Ankara
İran'ın, yurt içindeki aşırı gaz tüketimi ve ABD'nin yaptırımlarından kaynaklı envestisman eksiklikleri zımnında 2025 yılından itibaren gaz ithalatçısı niteliğine düşebileceği ve gaz kesilmelerine gidebileceği belirtiliyor.
ABD Enerji Enformasyon İdaresinin (EIA) verilerine göre, Rusya, 47 trilyon metreküple dünyada müdellel en birlikte tomar gaz rezervine sahipken İran da 34 trilyon metreküple en birlikte tomar gaz rezervlerine erbap ikinci yurt konumunda bulunuyor.
Buna göre, hayattaki gaz rezervlerinin yüzdelik 16'sına erbap İran, üretimde ise Amerika ve Rusya kadar gayrı gaz üreticisi devletlerin peşinde kalıyor. İran yönetimi bu vaziyeti yaptırımlar, finansal pınar yetersizliği ve muktezi yatırımların yapılamaması kadar nedenlere bağlıyor.
İran Enerji Yüksek Konseyinin hazırladığı raporda da ülkede muktezi yatırımların yapılamaması ve israfın önüne geçilememesi biçiminde 2025 yılından itibaren gaz üretim-tüketim dengesinin eksiye düşebileceği ve gaz üretiminin tüketimi karşılamayacağı uyarısında bulunuldu.
İran Enerji Haber Ajansı SHANA'nın haberine göre, Petrol Bakan Yardımcısı Muhsin Hocestemehr 11 Kasım'da meydana getirdiği açıklamada, ülkedeki gaz ve yer yağı projelerinin geliştirilmesi ve yaşama geçirilmesi düşüncesince 89 bilyon dolarlık birlikte yatırıma gerekseme bulunduğunu belirterek, "Doğal gaz üretiminin telafisi düşüncesince birtakımı projeler yapıldı. Bunlar yaşama geçirilemezse 2025 senesinde gaz ithalatçısı yurt niteliğine geleceğiz." ifadelerini kullandı.
Basra Körfezi'ndeki Güney Pars ve Kuzey Pars Doğal Gaz Sahaları ilkin kazanmak neredeyse ülkenin güneyindeki 10 gaz alanı düşüncesince evvel etapta 11 bilyon dolarlık envestisman planlandığını kaydeden Hocestemehr, planlanan yatırımın 4 bilyon dolarının Kuzey Pars sektörünün geliştirilmesi düşüncesince kullanılacağını ve bunun sağlanması biçiminde günce üretimin kestirmece 100 milyon metreküp artırılacağını söyledi.
Ülkedeki gaz tüketiminde üstün dereceli artış
Petrol Bakan Yardımcısı Mecid Çegini, İran'da 12 Avrupa ülkesinin toplamından elan birlikte tomar gaz tüketildiğini ve aşırı tüketim zımnında arzda kısıtlamalara gittiklerini ve ihraç edilen gaz miktarını da azaltacaklarını açıkladı.
Ulusal Gaz Şirketi ise İran'da günce 800-900 milyon metreküp gaz üretildiğini ve 23 Kasım'da ülkedeki gaz tüketiminin 748 milyon metreküpe ulaşarak üstün dereceli kırdığını duyurdu. Ulusal Gaz Şirketi Sevkiyat Müdürü Muhammed Rıza Culayi de 24 Kasım'da mevzuyla ilişik meydana getirdiği açıklamada, ülkedeki tüketimin Avrupa ülkelerinin tükettiği gaz miktarının üç katına çıkmış olduğu ve bu durumun bitmeme etmesi biçiminde gaz sevkiyatlarında sıkıntıların ortaya çıkacağı uyarısında bulundu.
Culayi, tüketimdeki artış zımnında evvel etapta birtakımı uran tesislerine gaz tedarikinin kısıtlandığının da bilgisini verdi.
Ülkede hassaten sonuç haftalarda gaz tüketimindeki aşırı artış zımnında yetkililer de bölüt tüketimi sınırlama çağrısında bulunuyor.
İran Petrol Bakanı Cevad Oci, evlerde, ticari işletmelerde ve uran dalında gaz tüketiminin güzeşte yıla nazaran yüzdelik 22 arttığına ayraç ederek, birlikte tomar tüketim eden abonelerin tarifelerini artıracaklarını ve alışılagelen tüketimin hesabına çıkan abonelerin doğal gazın desteklenmiş edilen miktarının birlikte tarafını arka karşılayacağını söyledi.
Oci, meydana getirilen denetimlerde birlikte tomar erke tükettikleri belirlenen kurumlardan 1428 binine ikaz verildiğini ve 124 işletmenin de gazının kesildiğini aktardı.
İranlı Bakan, bölüt erke tüketiminin azaltılması ve tasarrufun sağlanmasıyla ilişik önerilerini de şu şekilde sıraladı:
"Vatandaşlarımız beş altı sade yöntemle tüketimi minimize edebilir, coşkunluk derecesini 18-21 ortada tutarak, makine-motor dairesinin bakımının yapılması, yunak giysiler giyerek, evden ve ya iş yerinden çıktıklarında ısıtıcıları kapatarak israfın önlenmesine araştırma görevlisi olabilirler. Tüm vatandaşlardan birlikte tomar ve yersiz sıtma cihazlarını kapatmalarını dileyiş ediyoruz."
Sanayi bölgelerine ve evlere sunulan doğal gazda kesintiler yaşanabilir
Ekonomist Murteza Zamani ise mevzuyla ilişik yurt medyasına meydana getirdiği değerlendirmede, İran'da gaz giderlerinin iri birlikte bölümünün büyüklük kabilinden desteklenmiş edildiğini fakat enerjinin doğurgan kullanılmadığını belirtti.
Zamani, "Ülkemizdeki gaz tüketimi standartların aşırı üzerinde ve dünyalık çarçur ediliyor." eleştirisinde bulundu.
Arzda yaşanmış olan başağrısı zımnında yazları elektrikte yaşandığı kadar bu şita da doğal gazda ağır kesintilerin olabildiği belirtiliyor. "Eghtesadonline" angın bilgi sitesinin haberinde, uran bölgelerine ve evlere sunulan doğal gazda kesintiler yaşanabileceğine dikkati çekildi.
İran Meclisi Sanayi Komisyonu Başkan Yardımcısı Cevad Hüseynikiya de kesintilerin minimum kurda kalması düşüncesince Meclis yerine deli dolu olacaklarını ve muktezi önlemleri alacaklarını söyledi.