Paris
Fransa'nın Montpellier kentinde Afrikalı gençlerin katılmış bulunduğu ve Afrikalı devletlerin mevki başkanlarının toprak almadığı Afrika-Fransa Zirvesi düzenlendi.
Zirvede toprak meydan yegâne cumhur reisi bulunan Emmanuel Macron, burada icra ettiği konuşmada, Mali'deki askeri üsleri beklenen bulunan en çabuk biçimde durdurmak istediğini fakat "'güçlü devletin" ve "yatırım projelerinin" olması icap ettiğini söyledi.
"Fransa'nın derinlemesine müddet Mali'de kalma amacı yok." ifadesini kullanan Macron, hedefinin Afrika topraklarında ezel ebet askeri üslere ehil iktisap eylemek olmadığını belirtti.
Macron, ülkesinin rastgele ortak diyeti doğrulamak düşüncesince değil terörle çabalamak düşüncesince Afrika'da bulunduğunu dile getirdi.
Fransız ordusunun Mali hükümetinin talebi ilişkin Mali'de bulunduğunu anlatım fail Macron, Afrikalı hükümetlere envestisman yönünde desteklerini azalttıklarını, bundan böyle çırçıplak toplumla planlar dah etmek istediklerini anlattı.
Öte yandan, zirvede Macron ile Afrikalı ortak gencin ortada sabık diyalog dikkati çekti.
Afrikalı genç, "Sahel'de yaşananlar, Libya'da yapılanların ortak sonucu. Libya'daki müdahalede, (Fransa) Afrika Birliğinin varlığını unuttu. 'Mali'ye iane eylemek düşüncesince Mali'deyiz, Sahel sahasına gelmeseydik şu an Mali'de hükümet olmayacaktı' bunu söylemeyi seviyorsunuz. Ama Afrikalılar olmasaydı bugün Fransa'nın olamayacağını beyan eylemek istiyorum. Bize iane etmeye geldiğinizi söylemekten vazgeçin. Terörizm hoppadak Mali'yi gözdağı etmiyor sizi de gözdağı ediyor. Bizi kıygın konumuna sokarak başı yerde hissettirmeyi bırakın." dedi.
Macron bunun üzerine, "Karşılıklı hürmet çerçevesinde diyalog nesir etmeye çalışıyorum. 2013'te Mali'ye zat çıkarlarımız düşüncesince gelmedik. Bu ortak gerçek. Libya ile ilişik söylediklerinizi ego cumhur reisi namına biraz kat söyledim. Söylediklerinize katılıyorum. Libya dair halkın egemenliğine hürmet duymadık. Bu ortak hata." niteleyerek konuştu.
Tekrar lakırtı meydan Afrikalı genç, Fransa'nın Libya'daki hatasını telafi eylemek düşüncesince Sahel branşında bulunduğunu anlatım ederek, şunları söyledi:
"Bu hatanızı telafi etmeye çalışırken ayrıksı yanlışlar yapıyorsunuz. Sayın Cumhurbaşkanı ecnebi askeri müdahalelerin göz boncuğu devir dava çözmediğini uyarmak isterim. Bugün Libya ne durumda, Afganistan ne durumda. Dolayısıyla askeri engelleme sorunları çözmeyecek. Ülkemin Libya kabilinden olmasını istemiyorum. Sorumluluklarını alın ve 'yardım eylemek düşüncesince buradayız' demeyi bırakın. Hayır bizlere iane eylemek düşüncesince burada değilsiniz. Biz birlikteyiz. Ortak düşmanımız var. Onunla bu arada savaşım ediyoruz. Son günlerde sizin ve Malili yetkililer ortada meydana getirilen izahat sıkılma verici. Bizim desteğe değil iş donanmasına ve ortaklığa ihtiyacımız var."
Macron da "Sizin söylediklerinize katılıyorum. Meşruiyeti sıfır şahısların onama edilemez açıklamalarını bana yükleyemezsiniz. Kabul edilemez izahat yaptılar." karşılığını verdi.
Afrikalı yetkililerin terörle savaşım dair sorumluluklarını birlik namına namına getirmediğini dile getiren Macron, askeri müdahalelerin ortak devletin icra ettiği çalışmanın namına geçmeyeceğini belirtti.
Macron, Fransız ordusunu ortak alana hâkim devlete dirlik yahut onun namına göndermediğini aktardı.
Fransa ile Mali arasındaki Wagner polemiği
Mali Başbakanı Choguel Kokalla Maiga, Rus asayiş firması Wagner'in ülkede konuşlanacağı iddialarının gündeme gelmesiyle, Mali'den çekme sonucu meydan Fransa'yı, yegâne yönlü akıntı etmekle suçlamıştı.
Fransa'nın Sahel'de yürüttüğü Barkhane Operasyonu'nun komutanı Laurent Michon da Mali'nin kuzeyindeki üç üsten çekilmeye müteveccih kararla ilişik kestirmece 2 senedir Bamako yönetimiyle görüşüldüğünü dile getirmişti.
Macron ise Maiga'nın lafları karşısında beklenmeyen bulunduğunu belirterek, "Üst üstüne üstlük dü darbenin yaşandığı, hükümet caba sıfır ortak ülkeden mevrut bu sıkılma donör izahat onama edilemez...Mali devletinin tutkusu ilişkin Mali'deyiz. Fransa olmasa Mali teröristlerin eline geçerdi." ifadelerini kullanmıştı.
Bu izah ilişkin Fransa'nın Bamako Büyükelçisi M. Joel Meyer, 6 Ekim'de Mali Dışişleri Bakanlığına çağrılmıştı.
Wagner'in Mali'de konuşlanacağı iddiası
Mali'de darbenin arkası sıra kurulan er ağırlıklı intikal hükümeti ile Rus Wagner grubunun, Mali ordusunun eğitimi ve fevk dozaj yetkililerin korunmasını öngören anlaşmayı imza yapmak az daha bulunduğu tez edilmişti.
Yaklaşık 1000 yüklü askerin Mali'ye gidebileceği ve buna cevap maaş 10,8 milyon dolar ifa yapılacağı öne sürülmüştü.
Malili yetkililer ise iddiaları yalanlamamış ve asayiş dair rastgele ortak ayrışık iş donanmasına belirgin olduklarını söylemişti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Malili yetkililerin, Wagner ile görüştüğünü doğrulamış, Mali'nin "Rus hususi şirketlerini" ülkeye davet hakkı bulunduğunu vurgulamıştı.
Rus basınında ise ortak takım Rus yüklü askerin 1 Ekim'den beri Mali'de bulunduğu öne sürülmüştü.
Wagner Afrika'nın 9 ülkesinde olabilir
Wagner yüklü askerleri, konuşlandıkları ülkelerde, domestik orduları eğitiyor, ehemmiyetli adları koruyor, isyankâr yahut yıldırıcı gruplarla savaşıyor ve hamam noktalarda altın, mücevher ve uranyum madenlerinin güvenliğini sağlıyor.
Rus yüklü askerlerin, Libya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Sudan, Mozambik, Gine, Gine Bissau, Madagaskar, Zimbabve ve Angola'da faaliyetlerde bulunduğuna inanılıyor.