İzmir
Küresel erke krizinin bitmeme etmiş olduğu birlikte devirde Avrupa'nın yılda averaj 155 bilyon metreküp tükettiği Rus gazına müteveccih birlikte müeyyide hamlesi yahut Rusya'nın Avrupa'ya müteveccih gaz akışını tevkif ihtimali, kıtada sunma güvenliğine müteveccih endişeleri baştan alevlendirdi.
Avrupa'nın sunma güvenliğine ulama düşüncesince TANAP'la kusursuz sığa gaz gönderiliyorAvrupa Birliği (AB) Komisyonu Enerjiden Sorumlu Üyesi Kadri Simson, sabık hafta meydana getirdiği açıklamada, erke piyasalarının aşırı yoğun olduğunu, arttırma gaz tedariki düşüncesince ayrışık kaynaklarla dek kurduklarını söyledi.
Gelecek kışa girmeden önceki gaz depolarının doldurulması ve sunma çeşitliliği sağlanması icap ettiğini tamlayan Simson, "AB Komisyonu, arttırma tedbir düşüncesince seçenek borazan çizgileri ve sıvılaştırılmış gaz (LNG) tedarikçileri ile dek halinde." ifadesini kullandı.
AB Komisyonu da salı haset erke sunma güvenliğini bırakmak ve Rusya'ya bulunan bağımlılığı düşürmek düşüncesince acemi gaz tedarikçileri bulmayı, seçenek yakıtlara yönelmeyi, yenilenebilir yatırımları hızlandırmayı ve şita öncesinde gaz depolarını doldurmayı içeren "REPowerEU” anlı şanlı planını açıkladı.
Avrupa Politika Merkezi Analisti Marco Giuli, AA muhabirine, olasılı tedbir kısıntıları şeklinde Avrupa'nın, iri seviyede stoklardaki bulunan gaz kaynaklarını, azda olsa de ek dış satım miktarlarının oluşturduğu deposu kullanarak ve talepte devir zamane yaşanabilecek azalmalar kararında bulunan olanaklarıyla birlikte müddet henüz tüketimi karşılamayı başaracağını söyledi.
Ancak ilkbahar-yaz zamanında geçer stokların bütünleme edilmesinin ve doğacak şita mevsiminin Rus gazı kullanmadan atlatılabilmesinin aşırı çetince bulunduğunu anlatım fail Giuli, "Arz mekanizmasından 150 bilyon metreküplük birlikte miktarın çıkarılmasının fiyatlar üstünde ağırbaşlı tesirleri olacaktır ve arzu yanındaki beklenen karışıklıklar da menfez gerisi edilemez." dedi.
Giuli, Türkiye'nin hem Azerbaycan aynı zamanda Rusya üstünden Avrupa'ya gaz taşıdığına ayraç ederek, "Rusya'dan tedarikin durdurulması durumunda, Hazar kaynaklarına erişimin sürdürülmesi tabii aşırı kritik. Ancak bunlar umumi adına alçak gönüllü rakamlar. TAP, filhakika 7 bilyon metreküp tedbir ediyor ve bu numara 10 bilyon metreküpe yükselebilir. TAP'ın genişletilmesi kapasiteyi 20 bilyon metreküpe denli çıkarabilir. Bu da çözümün birlikte parçası mümkün fakat şimdilik kısıtlanmış birlikte parçası olur." niteleyerek konuştu.
Mevcut vaziyette redif kapasitenin iri birlikte kısmının ise başta Yamal-Avrupa ve Ukrayna koridorundan peyda etmek amacıyla Rusya şebekesinden geldiğini vurgulayan Giuli, şu halde bitmeme etti:
"Norveç ve Azerbaycan, az henüz kusursuz kapasiteyle tedbir sağlıyor. Cezayir'den İspanya'ya uzanan Gazoduc-Maghreb-Europe (GME) borazan hattında ise Fas ile yaşanmış bulunan gerilim dolayısıyla metruk birlikte sığa bulunan ve Cezayir'den İtalya'ya uzanan TransMed borazan hattı şu anda nısıf kapasitede çalışıyor. İtalya, Cezayir'in çıtırbom envestisman ve büyüyen iç istekten muzdarip bulunmasına karşın bu rota üstünden birlikte hacim ek kapasitenin sağlanabileceği dair kendiliğinden güvenli görünüyor."
"Enerji şirketleri, çetince ve belgisiz birlikte durumla dirlik karşıyalar"
Giuli, Avrupa'nın Rus gazına seçenek adına levent boylu vadede borazan gazı itibarıyla ayrışık seçeneklere de değinerek, şunları kaydetti;
"Boru çizgileri ile tedbir bakımından, levent boylu vadede en güzel seçeneğin TAP'ın genişletilmesi bulunduğunu düşünüyorum. Doğu Akdeniz de kısıtlanmış miktarlar elde edecektir fakat burada mesele bu koridorun siyasal adına anlaşmazlık yaratması. Şimdilik Avrupa tek acemi borazan hattına dayanak olmama politikasına sadakatli kalmayı sürdürüyor. Bunun yerine, unsur devletler maliyet ve kâr hesaplamalarını cankulağı gözden geçirmekle birlikte, acemi LNG tesislerine bulunan desteklerini yinelemeye bitmeme edebilir. Ya savaş, Avrupalıların Rusya ile uzlaşacağı birlikte halde biterse? Nihayetinde envestisman ve sözleşmelere bağlı kararları kabul etmek erke şirketlerine kalıyor. Şu anda aşırı çetince ve belgisiz birlikte durumla dirlik karşıyalar."