Glasgow
Küresel Karbon Projesi’nin Exeter Üniversitesi, Doğu Anglia Üniversitesi, CICERO Enstitüsü ve Stanford Üniversitesi araştırmacılarıyla hazırladığı Küresel Karbon Bütçesi raporu, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 26. Taraflar Konferansı'nda (COP26) açıklandı.
Rapora göre, güzeşte sene müstevli dolayısıyla makbul kısıtlamalara değgin adına müstehase mahrukat kaynaklı karbon emisyonları 2019'a gereğince yüzdelik 5,4 azalma gösterdi.
Bu sene ise bir çok müstevli önleminin kaldırılması, ekonomilerdeki canlanma, kömür ve saf yel yağı lambası lambası tüketiminin çoğalması kararında emisyonlar baştan artışa geçti.
Fosil mahrukat kaynaklı emisyonların bu sene böylecene güzeşte yıla gereğince tahminî yüzdelik 5 artarak 36,4 bilyon tona ulaşacağı ve müstevli evveliyat seviyesine yaklaşacağı öngörülüyor.
ABD ve Avrupa Birliği'nin karbon emisyonlarında 2019'a gereğince sırası ile yüzdelik 3,7 ve 4,2 azalma görülürken, Çin'in emisyonlarında ayrımsız devirde yüzdelik 5,5 artma bekleniyor.
Hindistan'ın karbon emisyonlarının da yüzdelik 4,4 artacağı hesaplanıyor.
Dünyadaki müstehase mahrukat kaynaklı karbon emisyonlarının yüzdelik 31'ine Çin ve yüzdelik 14'üne Amerika kere açıyor. AB ve Hindistan'ın müstehase mahrukat kaynaklı karbon emisyonlarında yüzdelik 7'şer oranı bulunuyor.
Diğer devletler baş başa ele alındığında, müstehase mahrukat kaynaklı karbondioksit emisyonları 2019 düzeyinin altında gerçekleşiyor.
Ormanlar 10 yılda 9,9 bilyon titrem karbondioksitin atmosfere yayılmasını engelledi
Son 10 yılda toptan ölçekte toprak kullanması değişikliğinden meydana gelen kemiksiz karbondioksit emisyonu 4,1 bilyon titrem adına gerçekleşti.
Ormansızlaşma ve başka toprak kullanması değişimleri kararında 14,1 bilyon titrem karbondioksit gazı atmosfere salındı.
Ormanların ve toprağın art kazanımı kararında 9,9 bilyon titrem karbondioksit tutularak, bu emisyonların atmosfere yayılması engelledi.
Rapora göre, sonuç 20 yılda ormansızlaşma ve başka toprak kullanması değişikliklerinden kaynaklı emisyonlar bağıl çakılı kaldı.
Ormanların ve toprağın tuttuğu emisyonlar da bu sürede artma gösterdi. Bu durum, toprak kullanımındaki değişimden kaynaklı kemiksiz emisyonların yaklaşan sürede azaldığına ayraç ediyor.
Exeter Üniversitesi Küresel Sistemler Enstitüsü'nden Prof. Pierre Friedlingstein, tutanağa değgin değerlendirmesinde, ekonomilerin salgının etkilerinden toparlandığı süreçte emisyonların çabucak artmasının, toptan ölçekte iklim değişikliğiyle çabucak harekete geçmeye müteveccih ihtiyacın önemini gösterdiğini belirtti.
Bu yıl, toptan ölçekte müstehase mahrukat kaynaklı karbondioksit emisyonlarındaki toparlanmanın, müstevli öncesindeki müstehase yakıtlara alakadar ekonomiye dönüldüğüne ayraç ettiğini aktaran Friedlingstein, "Bazı devletlerin müstevli sonrasındaki iktisadi toparlanma projelerinde yeşil ekonomiye müteveccih gerçekleştirdikleri yatırımların, müstevli evveliyat emisyon seviyesine ulaşmayı engel olmak açısından kişi başlarına ehliyetsiz kalmış olduğu görülüyor." değerlendirmesinde bulundu.