Ankara
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Turkuvaz Medya kabilinden planlı "Türkiye 2023 Zirvesi ve A Para Sohbetleri" programına videoteyp konuşma yöntemiyle katıldı.
Salgın şartlarının maşer üstündeki kazançlı etkilerini hafifletebilmek düşüncesince destek sunar verildiğini vurgulayan Dönmez, "Cumhurbaşkanımızın da açım konuşmasında belirttiği kadar bu yılı ihtimal ikiz haneli büyümeyle kapatacağız. Elektrikte istihlak artışı kısaca yüzdelik 8-9, doğal gazda yüzdelik 20-22 bandında. Bu sene 10 bilyon metreküp hâlâ ortak tomar gaz tüketilecek. Teknik altyapımız hamdolsun ince güçlü. Ülkeye antre kapasiteleri ve antre kapılarının artırılması yardımıyla ağırbaşlı ortak kapasiteye ulaştık." sanarak konuştu.
Dönmez, doğal gazda eşme çeşitliliğini artırdıklarını dile getirerek, "Azerbaycan ile toy ortak sözleşme yaptık. Rusya ve Gazprom ile sene sonu sona erecek bazısı kontratlar vardı. Önümüzdeki senenin gene itibaren o kontratlar ortak hacim fazlalaşmak aracılığıyla kalan talebi istikbal etmek hemen hemen restorasyon bahis konusu olacak. Tedarikçiler sevkiyat tasar programlarına uyduğu takdirde inşallah doğal gazda ve elektrikte tığ ortak başağrısı yaşamadan atlatmış olacağız." ifadelerini kullandı.
"Küresel erke fiyatlarında iri artım oldu"
Küresel erke sektöründe fiyatlarda iri artışlar olduğuna yer veren Dönmez, "Petrol tutarları 80 doları geçti. Doğal gazda 1000 metreküp, 1000 doları geçti, şu demek oluyor ki 1 metreküp düşüncesince 1 dolar ödeniyor. Kömürde de düzgün olmayan yükselişler oldu, titrem başına 40-50 dolar seviyesindeki fiyatlar çabucak 250-270 dolarları gördü. Bu da hepsi devletlerde ağırbaşlı teessürat oluşturdu." dedi.
Dönmez, erke ürünlerinin uran sahası ve günce hayatı aşırı ortak tomar etkilediğini belirterek, "Elektriksiz ve doğal gazsız ortak sahn düşünmemiz muhtemel değil. Bunlarda kısıntıya gitmemiz de bahis konusu değil. Bu paha artışlarını konutlara minimum yansıtan ülkelerden birisiyiz. Yıllık averaja baktığımızda az hâlâ faturanın yarısını hazineden karşılar duruma geldik. Fiyat artışlarını kaynağında fonlayarak yansıtıyoruz. Daha elleme anlaşılması düşüncesince faturadan örneklendirmek gerek. Elektriğe bu ay 150 teklik ödediyseniz bu kadarlık bölümü da büyüklük özlük bütçesinden karşıladı." sanarak konuştu.
Doğal gazda da benzeşim durumun bahis konusu bulunduğunu aktaran Dönmez, "Akaryakıta gelince, kaba yer yağı fiyatlarındaki artım yüzdelik 117 beli lakin bunun aşırı az tarafını yansıttık. Eşel taşınabilir uygulamasından meydana gelen 50-60 bilyon teklik ÖTV'yi bulak almamış oldu." ifadelerini kullandı.
Yerli eşme aramalarına gayret verildi
Dönmez, Doğu Akdeniz ve Karadeniz'de hidrokarbür aramalarına gayret verildiğini vurgulayarak, "Şu anda Türkali-6 kuyusunda sondajlarımız bitmeme ediyor. Hedefimiz 2023'ün evvela yarısında bu gazı insanımızla buluşturmak. Dün Sayın Cumhurbaşkanımız 'çok elleme ortak erim vereceğim' dedi. Bu çabucak büyüklük kasasına değil, vatandaşımızın kasasına da aracısız yansıyacak ortak durum. Fiyat artışları ve sunma kısıtlarını da özlük kaynaklarımızı buldukça hâlâ da şen yönetebilir duruma geleceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
Hidrokarbon aramalarında karada da ehemmiyetli gelişmeler bulunduğunu kaydeden Dönmez, "3-4 sene evvela Türkiye Petrolleri'nin karadaki üretimi günce varil seviyesi 40-45 bin varil civarındaydı. Şimdi bunu 60 bin varile çıkardık. Çalışmalara bitmeme edip, bu rakamı bırakmak arzusundayız. Özellikle Güneydoğu'dan muştulu duyum geliyor. Son açtığımız kuyularda 1000 varilin üstünde istihsal önleyen kuyularımız var." sanarak konuştu.
"Karbon piyasasında modele bağlı uyuşma sağlandı"
Karbon piyasasıyla ait şu anda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ortada görüşmelerin bitmeme ettiğini tabir fail Dönmez, "Modele bağlı ortak uyuşma sağlanmış oldu." dedi.
Dönmez, EPİAŞ’ın erke borsasını işleten ortak iştirak olduğuna ayraç ederek, şunları söyledi:
"Orada hem elektrik sanayisine bağlı bununla beraber gaz sanayisine bağlı günce ve doğacak vadeli ihaleler yapılıyor. Aynı platformu ihtimal kıymetlendirmek aracılığıyla karbon sanayisine bağlı sertifikaların alınıp satılmış olduğu ortak ortam oluşturulabilir. Nitekim geçtiğimiz haziran ayında YEK-G dediğimiz şu demek oluyor ki yenilenebilir erke eşme güvence vesikası piyasasını da açmış olduk. Özellikle iri tüketiciler açısından, ihracata çevrik çalışanlar düşüncesince hâlâ ehemmiyetli olabilir. Bazı ülkelerin, başta Avrupa Birliği'nin bundan sonra sınırda karbon vergisi uygulanması yaklaşımı gır konusu. Böyle ortak vaziyette sanayicimiz o YEK-G belgesini aldığında, karbonda hakeza ortak fazladan vergisiyle karşılaşmamış olacak."
Enerji verimliliğinin de duyurulmayan ortak eşme bulunduğunu vurgulayan Dönmez, "Bu kapsamda sonuç üç senedir meydana getirilen yatırımlarla ait sayıları paylaşmakta yarar var. Yaklaşık 5 bilyon dolara benzeyen şu demek oluyor ki 4,8 bilyon dolarlık ortak envestisman yapmışız ve bu çevrim içinde de 1,1 bilyon dolarlık artırım var. Bunun eşdeğer yer yağı miktarı salname 3,2 milyon ton." sanarak konuştu.
Dönmez, sanayide erke verimliliğini artırıcı planlara ilkgüz sonu bakımından 46,4 milyon müfret dayanak verdiklerini ve bu planlar yardımıyla 135 milyon müfret artırım sağlandığını laflarına ekledi.