Geneve
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) Sözcüsü Rupert Colville, BM Cenevre Ofisi'nde planlı matbuat toplantısında, AA muhabirinin, "BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, senelerdir Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne 'anlamlı erişim' çağrısı yapıyor. Bu mevzuda Çin ile müzakerelerdeki akıbet boyut nedir?" şeklindeki sorusuna, "Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne 'anlamlı' yahut 'başka türlü' ortak erişim iznimiz yok." karşılığını verdi.
Takip ettikleri biricik mevzunun erişim izni olmadığını tamlayan Colville, bölgedeki ağır insanoğlu hakları ihlalleri iddialarına bağlı olan bilgiler ışığında hazırlanmakta olan ortak değerlendirmenin bayılmak kabilinden bulunduğu bilgisini paylaştı.
Colville, BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Ofisi'nin hazırladığı değerlendirmenin yaklaşan ortak gelecekte kamuoyuyla paylaşılacağını kaydetti.
Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne erişim düşüncesince göreve başladığı 2018 yılından beri Çin'e çağrılarda olan Bachelet, 13 Eylül'de BM İnsan Hakları Konseyi'nde meydana getirdiği açıklamada, bu mevzuda tekâmül sağlanamadığı düşüncesince ümitsiz bulunduğunu vurgulamıştı.
Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki uygulamaları
Çin'de akıbet senelerde Uygur Türklerinin etiket ve kültürlerine müteveccih ihlaller, arsıulusal kamuoyunca eleştiriliyor.
Pekin'in "mesleki yetişek merkezleri" kendisine adlandırdığı, arsıulusal kamuoyunun ise "yeniden yetişek kampları" sanarak tanımladığı yerlerde, Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, minimum 1 milyon Uygur Türkü kişi rızası haricinde tutuluyor.
Pekin yönetimi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde birçok dinlenme kampı bulunduğuna, buralarda birçok bireyin olduğuna ve bahis konusu kişilerden ne kadarının toplumsal yaşama döndüğüne bağlı bilgelik vermiyor.
BM ve öteki arsıulusal örgütler, kampların incelemeye açılması çağrılarını yinelerken Çin, kişi belirlediği biraz kampın biraz ecnebi dış ilişkiler uzmanı ve matbuat çalışanı kabilinden azda olsa görülmesine müsaade verdi.
Çin makamları, BM yetkililerinin direkt bilgelik kabul etmek amacıyla alanda serbestçe tetkik ika talebini ise arka çeviriyor.