İstanbul
Cari işlemler hesabının ağustosta 10 ayın arkası sıra karşı kat 528 milyon dolar bir tomar vermesiyle yıllıklandırılmış cari işlemler açığı 23 bilyon dolarla 13 ayın en bağan seviyesine gerilerken, gezim gelirlerindeki çoğalma ve ihracattaki çelimli seyrin desteği ile cari dengede iyilik eğiliminin bitmeme edeceği öngörülüyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, cari işlemler hesabı ağustosta 528 milyon dolarla 10 ayın arkası sıra karşı kat bir tomar verdi. Cari balans en akıbet sabık senenin teşrinievvel ayında 92 milyon dolar bir tomar vermiş, ahir süreçte ise nakıs alana geçmişti. Cari dengenin ağustosta açıkça beklentilerinin bilakis bir tomar vermesinde; aut tecim açığındaki 2,6 milyon dolarlık ricat ve hizmetler dengesine 2,3 bilyon dolarlık kupkuru antre kaydedilmesi can alıcı oldu.
Öte taraftan maaş bazda cari dengenin artıya geçmesi ile ağustosta akıbet 12 maaş cari işlemler açığı da 23 bilyon 33 milyon dolara geriledi. Böylece yıllıklandırılmış cari açık, Temmuz 2020'den beri en bağan ölçüde gerçekleşti.
Verinin detaylarına bakıldığında, ağustosta erke dışarı cari fazlanın 4 bilyon 204 milyon dolarla, giranbaha ve erke dışarı cari fazlanın da 4 bilyon 433 milyon dolarla 22 ayın en faziletli seviyesinde gerçekleştiği görüldü.
AA Finans Beklenti Anketi'ne dahil bulunan ekonomistler, cari dengenin ağustosta 190 milyon dolar açıkça vermesini öngörüyordu.
"Yıllık cari açıkta düşüşün bitmeme edeceğini öngörüyoruz"
AA Finans Analisti ve iktisatçı Haluk Bürümcekçi, ağustos kocaoğlan gerçekleşmesiyle akıbet 12 maaş cari açığın ulusal gelire oranının yüzdelik 3'e gerileyerek iyilik eğilimini bitmeme ettirdiğini söyldi.
Öncü verilerin aut tecim açığında gerilemenin süreceğine ayraç ettiğini aktaran Bürümcekçi, gezim ve transport gelirlerinde gözlenen toparlanma sebebiyle salname cari açıkta düşüşün bitmeme edeceğini öngördüklerini belirtti.
Bürümcekçi, cari açıkta ağustos ayında gözlenen iyileşmede, aut tecim açığının azalmasına ek kendisine gezim ile transport gelirlerinin yükselişini sürdürmesinin anne aktif fiil bulunduğunu vurgulayarak, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Petrol fiyatlarının akıbet günlerde 80 doların üstündeki seyrini korumasıyla 2020 averajı bulunan 43 doların aşırı üstünde bulunmasının erke ithalatına üst yönde tesirinin 15 bilyon dolar olabildiği söylenebilir. Nitekim 9 ayda sabık senenin bire bir zamanına mucibince erke ithalatı 10,2 bilyon dolar yükseldi. Emtia fiyatlarındaki genele yayılan artışın da bu bağlamda cari balans üstünde menfi yansımaları gözlenmeye bitmeme ediyor. Altın ticaretinde ise sabık sene sunulan 22,4 bilyon dolarlık üstün dereceli açığın, 2021'de yerini eski çevrim averajlarına akilane düşüşe ineceği beklenmektedir. Bu doğrultuda, giranbaha ithalatındaki azalışın erke ithalatındaki artışı dengeleyeceği söylenebilir. Öte yandan, gezim kupkuru gelirleri sabık yılı 9,2 bilyon dolarla eskiden yıla mucibince 16,5 bilyon düşüşle kapatmıştı. Salgın kısıtlamalarıyla gözlenen bu düşme ilkah çalışmalarına ilişkin kendisine yerini bölümsel toparlanmaya bıraktı. Bu heves ahir aylarda korunabilirse salname gezim geliri 17-18 bilyon dolara ulaşabilir. Bu bağlamda, erke ve öteki emtialar ithalatında paha tesiri kaynaklı artışa karşılık, giranbaha ithalatındaki düşme ve gezim kupkuru gelirlerindeki toparlanma birbirini telafi edebilir. Bu bağlamda, cari açığın ne boyutta azalacağı açısından asal belirleyici iç arzu ve iktisadi aktivitenin seyri olacak üzere görünmektedir."
Haluk Bürümcekçi, akıbet Orta Vadeli Program'da sene sonu cari açıkça beklentisinin 21 bilyon dolar düzeyinde açıklandığını, çevre anketlerinin medyan değerinin de 21 bilyon dolar düzeyinde bulunduğunu belirterek, "Tahminler üstündeki riskler alçak yöne döndü." ifadesini kulandı.