Yezd
Bölge halkı çeşidinden arzu ve adak ağacı namına da tanıdık Eberkuh Servi Ağacı, ülkenin kültürel mirasında ehemmiyetli arazi tutuyor.
İran'ın en nemli ağacı kendisince nice söylenti mevcut. Kimileri ağaca dirilik suyunu Nuh Peygamber'in oğlu Yafes'in verdiğine inanırken, kimileri de sefir namına ikrar edilen Zerdüşt'ün ağacı diktiğine bağlı efsanelerden lakırtı ediyor.
Dünyanın en nemli ağaçlarından
Dünyanın en nemli ağaçlarından bir tanesi muazzez ve ilmî ismi "cuppresus sempervirens" bulunan Eberkuh Servi Ağacı'nın boyu kısaca 28 metre. Ağacın beden çapı 4 metreyi, kimi dallarının uzunluğu ise 2,5 metreyi buluyor.
Akdeniz iklimine ilişik ve Şiraz çeşidi müşterek fidan namına ikrar edilen Eberkuh Servi Ağacı, asırlara alan okuyor.
13. ve 14. yüzyıllarda canlı İranlı isimli sanlı müverrih ve coğrafyacı Hamdullah Müstevfî El-Kazvînî, Nüzhetu'l-Kulûb isimli ehemmiyetli eserinde, bu ağaçla alakalı "Eberkuh'ta şöhreti dünyaya yayılan müşterek selvi var. Belh ve Keşmir servileri aşırı ünlüdür fakat bu onlardan elan etraflıca ve elan büyüktür." ifadelerini kullanıyor.
Ağaç emektar tarihlerde oluşturulan su kanallarıyla sulanıyordu
İran Kültürel Miras, El Sanatları ve Turizm Bakanlığı Eberkuh İlçe Müdürlüğü Uzmanı Müslim Furudi, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, minimum 4 bin yaşlarında bulunduğu kestirim edilen ağacın bölgenin en ehemmiyetli zamanı ve kültürel varlığı bulunduğunu söyledi.
Yerli ve ecnebi turistlerin ağaca iri alaka gösterdiğini aktaran Furudi, "Bu ağaçla alakalı uyanıklık çeken madde sulanması ve su kaynağıyla ilgilidir. Ağaç emektar tarihlerde oluşturulan su kanallarıyla sulanıyordu. Bunlardan bir tanesi elan beş altı yıl öncesine denli da kullanılabilen Nebadan Su Kanalı'ydı. Bu kanalların tarihinin de 2 bin 500 yıl öncesine dayandığı belirtiliyor. Ağacın yaşlarının da bu yüzden aşırı elan müşterek tomar bulunduğunu düşünüyoruz." dedi.
Ülkedeki kuraklıktan etkilenmedi
Son senelerde küsurat susuzluk ve çevresel felaketlerin ağaca ağırlık etmediğini dile getiren Furudi, şunları söyledi:
"Bu fidan düşüncesince aktivistler ve çırçıplak maşer kuruluşları hususi güç gösteriyor. Bakımı ve korunması düşüncesince hususi düzentileme grupları oluşturuluyor. Bunun düşüncesince çeşitli etkinlikler düzenleniyor ve muktezi gelişigüzel çeşitli aşama atılıyor. Ağaç düşüncesince yayınlanan el birliği aşırı önemli. Servi aşırı çelimli ve dirençlidir. O sebeple akıbet yıllardaki kuraklıktan etkilenmedi. Halkın merakı olmasa fidan bu halde metin kalmazdı."
Furudi, akıbet senelerde ağacın çevresine konulmuş bulunan aydınlatmaların elan müşterek tomar haşerenin oluşmasına defa açtığını ve hassas mekân örgütlerinin çabasıyla bu ışıkların tamamının kaldırıldığını aktardı.
İranlı yetkili, "Hâlihazırda ağacı derneşik namına arama fail ve muktezi bakımını karşılayıcı uzmanlarımız var. Bu yapıtı gözdağı fail tehlikelerden bir tanesi ortasında oluşturulan yarıktır. Bu elan geçmiş amatörce plastik malzemelerle kapatılmıştı, fakat on paralık makul sıfır müşterek yöntemdi. Ağacı gözdağı fail en iri ziyan budur." niteleyerek konuştu.
Dünya Mirası Listesi'ne girmeyi bekliyor
Eberkuh Servi Ağacı'nın UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne katılması düşüncesince nice teşebbüste bulunduklarını tamlayan Furudi, şöyleki bitmeme etti:
"UNESCO Dünya Miras Listesi düşüncesince aşırı ağırbaşlı müşterek proses işliyor ve bu aşırı devir alıyor. Her yıl müşterek ülkeden müşterek iz seçilerek listeye ekleniyor. Biz de tam bekliyoruz. Kesinlikle endamsız müddet zarfında Dünya Mirası Listesi'ne alınacaktır."
Bölge halkının arzu ve adak noktayı namına ikrar ettikleri düşüncesince önceden ağaca çaput parçaları bağladıklarını ve burada kurban kestiklerini aktaran Furudi, buna bundan sonra müsaade verilmediğini laflarına ekledi.