İstanbul
Kovid-19 salgınına müteveccih kısıtların evren çapında gevşetilmeye başlaması, baş döndürücü hamam ve ilgisiz iklim zımnında elektrik ve gaz tüketiminin artarak çoğalması ilkin Asya, sonradan Avrupa piyasalarında fiyatlardaki fevk taraflı ivmelenmeyi hızlandırdı.
Asya'da sıvılaştırılmış gaz (LNG) belirtke fiyatı Japan/Korea Marker (JKM), müstevli zımnında alakanın düşmüş olduğu ve bildirme fazlalığının oluştuğu sabık senenin ilkin yarısında milyon BTU (İngiliz ısı birimi) başına 1,8 dolara denli gerilemişti. Yıl sonuna akla yatkın ise havanın beklenenden şimdi ilgisiz olması ve elektrik üretiminde öbür kaynakların çıtırbom kalması zımnında doğal gazda istem çabucak arttı. Bu devirde ışıntı LNG kargolarının sevkiyatının gecikmesi ve arzın çıtırbom kalmasının da etkisiyle JKM, milyon BTU başına 32,5 dolara terfian üstün dereceli kırdı.
Bu sene ortamında milyon BTU başına 5 dolara denli gerileyici JKM, topu topu dünyada gaz talebinde tanıdık artım ve tedbir kısıtları zımnında teşrinisani vadeli kontratlarda milyon BTU başına 30 dolara denli yükseldi.
Avrupa'da gaz tutarları üstün dereceli kırmaya bitmeme ediyor
Avrupa'da derinliği en birlikte tomar bulunan Hollanda merkezli mevhum gaz tecim noktası TTF'de muamele gören vadeli gaz kontratlarında, fiyatlar müstevli zımnında alakanın düşmüş olduğu sabık sene megavatsaat başına 3,75 avroya denli gerilemişti.
Geçen sene eylülde TTF'de megavatsaat başına 12 ekü bulunan gaz fiyatı, bu sene 27 Eylül'de 85 avroya terfian topu topu zamanların rekorunu kırdı. Böylece, Avrupa'da maaş vadeli kontratlarda gaz fiyatı sonuç birlikte yılda yüzdelik 600'ün üstünde arttı.
Bu yükselişte, talepteki artışa karşın Rusya'dan sabık yıllara layıkıyla şimdi az gaz gelmesi ve kıtanın arazi altı ambarlama tesislerindeki doluluk oranlarının sonuç 10 sene averajının altında kalması çarpıcı oldu.
Ayrıca, elektrik üretiminin yüzdelik 20'sinin doğal gazdan karşılandığı Avrupa'da, yağışsızlık zımnında hidroelektrik santrallerinde üretimin düşmesi ve yel enerjisinden elektrik üretiminin de azalması üretimde gazın payını yükseltti.
Öte taraftan ABD'de Henry Hub'daki teşrinievvel vadeli kontratlarda gaz fiyatı milyon BTU başına 6 doları aşarak sonuç 7 senenin en efdal seviyesine ulaştı. Böylece Henry Hub'da gaz fiyatlarında sonuç birlikte yıldaki artım yüzdelik 150'yi aşmış oldu.
Avrupa'da elektrik fiyatlarının en birlikte tomar arttığı abuhava İngiltere
Enerji sektöründe arz-talep dengesizliği zımnında Avrupa'da elektrik fiyatlarının en birlikte tomar arttığı abuhava İngiltere oldu.
Avrupa merkezli Nord Pool erke borsası verilerine göre, İngiltere'de bu ay elektrik tutarları sabık senenin bire birlikte ayına layıkıyla yüzdelik 340 artarak megavatsaat başına 221 avroya (191 İngiliz sterlini) denli yükseldi.
Ülkede elektrik fiyatlarındaki artım sonuç birlikte ayda ise yüzdelik 80'i aştı. İngiltere'de efdal fiyatlar zımnında maliyetlerini karşılamayan nice şirket faaliyetini bloke etmek mecburiyetinde kaldı.
Almanya'da ise sabık sene eylülde megavatsaat başı averaj 43 ekü seviyesinde bulunan elektrik fiyatı, bu ay yüzdelik 200 artışla 129 avroya çıktı. Bu devirde fiyatlar İspanya'da yüzdelik 266, İtalya'da yüzdelik 220, Fransa'da ise yüzdelik 185 arttı.
Kömüre istem arttı
Piyasalardaki efdal karbon fiyatlarına karşın küsurat erke talebini istikbal etmek gibi Avrupa'da kömüre istem artım gösterdi.
API2 Rotterdam Kömürü Vadeli İşlemler Piyasası'nda titrem başı kömür fiyatı sonuç birlikte yılda yüzdelik 265 artışla 200 dolara çıktı.
Dünyanın en iri kömür tüketicisi bulunan Çin'de ise başta erke koyu sektörlerde küsurat istem karşısında kömür tutarları çabucak yükseldi. Kömür fiyatlarının yükselmesi ve tedbir derdi zımnında ülkede elektrik kesintileri uygulandı.
Bu ay ülkenin kuzeydoğusundaki bazısı eyaletlerde yaşanmış bulunan etraflıca sürekli elektrik kesintileri zımnında 100 milyona andıran ferdin yaşamı negatif etkilenirken, Apple ve Tesla'ya istihsal fail fabrikaların da aralarında bulunmuş olduğu birlikte tomar sayıda tesiste istihsal eğleşme noktasına geldi.
Öte taraftan toptan piyasalarda küsurat erke fiyatlarının Türkiye'ye de yansımalarının olabileceği öngörülüyor. Küresel piyasada dolar ve ekü üstünden fiyatlanan petrol, gaz, LNG ve kömür ithalatının iktisat üstünde ağırlık oluşturacağı kestirim ediliyor.
Türkiye'de Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) bünyesindeki ışıntı piyasada 1000 metreküp gazın kaynak fiyatı bu ay ortamında üstün dereceli kırarak 2 bin 320 liralık 3 kuruşa yükselmişti.