Üsküp
Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'te Osmanlı zamanında nesir edilen Eski Üsküp Çarşısı'nda mevcut yorgancı Ali Halili, "çarşının akıbet el inşası yorgancısı" yerine asırlık familya geleneğini korumaya bitmeme ediyor.
Çarşının açılışından bugüne denli vasıl bulunmaz zanaatlardan bir tanesi de yorgancılık oldu. Bu zanaatın Üsküp'teki akıbet ustalarında biri bulunan Ali Halili'nin ailesi kısaca 100 senedir yorgan üretiyor.
Halili, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, işine bulunan sevgisini anlattı.
Eski Üsküp Çarşısı'nda ilkin 25 yorgancı bulunduğunu aktaran Halili, "Bir müşterek bütünü gitti, 25 insandan elden ego kaldım." dedi.
Dedesinin yorgancı bulunduğunu tamlayan Halili, "Babamdan sonraları ise bu işin mirasçısı ağabeyimdi o da emekliye ayrıldı. Ondan sonraları mirası ego üstlendim ve benimle (zanaat) de akıbet bulacak. Çocuklar bellemek istemiyor, mektepli de yok." ifadesini kullandı.
Halili, meslekte adabın önemine değinerek, "Yavaş ağır zanaatı kavradığınızda önceki ilkin çıraksınız sonraları kalfa ve böylece ise eli uz oluyorsunuz. Ancak burada töre da hürmet teşhir de var, müşteriyi tebessüm ile istikbal ve uğurlama, ona zanaatından gelişigüzel şeyi teşhir de var." diyerek konuştu.
Mesleğini nesilden nesile dökme müşterek iş yerine nitelendiren Halili, bunun tarafından anadan görme ve kültürel mirasın yaratıldığını vurguladı.
El inşası yorgan minimum 50 sene dayanıklıdır
Halili, "Doğal malzemeden meydana getirilen yorganla 7 yahut 8 zaman uyursanız aşırı elan dimdik olacaksınız. Doktora mı dünyalık verirsiniz, olmadan natürel müşterek halde mi uyursunuz; bunun kararını siz vereceksiniz. Bir eli uz yerine size bu ürünün kullanılmasının dimdik ve 50 sene dayanıklılığa ehil bulunduğunu söylüyorum." dedi.
Batı devletlerinde elan müşterek tomar natürel eşyalara ve beş altı devir devam eden el inşası ürünlere bedel verildiğini vurgulayan Halili, şöyleki bitmeme etti:
"Bir yorgan yapımına gelişigüzel dü yüzü de alttan ve tepeden iktisap etmek kıl payı dikilerek başlanır. Elle dikilen müşterek yorganda, kısaca 100 ila 120 bin enjeksiyon bulunur, bu ise müşterek ustalıktır. Çünkü müşterek el aşağıdan öteki el tepeden dikilmelidir, gelişigüzel bilinçlilik denktaş ve alan dikilmelidir. Bu ustalıktır, bire müşterek sürede da müşterek sanat."
Zanaatların güzelliğinin, nazirsiz olmasından kaynaklandığının altını çizen Halili, tek ürünün müşterek diğerine benzemediğini, gelişigüzel ürünün elle yapıldığını ve orijinal bulunduğunu kaydetti.