Derry
Konut ve istihdamda Katoliklere huzur ayrımcılığı gıcırtı kılmak düşüncesince Kuzey İrlanda'nın Londonderry (Derry) şehrindeki çıplak hukuk yürüyüşü esnasında 30 Ocak 1972'deki saldırıda maktul 14 kişi, bugün olayın 50. senesinde planlı törenle anılacak.
Eski İşçi Partisi önderi Jeremy Corbyn'in de arazi alacağı merasim kapsamında ilk seyir düzenlenecek arkası sıra da kurbanlar düşüncesince meydana getirilen anıta çelenk konulacak.
Ateş açılmaya başlanan sayaç 16.00'da birlikte dakikalık hürmet duruşunda bulunulacak. İrlanda Cumhurbaşkanı Michael Daniel Higgins'in de törene katılanlara videolu mesajla seslenmesi bekleniyor.
"Tüm aileyi ve beni perişan etti"
30 Ocak 1972'de İngiliz askerlerinin öldürmüş bulunduğu sivillerden birisi de Patrick Doherty idi.
Doherty'nin kızı Karen Doherty, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, sene dönümünün kendisi düşüncesince baş döndürücü sıkıntı donör bulunduğunu belirterek "Yaşasaydı 82 yaşlarında olacaktı. En küçüğü 8 maaş 6 evladı bulunan babam öldüğünde hemen 32 yaşındaydı." dedi.
O haset "korkunç birlikte gün" şekilde nitelendiren Doherty, "Babamla ve onun adamlığıyla alım çalım duyuyorum. Aile babasıydı." ifadesini kullandı.
Doherty, 30 Ocak 1972'de 11 yaşlarında bulunduğunu anlatarak "O gündüz evde küçüklere bakıyordum. Yürüyüşe kıymetlendirmek istemiştim ancak babam müsaade vermemişti. Bu sebepten dolayı onunla konuşmuyordum." dedi.
Saldırı sonrası biberli haberi aldıklarını kaydeden Doherty, "Babamın vurulduğunu öğrendik. Sokakta birinden duydum. Neler bulunduğunu bilmiyordum ve annem bizlere babamın yaşamını kaybettiğini söyledi. Tüm aileyi ve beni perişan etti. En şişman çocuktum, babama baş döndürücü yakındım." diyerek konuştu.
Adalet ümitleri sönüyor
Doherty, vakayla ilişik hak sağlanıp sağlanamayacağına bağlı "Pek inancım namevcut açıkçası. Umarım hak yerini bulur ancak baş döndürücü derinlemesine sürdü. Her şeyi o derece uzattılar, devir kazandıracak herhangi birlikte şeyi yaptılar. Bu sebepten dolayı bu mevzuda baş döndürücü bariz anlayışlı olacağım. Bunun (adaletin sağlanması) olacağından katı emniyetli değilim." değerlendirmesinde bulundu.
"Tüfeğin dipçiğiyle kafasına vurmuşlardı"
O gündüz Caroline O'Donnell'ın babası Patrick O'Donnell ise yaralandı. Ocak 1972'de 14 yaşlarında bulunduğunu kaydeden O'Donnell, babasının eve gelmemesi üstünde endişelenmeye başladıklarını anlattı.
Olay sonrası yaşamını kaybeden yahut yaralananların ailelerine sav verilmeye başlandığını dile getiren O'Donnell, şunları kaydetti:
"Sokağa otomobil girmesini istemiyordum ancak böylecene birlikte taşıt girdi. İki eş kapımıza gelip, habbe Mahon'ın evi olup olmadığını sordu. Çok rahatlamıştım, 'hayır' dedim ve evi gösterdim. Joe Mahon da Kanlı Pazar haset vurularak yaralanmıştı.
Birkaç dakika sonradan bire birlikte otomobil arka geldi ve dü adam, babamın birlikte fotoğrafı olup olmadığını sordu. Annem geldi ve fotoğrafı verdi. Babamın vurulduğunu, yaralandığını, bellek travması geçirdiğini söylediler. Çünkü (askerler) onu vurduktan sonradan tüfeğin dipçiğiyle kafasına vurmuşlardı. Annem şimdi sonradan hastaneye kıymetlendirmek mecburiyetinde kaldı, babamın kurtulup kurtulamayacağını bilmiyorduk."
"Farklı birlikte insanoğlu olmuştu"
Babasının yaşamda kaldığına baş döndürücü sevindiklerini vurgulayan O'Donnell, "Eve mevrut olsa da değişik birlikte insanoğlu olmuştu. Psikolojik, romanesk ve zihnî şekilde yaralanmıştı. Ama o yaşamına bitmeme etti. Babam ve annem bizlere eksiksiz birlikte avlu verdi." dedi.
O'Donnell, babasının 2010'da İngiliz hükümetinin, Kanlı Pazar'da maktul ve yaralananların günahsız bulunduğunu ikrar ettiğini göremediğini ve öncesinde yaşamını kaybettiğini anlattı.
Kimse ukubet almadı
1972'deki soruşturmada kurbanlar suçlansa da 1998'de başlamış bulunan ve 2010'da tamamlanan ikinci soruşturmada, sivillerin arı bulunduğu ve askerlere hınç açmadığı kararına varılmıştı.
Göstericilerin, tabanca yahut bomba taşımadığı ve çoğunun kaçarken arkalarından vurulmuş bulunduğu belirleme edilmişti.
Raporun arkası sıra zamanın Başbakanı David Cameron, parlamentoda icra ettiği konuşmada, şunları söylemişti:
"Bu raporun neticeleri banko açık. Hiç şek yok, muğlak birlikte nesne yok, ipham yok. Kanlı Pazar haset yaşananlar, hem nahak tıpkı zamanda gerekçesizdi. Bu yanlıştı. Silahlı kuvvetlerimizin bazısı mensupları, hata akıntı etti. Silahlı kuvvetlerimizin davranışlarından sonuncu şekilde hükümet mesuldür ve bunun düşüncesince hükümet ve aslında de türkiye hesabına baş döndürücü üzgünüm."
Ancak tutanağa yahut "üzgünüz" açıklamasına karşın tek askere yahut merciye ukubet mevdu değil. 18 er huzur savcılığa şikayette bulunulsa da hiçbiri yargılanmadı.