlanmanın bitmeme ettiğini kaydeden Bürümcekçi, şu değerlendirmesinde bulundu:
"Genel namına üçüncü çeyrekte ulusal sağlık artışının çeyrekten çeyreğe gine fazlalık olabileceğine ayraç etti. Gerek sanayi üretimi endeksinde gerekse ulusal sağlık serisinde gelinen zamanı efdal seviyeler 2020 yılının bire ortak dönemlerine layıkıyla büyümenin gine enerjisini koruyacağını gösteriyor. Üçüncü çeyrekte sanayi üretiminin evveli dü ay neticeleri çeyrekten çeyreğe artışın bitmeme edeceğini düşündürüyor. Son devirde mülk politikasının relaks sürecine girmesi, mali koşulların bağıl cansız seyrini koruması ve aut ilginin enerjik global kazançlı etkinlik sebebi ile çelimli seyretmeye bitmeme etmesi faiz eğilimine dayanak veriyor. Buna karşılık, bankacılık emniyet kütlesi trend artışının sınırlanmış kalması ve hediye artışlarının yüksekliği iç istem üstünde dun yönde etkide bulunmaya başladı. Bu doğrultuda yüzdelik 9,3 bulunan 2021 yılı faiz tahminimiz üstündeki fevk cepheli risklerin azaldığını düşünmekteyiz."
"Büyüme projeksiyonları açısından fazlalık kalmaya bitmeme ediyoruz"
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da sanayi üretiminde ağustos ayında gerçekleşen maaş artışla beraber, orak ayı ayında trend dışı bulunan dönemsel düşüşün ağız ağıza düzelerek, baştan trendin karşı çıkıldığını söyledi.
Sanayi üretimi verisini faiz açısından beklentilere ilişikli fazlalık namına kıymetlendirmek icap ettiğini dile getiren Erkan, "Özellikle kapital mülkü yanındaki artma ve eğilim, GSYH'nin de en ehemmiyetli belirleyicilerinden çakılı kapital oluşumu açısından olumlu. Yılın art kalanında ise, ilkin sonuç devirde erke fiyatlarında yaşanmış bulunan itila ile beraber, umumi kazançlı faiz tarafında da şimdiki etkisinde bırakır dengelenebilir." ifadelerini kullandı.
Erkan, global tedbir zinciri ile alakadar sıkıntıların, sanayi üretimindeki artışın sürdürülebilirliği hesabına çekinme konusu bulunduğunu belirtti.
Otomotiv sektöründe yonga kaynaklı sıkıntıların üretim bandını etkilediğin ve bunun yansımasının görülebileceğini aktaran Erkan, "Küresel üreticilerin bazılarının beş altı günce üretim durdurması icra ettikleri görülüyor." dedi.
Erkan, faiz projeksiyonları açısından fazlalık kalmaya bitmeme edildiğinin altını çizdi.
Yıllık yüzdelik 9 civarındaki umumi uzlaşma faiz tahminlerine ilişikli riziko dengesini fevk cepheli gördüklerini tabir fail Erkan, "Son çeyrekler, hem senenin ikinci çeyreği büyümesinin normalize olması, bununla beraber lazım erke tutarları ve tedbir zinciri kaynaklı üretim yavaşlaması, gerekse de ihtimal turizmde yaşanabilecek muhtemel ortak yavaşlama tesiri ile elan alışılagelen faiz rakamlarını gösterebilir. Yılın geneli açısından ise, OVP'de öngörülen ve bu piyasanın umumi beklentisinin de yoğunlaştığı yüzdelik 9 seviyelerinin üstünde faiz gerçekleşebilir." değerlendirmesinde bulundu.