Ankara
Antalya NEST Kongre Merkezi'nde planlı ve Anadolu Ajansının (AA) "Global İletişim Ortağı" bulunduğu ADF kapsamında ve TRT World sunucularından Maria Ramos moderatörlüğünde planlı panele, Sierra Leone Cumhurbaşkanı Julius Maada Bio, Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama konferansçı şekilde katıldı.
Cumhurbaşkanı Bio, nice ülkede harp ve arbede yaşanmasına karşın küresel odaklanmanın elden bir takım devletlere olduğunu, bu aşamada arsıulusal topluluklar ve medyanın tepik standardının da çarpıcı bulunduğunu söyledi.
Afrika menşeli şahısların ayrımcılığa sunulan kaldığını ve bu durumun çıkarlarını üzdüğünü dile getiren Bio, "Bu genişliğinde ateş ve başağrısı içinde ayrımcılığa sunulan kalmak, insanlıktan başkaymış denli gözükmek, anca algılanmak hakkıyla baş döndürücü üzücü. Küresel bağlamda sulh sorunları ve çatışmalar varken gördüğümüz tepik ölçün hakkıyla baş döndürücü üzücü. Biz de bu dünyanın yanında parçasıyız, bunu hissediyoruz. Sadece yanında renkten çevre 'seni istemiyoruz' denmesi baş döndürücü kötü. Bu ortam (ADF), bu üzüntüleri dile bildirmek düşüncesince baş döndürücü makul yanında yer. Bu tepik ölçün olmamalı." dedi.
Bio, Afrika'da 1,2 bilyon insanoğlu bulunduğunu belirterek, Afrika ülkelerinin Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nde aldığı kadar arazi bulamadığını, değişmeyen kabul etme süreçlerinde fakat yüzdelik 5'i temessül ettiğini, istedikleri noktaya gelemediklerini söyledi.
Bu devir genişliğinde BM Güvenlik Konseyi'nde yanında ayrım olmasını beklediklerini vurgulayan Bio, "Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu mevzuya baş döndürücü dobra değindi. Bütün dünyanın kaderini 5 diyar belirlemekte, kılıç mutlak el kaldırıyoruz ve sonunda görüşlerimiz istediğimiz seviyede arazi bulamıyor. Dünyanın barışçıl olmasını isteriz. Biz de 'insan gibi' muamelat kullanmak isteriz, yanında şuurluluk şekilde algılanmak istemiyoruz. Bunun savunuculuğunu baş döndürücü etraflıca süredir yapıyorum." dedi.
Bio, denk fırsatlarla, adaletli yanında dünyanın oluşması düşüncesince denk imkanların ve ortamın Afrika'ya da sunulması icap ettiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Bio, Afrika'nın pandemi sürecinde de bekâr bırakıldığını, başta bunu aşıya algı dair elan baş döndürücü hissettiklerini tabir etti.
"Barışa erişebilmek düşüncesince boyuna çalışıyoruz"
Cumhurbaşkanı Osmani, Ukrayna ve gayrı alanlarda yaşananların barışın ne genişliğinde ehemmiyetli bulunduğunu gösterdiğine ayraç ederek, barışa ulaşılmasının ve bunu korunum edebilmenin dirimsel bulunduğunu kaydetti.
Osmani, "Ülkemiz ile evren çapındaki kuma ve müttefiklerimizle, bölgemiz ve bölgemizin ötesinde barışa erişebilmek düşüncesince boyuna çalışıyoruz." dedi.
Ukrayna ve bulunan savaşın tertemiz kullanmakta olanları etkilediğine aksan karşılayıcı Osmani, bölge üstündeki endişenin derece derece arttığını söyledi.
Osmani, "Son 10 yıl içinde kimisi alanlardaki endişelerimiz katlanarak artmakta. Bunlarla beraberce gerginlikler ve dingildeklik oluşturma çabası bitmeme ederken kılıç de, etraflı kapasitemizle bunların önüne geçmeye çalışıyoruz. Şu vakte genişliğinde değerli olduk fakat barışı cepte güvence görmemeliyiz. Gece çağ el ele vererek, odağımızı hegemonya ilişkin değil, barışın üzerine, otokrasi değil demokratlık ilişkin çekmeliyiz. Bu her insana yarar sağlayacaktır. Barış, elden harp yokluğu yahut arbede yokluğu düşünmek değildir. Barış, temessül ettiğiniz insanoğlu düşüncesince denk vesile yaratmaktır." diyerek konuştu.
Kosova'nın AB'ye organ iktisap etmek düşüncesince muktezi yükümlülükleri alegori getirdiğini tamlayan Osmani, AB ile bire yanında değerleri paylaştıklarını ve namzetlik statüsüne çelimsiz müddet içinde ulaşmalarının kendilerine yarar sağlayacağını belirtti.
"Bölgemizi kuma yanında geleceğe odaklandırmalıyız"
Başbakan Rama ise, Ukrayna'nın işgalinin Ukrayna ile hudut olmadığını, Ukrayna halkının gösterdiği tavrın yanında direnişin de ötesinde bulunduğunu ve kişi değerlerini destek iktisap etmek düşüncesince direndiklerini söyledi.
Batı Balkanlar'ın Avrupa'nın kırılgan yanında noktasında bulunduğunu kaydeden Rama, alanda NATO ülkeleri, NATO üyesi sıfır devletler ve değişik geçmişlere erbap devletlerin olduğuna değindi.
Rama, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bugün görüştüğünü ve bu mevzuları ele aldıklarını belirterek, "Bizim bu aşamada Batı Balkanlar'da barışı korunum edebilmemiz gerekiyor. Yakın teşrikimesai içinde Batı Balkanlar düşüncesince emek vermek yapmamız gerekiyor. Batı Balkanlar'da, ne genişliğinde koyu yanında popülasyon veya koyu ideolojiden bahsedersek bahsedelim, kesinlikle eylemlerle karşılaşırsak karşılaşalım, bizim yanında tatbikat alanımızın olabilmesi gerekiyor. Bu, halihazırda yanında proses şekilde başlatıldı. Ülkelerin elan elleme yanında doğacak düşüncesince yanında araya yetişme niyeti ortaya konuldu." dedi.
Avrupa'nın ve Avrupa Birliği'nin (AB) yanında parçası şekilde harp verdiklerini tabir fail Rama, bu mücadelenin, AB'den dolayı, derece derece komplike duruma geldiğini ve senkronik şekilde üçüncü aktörlerin etkisiyle de harp ettiklerini söyledi.
Rama, "Bölgemizi kuma yanında geleceğe odaklandırmalıyız. Daha sonraları dava yaşamamak hesabına rastgele yanında komşumuzla ilişkilerimizi elleme avlamak durumundayız." dedi.
AB'ye üyelik düşüncesince reformlara bitmeme etmeleri icap ettiğini tamlayan Rama, topraklarını Avrupalı ülkelerle bire yanında standartlara erbap yanında diyar pozisyona getirmeleri gerektiğine, bunu elden AB'ye üyelik düşüncesince değil, doğacak nesiller düşüncesince yapmaları gerektiğine ayraç etti.